Σελίδες

Δευτέρα 16 Δεκεμβρίου 2024

Άντον Τσέχωφ: O Παχύς και ο Αδύνατος

Ανάλυση κειμένου:


" O Παχύς και ο Αδύνατος" του Τσέχωφ σε κόμικ...





ΑΡΧΕΙΟ ΕΡΤ:
Ο ΘΕΙΟΣ ΒΑΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΝΕΑ ΣΚΗΝΗ
Το επεισόδιο «Ο ΘΕΙΟΣ ΒΑΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΗ ΝΕΑ ΣΚΗΝΗ», της εκπομπής «ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ», παρουσιάζει τη θεατρική παράσταση «Ο ΘΕΙΟΣ ΒΑΝΙΑΣ» του ΑΝΤΟΝ ΤΣΕΧΩΦ σε σκηνοθεσία του ΛΕΥΤΕΡΗ ΒΟΓΙΑΤΖΗ από τη Νέα Σκηνή. Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ, που σκηνοθετεί την παράσταση και ερμηνεύει τον Θείο ΒΑΝΙΑ, περιγράφει τη διαδικασία κατανόησης του έργου, της παρουσίασης της εποχής και των χαρακτήρων των ηρώων ώστε να αποδοθεί η βαθύτερη ουσία του θεατρικού έργου. Η ΛΥΔΙΑ ΚΟΝΙΟΡΔΟΥ, που ερμηνεύει την ΣΟΝΙΑ, μιλάει για τη συνεργασία της με τον ΛΕΥΤΕΡΗ ΒΟΓΙΑΤΖΗ και παρομοιάζει το ρόλο της ως το σκαρί που το σκαλίζει με αγάπη και μεράκι και το έργο ως το αεράκι που την κινεί και την οδηγεί στη συγκίνηση. Η ΟΛΙΑ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ, που ερμηνεύει την ΕΛΕΝΑ, τονίζει ότι χρησιμοποιεί την εμπειρία της διαδικασίας απόδοσης του ρόλου της για να κατανοήσει τον άνθρωπο. Το επεισόδιο εμπλουτίζεται με σκηνές από την παράσταση στην οποία πρωταγωνιστούν, εκτός των παραπάνω, ο ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΠΕΠΠΑΣ στο ρόλο του ΑΣΤΡΩΦ, η ΜΕΛΙΝΑ ΒΑΜΒΑΚΑ στο ρόλο της ΜΑΡΙΝΑΣ και ο ΝΙΚΟΣ ΜΑΣΤΟΡΑΚΗΣ στο ρόλο του ΤΕΛΙΕΓΚΙΝ.
https://archive.ert.gr/69154/

Κυριακή 15 Δεκεμβρίου 2024

Ενότητα 20. Από την έξωση του Όθωνα(1862) ως το κίνημα στο Γουδί (1909)



Προτεινόμενη Δραστηριότητα:
Παιχνίδι ρόλων: Πολιτική αντιπαράθεση (debate) οπαδών του Τρικούπη και του Δηλιγιάννη, ενόψει επικείμενων εκλογών.

  • Η Νίκη Μαρωνίτη, μας μιλά για τη δολοφονία του Βασιλιά Γεώργιου στη Θεσσαλονίκη στις 28 Μαρτίου του 1913 και κυρίως για τις πολιτικές εξελίξεις που έφερε. 
https://www.news247.gr/podcasts/oi-thanatoi-pou-allaxan-tin-ellada/vasilias-georgios-i-dolofonia-tou-apo-ton-anarxiko-alexandro-sxina/

Σάββατο 14 Δεκεμβρίου 2024

Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου 2024

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. 5η ενότητα: "Ο πλούτος της αττικής γης".

