Ελληνικός Πολιτισμός
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: ἡ πόλις
Κατερίνα Πόθου: Ασκήσεις Λεξιλογίου:
Γ. Σύνταξη
Τα είδη των ρημάτων ανάλογα με το συμπλήρωμα (Σχέδιο)
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα (Α΄). Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Αρχαία Ελληνική Γλώσσα (Α΄). Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Δευτέρα 7 Απριλίου 2025
Πέμπτη 3 Απριλίου 2025
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. 10η ενότητα, Ο Σωκράτης για τη φιλία
Σχολικό βιβλίο:
Κατερίνα Πόθου
Α. Κείμενο Ο Σωκράτης για τη φιλία
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
κτάομαι, κτῶμαι [= αποκτώ] θ. κτα-, κτη-, κτε-
Β2. Ετυμολογικά
Επαναληπτικές ασκήσεις
Γ. Γραμματική
Επαναληπτικές ασκήσεις
Δευτέρα 24 Μαρτίου 2025
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. 9η ενότητα: "Ανυπέρβλητα πρότυπα"
Α. Κείμενο: Ανυπέρβλητα πρότυπα
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: ὁ πατήρ
Κατερίνα Πόθου:
https://drive.google.com/file/d/18sl7uhzOky0LtHyDwgeFjjIyoOA7_lv4/view
Ασκήσεις Λεξιλογίου:
https://drive.google.com/file/d/1sOOyZmEUYu4U1Y8ntw1QcsC0qQFEGnd3/view
Λεξιλογικός Πίνακας "ὁ πατήρ", Ένότητα 9 Αρχαίων Α΄ Γυμνασίου from Τσατσούρης Χρήστος, Γυμνάσιο Μαγούλας Δυτικής Αττικής
Β2. Ετυμολογικά: Παραγωγή ρημάτων
Παραγωγή ρημάτων από ονόματα
Τα ρήματα που παράγονται από ονόματα (ουσιαστικά ή επίθετα) σημαίνουν είμαι, κάνω, έχω ή προξενώ αυτό που δηλώνει το όνομα από το οποίο προέρχονται.
Στην παραγωγή ρημάτων από ονόματα χρησιμοποιούνται οι ακόλουθες παραγωγικές καταλήξεις, οι οποίες προέρχονται από αρχική παραγωγική κατάληξη -jω (βάλ-jω > βάλλω, τιμά-jω > τιμάω):
| Καταλήξεις ρημάτων που παράγονται από ονόματα | |
|---|---|
Γ. Γραμματική
1. Ο αναδιπλασιασμός
Οι συντελικοί χρόνοι, δηλαδή ο παρακείμενος, ο υπερσυντέλικος και ο συντελεσμένος μέλλοντας, έχουν στην αρχή του θέματος αναδιπλασιασμό σε όλες τις εγκλίσεις και στους ονοματικούς τύπους (απαρέμφατο, μετοχή).
Είδη ομαλού αναδιπλασιασμού
| Το ρήμα αρχίζει από: | είδος αναδιπλασιασμού | |
|---|---|---|
| Α. | 1. απλό σύμφωνο (εκτός του ῥ-) 2. δύο σύμφωνα, από τα οποία: το πρώτο είναι άφωνο (κ, γ, χ, π, β, φ, τ, δ, θ) και το δεύτερο υγρό ή ένρινο (μ, ν, λ, ρ) | επανάληψη του αρχικού συμφώνου + ε λύω → λέλυκα γράφω → γέγραφα |
| µ. | 1. διπλό σύμφωνο (ζ, ξ, ψ) 2. ῥ- 3. δύο σύμφωνα, χωρίς να είναι το πρώτο άφωνο και το δεύτερο υγρό ή ένρινο 4. τρία σύμφωνα | συλλαβική αύξηση (βλ. Ενότητα 7) ψεύδω → ἔψευκα ῥάπτω → ἔρραφα (Προσοχή στον διπλασιασμό του ρ!) κτείνω → ἔκτονα στρατεύω → ἐστράτευκα |
| Γ. | φωνήεν ή δίφθογγο | χρονική αύξηση (βλ. Ενότητα 7) ἐλπίζω → ἤλπικα ἁθροίζω → ἥθροικα |
Παρατηρήσεις
- Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στον αναδιπλασιασμό που παίρνουν τα ρήματα που αρχίζουν από δασέα σύμφωνα (χ, φ, θ), τα οποία τρέπονται στα αντίστοιχα ψιλά (κ, π, τ):
χ→κ χορεύω → κε-χόρευκα φ→π φυλάττω → πε-φύλαχα θ→τ θύω → τέ-θυκα - Στα σύνθετα ή παρασύνθετα ρήματα με α′ συνθετικό πρόθεση ο αναδιπλασιασμός μπαίνει μετά την πρόθεση, π.χ. ἀπο-γράφω → ἀπο-γέ-γραφα.
