Σελίδες

Σάββατο 11 Νοεμβρίου 2023

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Ενότητα 3η: Το χρέος του ιστορικού

Α. Κείμενο
Συντακτική, Ερμηνευτική προσέγγιση και μετάφραση 
https://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/metafraseis%20b%20gym/b03xm.htm
Δραστηριότητες και ασκήσεις της Κωνσταντίνας Σάιτ:
Δραστηριότητα κατανόησης του κειμένου στα αρχαία, στα νέα
Δραστηριότητα κατανόησης της παρομοίωσης
Άσκηση ομόρριζων λέξεων του κειμένου

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟΥ - ΜΕΤΟΧΗΣ


  
Β1. ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ
κοσμέω, κοσμῶ 
[= 1. α. διευθετώ, β. κυβερνώ, 2. στολίζω (< κόσμος = 1. η ευπρέπεια, η τάξη, 2. το στολίδι, 3. το σύμπαν)] [στο κείμενο συναντήσατε τον τύπο: κοσμεῖν]


ΑΣΚΗΣΕΙΣ Σχολικού βιβλίου από ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

  1. Να αποδώσετε τη σημασία των φράσεων και λέξεων: «από καταβολής κόσμου», «διαγωγή κοσμιότατη», κοσμογονία, κοσμοθεωρία, κοσμοπολίτης. © Δέσποινα Τσολακίδου
  2. Με τη βοήθεια του Λεξιλογικού Πίνακα να βρείτε την κατάλληλη λέξη της α.ε. για τις σημασίες που σας δίνονται
  3. Να κατατάξετε τις ομόρριζες του ρήματος κοσμῶ λέξεις της α.ε. που περιλαμβάνει ο πίνακας  του σχ. βιβλίου σε κατηγορίες ανάλογα με αυτό που δηλώνουν.

Β2. ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΑ

 

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΠΟ: ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ


ΥΛΗ από Α΄Γυμνασίου

α. Ακατάληκτα διπλόθεμα οδοντικόληκτα σε -ων (γεν. -οντος)

ενικός αριθμός                                                πληθυντικός αριθμός 

ὁ γέρων                                    οἱ γέροντες
τοῦ γέροντος                            τῶν γερόντων
τῷ γέροντι                                τοῖς γέρουσι (<γέροντ-σι)
τὸν γέροντα                              τοὺς γέροντας
(ὦ) γέρον                                 (ὦ) γέροντες

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
1. Η κλητική ενικού σχηματίζεται χωρίς κατάληξη από το ασθενές (βραχύ) θέμα. Το -τ- αποβάλλεται, επειδή στην Αρχαία Ελληνική ληκτικά σύμφωνα είναι μόνο τα -ν, -ρ, -ς.
2. Σύμφωνα με τα ουσιαστικά αυτά κλίνεται το αρσενικό γένος των μετοχών ενεστώτα του ρ. εἰμί (ὤν,
οὖσα, ὄν) και των βαρύτονων ρημάτων ενεργητικής φωνής (λύων, λύουσα, λῦον), καθώς και το αρσενικό γένος της μετοχής μέλλοντα των βαρύτονων ρημάτων ενεργητικής φωνής (λύσων, λύσουσα, λῦσον). Όμως οι μετοχές σχηματίζουν την κλητική ενικού όμοια με την ονομαστική (ὤν, λύων, λύσων).

Κατά το γέρων κλίνονται: ὁ δράκων, ὁ θεράπων, ὁ λέων, ὁ τένων (= νεύρο), ὁ Κρέων κ.ά., καθώς και μερικά συνηρημένα κύρια ονόματα: ὁ (Ξενοφάοντ-, Ξενοφάωντ-) Ξενοφῶν, τοῦ (Ξενοφάοντ-ος) Ξενοφῶντος, τῷ (Ξενοφάοντ-ι) Ξενοφῶντι κτλ. Έτσι και ὁ Ἀντιφῶν, ὁ Κλεοφῶν, ὁ Κτησιφῶν (όν. προσώπων), ἡ Κτησιφῶν (όν. πόλης

Κατά το γίγας κλίνονται ὁ ἀδάμας, ὁ ἐλέφας, ὁ Αἴας, ὁ Κάλχας κ.ά., καθώς και το συνηρημένο (ἀλλάεντ-ς = ἀλλάεις) ἀλλᾶς, γεν. τοῦ (ἀλλάεντ-ος) ἀλλᾶντος κτλ. Κατά το ἱμὰς κλίνεται ὁ ἀνδριάς.


Συμφωνόληκτα ουσιαστικά γ΄ κλίσης

Ημιφωνόληκτα 
α. Υγρόληκτα

Κατά το πράκτωρ κλίνεται: ὁ αὐτοκράτωρ –ορος, ὁ κοσμήτωρ, προγάστωρ, Ἕκτωρ 

       Συγκοπτόμενα διπλόθεμα υγρόληκτα
Τα ουσιαστικά αυτής της τάξης λέγονται «συγκοπτόμενα», γιατί αποβάλλουν (συγκόπτουν) σε ορισμένες πτώσεις το -ε- του αδύνατου θέματος.


β. Σιγμόληκτα 
1. Αρσενικά
Κατά το Σωκράτης κλίνονται: Ἀριστομένης, Ἀριστοτέλης, Ἀριστοφάνης, Δημοσθένης, Διογένης, Διομήδης, Ἱπποκράτης, Ἰσοκράτης, Ἰφικράτης, Πολυκράτης, Πολυνείκης, Πραξιτέλης - Ἀστυάγης, Τισσαφέρνης, Κυαξάρης κ.ά. Κατά το Περικλῆς κλίνονται: Ἀγαθοκλῆς, Ἡρακλῆς, Θεμιστοκλῆς, Ἱεροκλῆς, Προκλῆς, Σοφοκλῆς κ.ά.