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ: Ελληνικός Πολιτισμός
Κατερίνα Πόθου:
https://drive.google.com/file/d/1qV5qTD9k4qBbRqX4YtYdQ2tOqwX0osUm/view

Β2. Ετυμολογικά

Παραγωγή ουσιαστικών

Παραγωγή ουσιαστικών από ουσιαστικά (β′ μέρος)

• Παρώνυμα – Εθνικά – Πατρωνυμικά – Γονεωνυμικά
Παρώνυμα είναι τα παράγωγα ουσιαστικά που σημαίνουν πρόσωπο σχετικό με αυτό που δηλώνει η πρωτότυπη λέξη ή πρόσωπο που ανήκει σε αυτό.
Εθνικά λέγονται τα ουσιαστικά που παράγονται από κύρια ονόματα χωρών, πόλεων και τόπων και σημαίνουν εκείνον που κατάγεται από κάποιον τόπο ή ανήκει σε αυτόν.
Πατρωνυμικά ονομάζονται τα ουσιαστικά που παράγονται από κύριο όνομα πατέρα, μητέρας ή άλλου προγόνου και σημαίνουν τον γιο, την κόρη και γενικά τον απόγονο.
εἴμ᾿ Ὀδυσσεὺς Λαερτιάδης (Ὀδύσσεια, θ 19)
Στον Όμηρο ο Οδυσσέας ονομάζεται «Λαερτιάδης», δηλαδή «γιος του Λαερτίου (Λαέρτη)», ενώ ο Αγαμέμνων και ο Μενέλαος «Ἀτρεῖδαι», δηλαδή «γιοι του Ατρέα».
Γονεωνυμικά λέγονται τα ουσιαστικά που σημαίνουν το νεογνό ζώου.

Καταλήξεις παρωνύμων
-εύςκεραμεύς < κέραμος
-της:-(ί)της, -(έ)της, -(ώ)της
πολίτης < πόλις
ναύτης < ναῦς
τεχνίτης < τέχνη
φυλέτης (= αυτός που ανήκει στη φυλή) < φυλή
ἠπειρώτης < ἤπειρος, νησιώτης < νῆσος
Καταλήξεις εθνικών
-ιος:-(α)ῖος, -(ε)ῖος, -(ω)ιος > -ῷος
Κορίνθιος < Κόρινθος,
Κερκυραῖος < Κέρκυρα,
Κῷος < Κῶς
-εύςΜεγαρεύς < Μέγαρα,
Χολαργεύς < Χολαργός
-νόςἈσιανός < Ἀσία
-ῖνοςἈμοργῖνος < Ἀμοργός
-της:-(ά)της, -(ιά)της, -(ή)της, -(ί)της, -(ώ)της
Τεγεάτης < Τεγέα
Σπαρτιάτης < Σπάρτη, Σικελιώτης < Σικελία
-ήσιοςἸθακήσιος < Ἰθάκη
Καταλήξεις πατρωνυμικών
-(ά)δηςΑἰνειάδης < Αἰνείας,
Λαερτιάδης < Λαέρτιος ή Λαέρτης
-(ε)ίδηςΠριαμίδης < Πρίαμος,
Ἀτρείδης < Ἀτρεύς
-ίων(κυρίως στην ποίηση) Κρονίων < Κρόνος
Καταλήξεις γονεωνυμικών
-ιδεύςλαγιδεύς < λαγώς (ν.ε. λαγός)

Ασκήσεις σχολικού βιβλίου: Ελληνικός Πολιτισμός

Γ. Γραμματική

1. Οριστική ενεστώτα ρήματος εἰμί

Το εἰμί (= είμαι, υπάρχω) είναι βοηθητικό ρήμα της α.ε., όπως το είμαι και το έχω της ν.ε. Στην οριστική του ενεστώτα κλίνεται ως εξής:




α.ε.ν.ε.
ἐγώ
σύ
(οὗτος, αὕτη, τοῦτο)
ἡμεῖς
ὑμεῖς
(οὗτοι, αὗται, ταῦτα)
εἰμί
εἶ
ἐστί(ν)
ἐσμέν
ἐστέ
εἰσί(ν)
είμαι
είσαι
είναι
είμαστε
είστε
είναι