- Ιδιαίτερο είδος αναδιπλασιασμού είναι ο αττικός.
Ρήματα που αρχίζουν από α, ε, ο, στους συντελικούς χρόνους επαναλαμβάνουν τους δύο πρώτους φθόγγους του θέματος και συγχρόνως τρέπουν σε μακρό το αρχικό φωνήεν, δηλαδή α → η, ε → η, ο → ω,
π.χ. ἀκούω → ἀκήκοα (<ἀκ-ὰκο-α), ἐλαύνω → ἐλήλακα (<ἐλ-έλα-κα), ὀρύττω → ὀρώρυχα (<ὀρ-ὸρυ-χα).
- ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
2. Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής βαρύτονων ρημάτων
Σε αυτή την Ενότητα θα διδαχτείτε τον σχηματισμό της οριστικής έγκλισης του παρακειμένου και του υπερσυντελίκου των βαρύτονων φωνηεντόληκτων ρημάτων στην ενεργητική φωνή.
Σχηματισμός οριστικής παρακειμένου ε.φ.
Σχηματισμός οριστικής υπερσυντελίκου ε.φ.
Κλίση
| οριστική παρακειμένου | οριστική υπερσυντελίκου |
|---|---|
| τε-τόξευ-κα τε-τόξευ-κας τε-τόξευ-κε τε-τοξεύ-καμεν τε-τοξεύ-κατε τε-τοξεύ-κασι(ν) | ἐ-τε-τοξεύ-κειν ἐ-τε-τοξεύ-κεις ἐ-τε-τοξεύ-κει ἐ-τε-τοξεύ-κεμεν ἐ-τε-τοξεύ-κετε ἐ-τε-τοξεύ-κεσαν |
- Δες το βίντεο για τον παρακείμενο και απάντησε σε ερωτήσεις κατανόησης © Κωνσταντίνα Σάιτ.
Φωτόδεντρο: ΑΝΑΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ στ' αρχαία από τα νέα ελληνικά;
3. Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων
α. Ουρανικόληκτα: Σχηματίζουν την οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου με μετατροπή του ουρανικού χαρακτήρα του θέματος σε -χ-, π.χ. κηρύττω → κε-κήρυχ-α → ἐ-κε-κηρύχ-ειν, τάττω → τέ-ταχ-α → ἐ-τε-τάχ-ειν.
β. Χειλικόληκτα: Σχηματίζουν την οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου με μετατροπή του χειλικού χαρακτήρα του θέματος σε -φ-, π.χ. τρίβω → τέ-τριφ-α → ἐ-τε-τρίφ-ειν, κόπτω → κέ-κοφ-α → ἐ-κε-κόφ-ειν.
γ. Οδοντικόληκτα: Σχηματίζουν την οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου με τον χρονικό χαρακτήρα -κ-, αφού προηγουμένως αποβάλουν τον οδοντικό χαρακτήρα, π.χ. πείθω → πέ-πει-κα → ἐ-πε-πεί-κειν, κο-μίζω → κε-κόμι-κα → ἐ-κε-κομί-κειν.