2. Ουδέτερα ακατάληκτα
Κατά τὸ ἔδαφος κλίνονται τα τρισύλλαβα: μέγεθος, στέλεχος, τέμενος (επίσημος ή ιερός χώρος, ναός), τέναγος (= άβαθα νερά, βάλτος) κ.ά.

ΥΛΗ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Σχηματισμός οριστικής αορίστου μ.φ.
αόριστος
ἐ-λυ-σ-άμην
ἐ-λύ-σ-ω
ἐ-λύ-σ-ατο
ἐ-λυ-σ-άμεθα
ἐ-λύ-σ-ασθε
ἐ-λύ-σ-αντο

Κλίση αορίστου των αφωνόληκτων ρημάτων
ουρανικόληκταχειλικόληκταοδοντικόληκτα
ρ. τάττομαιρ. γράφομαιρ. κομίζομαι
ἐταξάμην
ἐτάξω
ἐτάξατο
ἐταξάμεθα
ἐτάξασθε
ἐτάξαντο
ἐγραψάμην
ἐγράψω
ἐγράψατο
ἐγραψάμεθα
ἐγράψασθε
ἐγράψαντο
ἐκομισάμην
ἐκομίσω
ἐκομίσατο
ἐκομισάμεθα
ἐκομίσασθε
ἐκομίσαντο

Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου μέσης φωνής βαρύτονων ρημάτων
παρακείμενοςυπερσυντέλικος
λέ-λυ-μαι
λέ-λυ-σαι
λέ-λυ-ται
λε-λύ-μεθα
λέ-λυ-σθε
λε-λυ-νται
ἐ-λε-λύ-μην
ἐ-λέ-λυ-σο
ἐ-λέ-λυ-το
ἐ-λε-λύ-μεθα
ἐ-λέ-λυ-σθε
ἐ-λέ-λυ-ντο
Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου μ.φ. αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων
ουρανικόληκταχειλικόληκταοδοντικόληκτα
ρ. τάττομαιρ. γράφομαιρ. κομίζομαι
παρακείμενοςυπερσυντέλικοςπαρακείμενοςυπερσυντέλικοςπαρακείμενοςυπερσυντέλικος
τέταγμαι
τέταξαι
τέτακται
τετάγμεθα
τέταχθε
τεταγμένοι,
-αι, -α εἰσίν
ἐτετάγμην
ἐτέταξο
ἐτέτακτο
ἐτετάγμεθα
ἐτέταχθε
τεταγμένοι,
-αι, -α ἦσαν
γέγραμμαι
γέγραψαι
γέγραπται
γεγράμμεθα
γέγραφθε
γεγραμμένοι,
-αι, -α εἰσίν
ἐγεγράμμην
ἐγέγραψο
ἐγέγραπτο
ἐγεγράμμεθα
ἐγέγραφθε
γεγραμμένοι,
-αι, -α ἦσαν
κεκόμισμαι
κεκόμισαι
κεκόμισται
κεκομίσμεθα
κεκόμισθε
κεκομισμένοι,
-αι, -α εἰσίν
ἐκεκομίσμην
ἐκεκόμισο
ἐκεκόμιστο
ἐκεκομίσμεθα
ἐκεκόμισθε
κεκομισμένοι,
-αι, -α ἦσαν

ΑΣΚΗΣΕΙΣ: ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

  1. Να κλιθούν στις πλάγιες πτώσεις και των δύο αριθμών τα ουσιαστικά ἡ μήτηρ και τό ἔθνος
  2. Να εντοπίσετε τα τριτόκλιτα ουσιαστικά του κειμένου και να τα γράψετε στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού
  3. Να γράψετε τα παρακάτω ουσιαστικά στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού
  4. Να γράψετε τη γενική ενικού των παρακάτω ουσιαστικών λαμβάνοντας υπόψη τη μορφή τους στη ν.ε.
  5. Να συμπληρώσετε τις παρακάτω προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο των ουσιαστικών που βρίσκονται σε παρένθεση:
  6. Να αναγνωρίσετε το είδος της σύνδεσης στις περιόδους που ακολουθούν και να δηλώσετε τι συνδέουν κάθε φορά οι σύνδεσμοι
  7. Να εντοπίσετε στις ακόλουθες περιόδους τις λέξεις που εισάγουν δευτερεύουσες προτάσεις

 Πρόσθετες ασκήσεις

  1. Συμπλήρωσε τις καταλήξεις των ουσιαστικών 
  2. 1η Άσκηση στα ενρινόληκτα και υγρόληκτα ουσιαστικά 
  3. 2η Άσκηση στα ενρινόληκτα και υγρόληκτα ουσιαστικά 
  4. 1η Άσκηση στα σιγμόληκτα ουσιαστικά 
  5. 2η Άσκηση στα σιγμόληκτα ουσιαστικά 
  6. Άσκηση για τα συγκοπτόμενα και για τις αλλαγές στον συνταγματικό άξονα © Έλενα Ριζίκοβα 
  7. Άσκ. στα ουσ. παῖς, μήτηρ πατήρ, και την επαναληπτική αντ. αὐτὸς, αὐτὴ, αὐτὸ© Έλενα Ριζίκοβα 
Γ2. Σύνταξη
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/Syndesi-protaseon.htm

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ο/η είπε...