2. Οριστική ενεστώτα και μέλλοντα ενεργητικής φωνής βαρύτονων ρημάτων

Σε αυτή την Ενότητα θα διδαχτείτε τον σχηματισμό της οριστικής έγκλισης του ενεστώτα και του μέλλοντα στην ενεργητική φωνή των βαρύτονων ρημάτων, δηλ. των ρημάτων που δεν τονίζονται στη λήγουσα. Η οριστική έγκλιση φανερώνει κάτι βέβαιο, πραγματικό.
οριστική ενεστώταοριστική μέλλοντα
α.ε.ν.ε.α.ε.ν.ε.
λύ-ω
λύ-εις
λύ-ει
λύ-ομεν
λύ-ελύ-ουσι(ν)
λύνω
λύνεις
λύνει
λύνουμε
λύνετε
λύνουν
λύ-σ-ω
λύ-σ-εις
λύ-σ-ει
λύ-σ-ομεν
λύ-σ-ετε
λύ-σ-ουσι(ν)
θα λύσω
θα λύσεις
θα λύσει
θα λύσουμε
θα λύσετε
θα λύσουν
Παρατηρούμε ομοιότητα στις καταλήξεις της οριστικής του ενεστώτα και του μέλλοντα ε.φ. με τις αντίστοιχες της ν.ε. (υπάρχει μικρή διαφοροποίηση μόνο στο α′ και το γ′ πληθυντικό πρόσωπο).
Ο μέλλοντας έχει τις ίδιες καταλήξεις με τον ενεστώτα, μόνο που προστίθεται ένα -σ- (ο χρονικός χαρακτήρας) πριν από τις καταλήξεις:

Σχηματισμός οριστικής μέλλοντα ε.φ.

3. Οριστική μέλλοντα ενεργητικής φωνής αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων

Τα αφωνόληκτα ρήματα τα οποία έχουν χαρακτήρα άφωνο σύμφωνο, δηλαδή ουρανικό, χειλικό ή οδοντικό, σχηματίζουν την οριστική του μέλλοντα όπως τα φωνηεντόληκτα, με τη διαφορά ότι από τη συγχώνευση του χαρακτήρα των ρημάτων αυτών με τον χρονικό χαρακτήρα -σ- προκύπτουν τα ακόλουθα:
Χειλικός χαρακτήρας π, β, φ (πτ) + σ → ψ
τρέπ-ω → τρέπ + σ-ω → τρέψω
βλάπτω (θ. βλαβ-) → βλάβ + σ → βλάψω
Ουρανικός χαρακτήρας κ, γ, χ (ττ, σσ) + σ → ξ
λέγ-ω → λέγ + σ-ω → λέξω
τάττω (θ. ταγ-) → τάγ + σ-ω → τάξω
Οδοντικός χαρακτήρας τ, δ, θ (ζ) + σ  αποβάλλεται ο οδοντικός χαρακτήρας και μένει το -σ-
πείθ-ω → πείθ + σ-ω → πείσω
ψεύδω → ψεύδ + σ-ω → ψεύσω


ΑΣΚΗΣΕΙΣ 

Αρχαία Ελληνικά: Ρήματα ενεργητικής φωνής: Ενεστώτας ή μέλλοντας;



Ασκήσεις Κατερίνα Πόθου

Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου 2024

Ενότητα 19η: Από την 3η Σεπτεμβρίου 1843 έως την έξωση του Όθωνα (1862).



ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΕ ΑΠΟΚΡΥΨΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ- ΚΛΕΙΔΙΩΝ

Σχεδιάγραμμα Κατερίνα Πόθου:

Ενιαία διδασκαλία (18η/19η ενότητα) με έμφαση στα εξής σημεία:
α) Περίοδος απόλυτης μοναρχίας
β) 3η Σεπτεμβρίου 1843 (αίτια, πρωταγωνιστές, γεγονότα, αποτέλεσμα)
γ) Συνταγματική μοναρχία, διάκριση εξουσιών
δ) Λειτουργία πολιτεύματος
ε) Μεγάλη Ιδέα-Κωλέττης, αλυτρωτισμός
στ) Αυτόχθονες-ετερόχθονες (απλή αναφορά)
ζ) Κριμαϊκός Πόλεμος και ο Ελληνισμός (απλή αναφορά)
η) Η έξωση του Όθωνα (απλή αναφορά).