Τετάρτη 19 Φεβρουαρίου 2025
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. 7η ενότητα: "Η λύση του Γόρδιου δεσμού"
Α. Κείμενο
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/metafraseis%20a%20gym/a07xm.htm
ζευγνύω (και ζεύγνυμι) [= δένω μαζί με κάτι άλλο, ζευγαρώνω, ζεύω]
θ. ζευγ-, ζυγ- [στο κείμενο συναντήσατε τον τύπο ζυγοῦ] |
Ασκήσεις σχολικού βιβλίου από ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
- Να γράψετε τι δηλώνουν σε σχέση με όσα διδαχτήκατε στις προηγούμενες Ενότητες (πρόσωπο που ενεργεί, κατάσταση κτλ.) τα παράγωγα ουσιαστικά του ρ. ζεύγνυμι:
- 2. Να αντιστοιχίσετε τις λέξεις της αριστερής στήλης με τις κατάλληλες από τη δεξιά στήλη
- 3. Να γράψετε λέξεις της α.ε. από τον Λεξιλογικό Πίνακα που αντιστοιχούν στους ορισμούς που δίνονται
- 4. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω φράσεων με την κατάλληλη λέξη από αυτές που δίνονται στο πλαίσιο
- Άσκηση ομόρριζων, © Κωνσταντίνα Σάιτ
- Άσκηση σύνθετων, © Κωνσταντίνα Σάιτ
Β2. Ετυμολογικά
Παραγωγή ουσιαστικών
Παραγωγή ουσιαστικών από ρήματα (β′ μέρος)
• Ουσιαστικά που δηλώνουν όργανο ή μέσο
| ||||
| ||||
| • Ουσιαστικά που δηλώνουν τόπο | ||||
| ||||
- Να σχηματίσετε παράγωγα ουσιαστικά που να φανερώνουν όργανο ή μέσο από τα παρακάτω ρήματα:
- Να σχηματίσετε από τα παρακάτω ρήματα παράγωγα ουσιαστικά που να φανερώνουν τόπο
- Να αντιστοιχίσετε τα ρήματα της στήλης Α′ με τα παράγωγα ουσιαστικά τους στη στήλη Β′ και να γράψετε δίπλα στο καθένα τι δηλώνει:
Πρόσθετες ασκήσεις
- Δωμάτιο απόδρασης: ομόρριζα/, ετυμολογικά, © Κωνσταντίνα Σάιτ
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Δευτέρα 3 Φεβρουαρίου 2025
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. 8η ενότητα: ¨'Ένα μοιραίο λάθος".
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
ἐλεύθερος
|
Λεξιλογικός Πίνακας Κατερίνα Πόθου:
https://drive.google.com/file/d/1UcvD-4BZTcdq7TW1a0zPcl5LZH8UivuA/view
Β2. Ετυμολογικά
Παραγωγή ουσιαστικών
Παραγωγή ουσιαστικών από επίθετα
Τα ουσιαστικά που παράγονται από επίθετα είναι αφηρημένα ουσιαστικά, γένους θηλυκού ή ουδετέρου, και φανερώνουν ιδιότητα. Συνηθισμένες παραγωγικές καταλήξεις, ανάλογα με την κλίση των επιθέτων, είναι:
| Καταλήξεις ουσιαστικών που παράγονται από επίθετα | |
|---|---|
Γ. Γραμματική
Πέμπτη 9 Ιανουαρίου 2025
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. 6η ενότητα: "Η ομορφιά δεν είναι το παν".
Α. Κείμενο
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ:
https://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/metafraseis%20a%20gym/a06xm.htm
Άσκηση Σωστού/Λάθους
Άσκηση Σωστού/Λάθους
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
πίνω
θ. πι-, πο-, πω-
[στο κείμενο συναντήσατε τον τύπο πιών]
θ. πι-, πο-, πω-
[στο κείμενο συναντήσατε τον τύπο πιών]
Ασκήσεις Ελληνικός Πολιτισμός:
Στίχοι: Χάρης&Πάνος Κατσιμίχας
Μουσική: Νίκος Κυπουργός
Πρώτη εκτέλεση: Χάρης&Πάνος Κατσιμίχας
Το μικρό καρδερινάκι στο απέναντι παρκάκι
φεύγει νύχτα όταν όλοι κοιμούνται
Με το μαύρο παλτουδάκι πάει πίνει εδώ πάει πίνει εκεί
και γυρίζει σπίτι του κουνουπίδι
Βρε γυναίκα τι τρέχει εδώ έχω αρχίσει ν' ανησυχώ
λέει ο πατέρας του θυμωμένος
Και εκείνη του απαντάει Μήτσο το παιδί αγαπάει
στοίχημα πως είναι ερωτευμένος
Έγινε φέσι: οι 50 αποχρώσεις της μέθης
Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου 2024
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. 5η ενότητα: "Ο πλούτος της αττικής γης".
Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
Λεξιλογικός πίνακας "ἡ γῆ". Ενότητα 5 Αρχαίων Α΄ Γυμνασίου from Τσατσούρης Χρήστος, Γυμνάσιο Μαγούλας Δυτικής Αττικής
ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ: Ελληνικός Πολιτισμός
Κατερίνα Πόθου:
https://drive.google.com/file/d/1qV5qTD9k4qBbRqX4YtYdQ2tOqwX0osUm/view
Ασκήσεις σχολικού βιβλίου: Ελληνικός Πολιτισμός
Β2. Ετυμολογικά
Παραγωγή ουσιαστικών
Παραγωγή ουσιαστικών από ουσιαστικά (β′ μέρος)
• Παρώνυμα – Εθνικά – Πατρωνυμικά – Γονεωνυμικά
Παρώνυμα είναι τα παράγωγα ουσιαστικά που σημαίνουν πρόσωπο σχετικό με αυτό που δηλώνει η πρωτότυπη λέξη ή πρόσωπο που ανήκει σε αυτό.
Εθνικά λέγονται τα ουσιαστικά που παράγονται από κύρια ονόματα χωρών, πόλεων και τόπων και σημαίνουν εκείνον που κατάγεται από κάποιον τόπο ή ανήκει σε αυτόν.
Πατρωνυμικά ονομάζονται τα ουσιαστικά που παράγονται από κύριο όνομα πατέρα, μητέρας ή άλλου προγόνου και σημαίνουν τον γιο, την κόρη και γενικά τον απόγονο.
εἴμ᾿ Ὀδυσσεὺς Λαερτιάδης (Ὀδύσσεια, θ 19)
Στον Όμηρο ο Οδυσσέας ονομάζεται «Λαερτιάδης», δηλαδή «γιος του Λαερτίου (Λαέρτη)», ενώ ο Αγαμέμνων και ο Μενέλαος «Ἀτρεῖδαι», δηλαδή «γιοι του Ατρέα».
Στον Όμηρο ο Οδυσσέας ονομάζεται «Λαερτιάδης», δηλαδή «γιος του Λαερτίου (Λαέρτη)», ενώ ο Αγαμέμνων και ο Μενέλαος «Ἀτρεῖδαι», δηλαδή «γιοι του Ατρέα».
Γονεωνυμικά λέγονται τα ουσιαστικά που σημαίνουν το νεογνό ζώου.
|
| ||||
|
| ||||
Ασκήσεις σχολικού βιβλίου: Ελληνικός Πολιτισμός
Να γράψετε τις παράγωγες λέξεις που ζητούνται συμπληρώνοντας τη σωστή κατάληξη στα παρακάτω ουσιαστικά με βάση τους πίνακες:
Να αντιστοιχίσετε τα παράγωγα ουσιαστικά της στήλης Α′ με την κατηγορία στην οποία ανήκουν από τη στήλη Β΄:
Να αντιστοιχίσετε τα παράγωγα ουσιαστικά της στήλης Α′ με την κατηγορία στην οποία ανήκουν από τη στήλη Β΄:
Γ. Γραμματική
1. Οριστική ενεστώτα ρήματος εἰμί
Το εἰμί (= είμαι, υπάρχω) είναι βοηθητικό ρήμα της α.ε., όπως το είμαι και το έχω της ν.ε. Στην οριστική του ενεστώτα κλίνεται ως εξής:
| α.ε. | ν.ε. | |
|---|---|---|
| ἐγώ σύ (οὗτος, αὕτη, τοῦτο) ἡμεῖς ὑμεῖς (οὗτοι, αὗται, ταῦτα) | εἰμί εἶ ἐστί(ν) ἐσμέν ἐστέ εἰσί(ν) | είμαι είσαι είναι είμαστε είστε είναι |
2. Οριστική ενεστώτα και μέλλοντα ενεργητικής φωνής βαρύτονων ρημάτων
Σε αυτή την Ενότητα θα διδαχτείτε τον σχηματισμό της οριστικής έγκλισης του ενεστώτα και του μέλλοντα στην ενεργητική φωνή των βαρύτονων ρημάτων, δηλ. των ρημάτων που δεν τονίζονται στη λήγουσα. Η οριστική έγκλιση φανερώνει κάτι βέβαιο, πραγματικό.