ΑΣΚΗΣΕΙΣ
http://users.sch.gr/mstamati/othon.htm

Σάββατο 7 Δεκεμβρίου 2024

Νεοελληνική Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου. 3η ενότητα: ΦΙΛΟΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ

 ενότητα: 

Γενικά για την ενότητα:
https://users.sch.gr/ipap/Ellinikos_Politismos/glossa/b03.htm

ΦΙΛΟΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ



A ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κείμενο 1 [Αν θέλεις ένα φίλο...]

Διαβάστε επίσης στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ γυμνασίου:
https://users.sch.gr/ipap/Ellinikos_Politismos/logotexnia/B-mikros-prigipas.htm

Κείμενο 2 [Αγαπάς για ν' αγαπάς]
΄
Κείμενο 3 [Είμαστε εξόριστοι παρέα]


Κείμενο 4 [Μιλάμε για τη φιλία]  

http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2298/Neoelliniki-Glossa_B-Gymnasiou_html-empl/extras/activities/index_03_metaselida_filia/metaselida_filia.html


Β ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ – ΣΥΖΥΓΙΕΣ

Β1 Ενεργητική και παθητική φωνή


Χωρίζουμε τα ρήματα σε δύο μεγάλες κατηγορίες, ανάλογα με την κατάληξή τους. Τις κατηγορίες αυτές τις ονομάζουμε φωνές



Μαθαίνω για τις φωνές του ρήματος
  • Τα ρήματα κλίνονται σύμφωνα με τη φωνή στην οποία ανήκουν.
  • Πολλά ρήματα συναντώνται και στην ενεργητική και στην παθητική φωνή. Άλλα έχουν μόνο ενεργητική φωνή και άλλα μόνο παθητική. Αυτά που έχουν μόνο παθητική φωνή λέγονται αποθετικά.
  • Η ενεργητική και η παθητική φωνή δεν ταυτίζονται πάντα με τη σημασία των ρημάτων. π.χ. σκέφτομαι: παθητική φωνή, ενεργητική σημασία
://usernikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/foni-sizigia-rim-NE.htm
http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20Nea/foni-sizigia-rim-NE.htm

Δύο ασκήσεις για τα αποθετικά ρήματα, © Κωνσταντίνας Σάιτ:



ΕΝΟΤΗΤΑ 18. Από την άφιξη του Όθωνα (1833) έως την 3η Σεπτεμβρίου 1843



ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΕ ΑΠΟΚΡΥΨΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ- ΚΛΕΙΔΙΩΝ

Σχεδιάγραμμα Κατερίνα Πόθου:

Ενιαία διδασκαλία (18η/19η ενότητα) με έμφαση στα εξής σημεία:
α) Περίοδος απόλυτης μοναρχίας
β) 3η Σεπτεμβρίου 1843 (αίτια, πρωταγωνιστές, γεγονότα, αποτέλεσμα)
γ) Συνταγματική μοναρχία, διάκριση εξουσιών
δ) Λειτουργία πολιτεύματος
ε) Μεγάλη Ιδέα-Κωλέττης, αλυτρωτισμός
στ) Αυτόχθονες-ετερόχθονες (απλή αναφορά)
ζ) Κριμαϊκός Πόλεμος και ο Ελληνισμός (απλή αναφορά)
η) Η έξωση του Όθωνα (απλή αναφορά).