| οριστική ενεστώτα | οριστική μέλλοντα | ||
|---|---|---|---|
| α.ε. | ν.ε. | α.ε. | ν.ε. |
| λύ-ω λύ-εις λύ-ει λύ-ομεν λύ-ελύ-ουσι(ν) | λύνω λύνεις λύνει λύνουμε λύνετε λύνουν | λύ-σ-ω λύ-σ-εις λύ-σ-ει λύ-σ-ομεν λύ-σ-ετε λύ-σ-ουσι(ν) | θα λύσω θα λύσεις θα λύσει θα λύσουμε θα λύσετε θα λύσουν |
Παρατηρούμε ομοιότητα στις καταλήξεις της οριστικής του ενεστώτα και του μέλλοντα ε.φ. με τις αντίστοιχες της ν.ε. (υπάρχει μικρή διαφοροποίηση μόνο στο α′ και το γ′ πληθυντικό πρόσωπο).
Ο μέλλοντας έχει τις ίδιες καταλήξεις με τον ενεστώτα, μόνο που προστίθεται ένα -σ- (ο χρονικός χαρακτήρας) πριν από τις καταλήξεις:
Σχηματισμός οριστικής μέλλοντα ε.φ.
3. Οριστική μέλλοντα ενεργητικής φωνής αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων
Τα αφωνόληκτα ρήματα τα οποία έχουν χαρακτήρα άφωνο σύμφωνο, δηλαδή ουρανικό, χειλικό ή οδοντικό, σχηματίζουν την οριστική του μέλλοντα όπως τα φωνηεντόληκτα, με τη διαφορά ότι από τη συγχώνευση του χαρακτήρα των ρημάτων αυτών με τον χρονικό χαρακτήρα -σ- προκύπτουν τα ακόλουθα:
Χειλικός χαρακτήρας π, β, φ (πτ) + σ → ψ
τρέπ-ω → τρέπ + σ-ω → τρέψω
βλάπτω (θ. βλαβ-) → βλάβ + σ-ω → βλάψω
τρέπ-ω → τρέπ + σ-ω → τρέψω
βλάπτω (θ. βλαβ-) → βλάβ + σ-ω → βλάψω
Ουρανικός χαρακτήρας κ, γ, χ (ττ, σσ) + σ → ξ
λέγ-ω → λέγ + σ-ω → λέξω
τάττω (θ. ταγ-) → τάγ + σ-ω → τάξω
λέγ-ω → λέγ + σ-ω → λέξω
τάττω (θ. ταγ-) → τάγ + σ-ω → τάξω
Οδοντικός χαρακτήρας τ, δ, θ (ζ) + σ → αποβάλλεται ο οδοντικός χαρακτήρας και μένει το -σ-
πείθ-ω → πείθ + σ-ω → πείσω
ψεύδω → ψεύδ + σ-ω → ψεύσω
πείθ-ω → πείθ + σ-ω → πείσω
ψεύδω → ψεύδ + σ-ω → ψεύσω
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Αρχαία Ελληνικά: Ρήματα ενεργητικής φωνής: Ενεστώτας ή μέλλοντας;
Ασκήσεις Κατερίνα Πόθου
Παρασκευή 1 Νοεμβρίου 2024
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - Α' Γυμνασίου. 4η ενότητα: "Ένα ταξίδι επιστημονικής φαντασίας".
Α. ΚΕΙΜΕΝΟ
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Κωνσταντίνα Σάιτ
διαδραστικό σταυρόλεξο
διαδραστική άσκηση ομόρριζων
Κυριακή 13 Οκτωβρίου 2024
ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. 3η ενότητα: "Επαγγέλματα των αρχαίων Αθηναίων".
Α. ΚΕΙΜΕΝΟ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Β. ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΑ
Η ετυμολογία των λέξεων: Παραγωγή και Σύνθεση
ΑΣΚΗΣΕΙΣ: Κατερίνα Πόθου
Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ
1. Tόνοι και πνεύματα
Πάνω από φωνήεντα αυτό είναι πνεύμα (πνέει δηλαδή, είναι ο αέρας που βγαίνει ή μπαίνει μέσα μας) και λέγεται ψιλή (μοιάζει με μάτι που κοιτάζει προς τα έξω, του αρέσουν οι παρέες κι οι κουβέντες).
Πάνω από φωνήεντα, πάλι. Και αυτό είναι πνεύμα και λέγεται δασεία (μοιάζει με το μάτι που κοιτάζει προς τα μέσα, είναι το ντροπαλό).
- Κωνσταντίνα Σάιτ: Τα πνεύματα στα Αρχαία Ελληνικά
- Κωνσταντίνα Σάιτ: Οι χρόνοι των φωνηέντων και των συλλαβών
Οι πέντε βασικοί κανόνες τονισμού:
- Όταν η λήγουσα είναι μακρόχρονη, δεν τονίζεται η προπαραλήγουσα, π.χ. ἀνθρώπου.
- Μια μακρόχρονη παραλήγουσα, όταν τονίζεται, παίρνει οξεία, αν η λήγουσα είναι μακρόχρονη, π.χ. μνήμη.
- Μια μακρόχρονη παραλήγουσα, όταν τονίζεται, παίρνει περισπωμένη, αν η λήγουσα είναι βραχύχρονη, π.χ. μῆλον, οἶκος.
- Η προπαραλήγουσα παίρνει πάντοτε οξεία, ποτέ περισπωμένη, π.χ. ἄτομον
- Μια βραχύχρονη συλλαβή παίρνει πάντοτε οξεία, ποτέ περισπωμένη, π.χ. τόμος.
- Κωνσταντίνα Σάιτ: Οι τόνοι κι οι κανόνες τονισμού
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
Κατερίνα Πόθου:
2. Μέρη του λόγου
ΑΣΚΗΣΕΙΣ
3. Τα παρεπόμενα των πτωτικών
Στην α.ε. υπήρχε άλλη μία πτώση, η δοτική, η οποία σήμερα χρησιμοποιείται μόνο σε κάποιες στερεότυπες εκφράσεις, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Η λέξη «δοτική» προέρχεται από το ρήμα «δίδωμι» (= δίνω) και δηλώνει αυτόν στον οποίο δίνεται κάτι, π.χ. δίδωμι τῷ φίλῳ δῶρα (= δίνω στον φίλο δώρα).
Για να αποδώσουμε τη δοτική στη ν. ε., χρησιμοποιούμε κυρίως φράσεις με τις προθέσεις με, σε (στον, στην, στο), για ή απλή αιτιατική πτώση.
Στη ν.ε. σώζονται στερεότυπες φράσεις με δοτική. Ποια είναι η σημασία των παρακάτω προτάσεων;
- Διέπραξε το έγκλημα εν ψυχρώ!
- Του έτυχαν αναποδιές, εντούτοις (ἐν τούτοις) δεν έχασε το κέφι του.
- Έχεις εν μέρει δίκιο.
- Εν τέλει (ἐν τέλει) αποφάσισε να έρθει στην εκδρομή.
- Εν συνεχεία θα μιλήσουμε για τις συνέπειες του σεισμού.
- Κηδεύτηκε με τιμές εν ενεργεία ναυάρχου.
- Εν πάση περιπτώσει, θα έρθω μαζί σου.
- Τον απέφευγαν λόγω του χαρακτήρα του.
- Δόξα τω Θεώ, φτάσαμε στην ώρα μας.
- Συν Θεώ θα κερδίσουμε στον αυριανό δύσκολο αγώνα.
4. Τα παρεπόμενα του ρήματος
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)