ΑΣΚΗΣΕΙΣ:

Ο ΟΘΩΝΑΣ ΚΑΙ Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ - ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΛΕΤΗΣ

Quiz Γνώσεων Καποδίστριας - Όθωνας

Η ενθρόνιση του Όθωνα

Η δίκη του Κολοκοτρώνη

1843: Το πρώτο ελληνικό σύνταγμα

 Τ' ΑΝΑΠΛΙ. Καποδίστριας. Όθωνας. Κολοκοτρώνης.  


Ποιο πολιτικό κόμμα στα χρόνια της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας ιδρύθηκε στις 3 Σεπτέμβρη 1974 κι η ιδρυτική του διακήρυξη αποτέλεσε σημείο αναφοράς ή αντιπαράθεσης για το πολιτικό σύστημα;

Τετάρτη 4 Δεκεμβρίου 2024

ΕΝΟΤΗΤΑ 17. Ο Ι. Καποδίστριας ως κυβερνήτης της Ελλάδας (1828-1831). Η ολοκλήρωση της ελληνικής επανάστασης (1829)



Σχεδιάγραμμα Κατερίνα Πόθου:

ΑΣΚΗΣΕΙΣ



ΠΡΟΣΘΕΤΟ ΥΛΙΚΟ

Η διακυβέρνηση Καποδίστρια

Ο Επιστάτης των εθνικών οικοδομών επί Ιω. Καποδίστρια, Αλέξανδρος Σούτσος

Η δολοφονία του Καποδίστρια και η κατάσταση στην Ελλάδα μετά τη δολοφονία: Γραπτές πηγές - Οπτικοακουστικό υλικό



Α. Από το Αρχείο της ΕΡΤ: ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ
https://archive.ert.gr/73820/

Στη σειρά «ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑ» ο ΦΡΕΝΤΥ ΓΕΡΜΑΝΟΣ παρουσιάζει μια ανθολογία από τις εκπομπές του, συμπληρώνοντας πορεία 25 χρόνων στην ελληνική τηλεόραση. Με αφορμή τον εορτασμό της Εθνεγερσίας, θυμάται την προσπάθεια που έγινε να προσεγγίσει τις αντικρουόμενες απόψεις των ιστορικών σχετικά με την δολοφονία του Κυβερνήτη ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ. Οδοιπορώντας στα χνάρια εκείνης της μέρας, στην ΑΚΡΟΝΑΥΠΛΙΑ ανάμεσα στους χορταριασμένους Προμαχώνες, το ΙΤΣ ΚΑΛΕ, γνωστός ως τόπος δολοφονίας του ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ, βαδίζει στα τελευταία βήματα που έκανε ο Κυβερνήτης έως το κατώφλι του Αγίου ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ, όπου τον περίμεναν οι ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΑΙΟΙ. Ο ΒΙΑΡΟΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ, απόγονος του Κυβερνήτη και ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ ζωντανεύουν τα γεωγραφικά σύνορα της 27ης Σεπτεμβρίου του 1831, περιγράφοντας πως ακριβώς έπεσε ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ, πως τράπηκαν σε φυγή οι ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΑΙΟΙ, που ζήτησαν άσυλο, ο ρόλος που έπαιξε η διαπόμπευση του ΠΕΤΡΟΜΠΕΗ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ και εξετάζονται τα ιδεολογικά κίνητρα της δολοφονίας. Η δολοφονία του Καποδίστρια στις 27-9-1831 από τον ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΚΑΙ τον ΓΕΩΡΓΙΟ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ, αδελφό και γιο αντίστοιχα του ΠΕΤΡΟΜΠΕΗ, δεν ερμηνεύεται μόνο με βάση τα προσωπικά πάθη των δραστών, αλλά και της υδραίικης εφημερίδας «ΑΠΟΛΛΩΝ» η οποία πανηγύριζε για τον θάνατο του Κυβερνήτη κι ύστερα έπαψε να εκδίδεται, έχοντας εκπληρώσει τον προορισμό της. Ακούγεται το θριαμβευτικό ποίημα του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΟΥΤΣΟΥ, στο οποίο εξέφρασε την ικανοποίηση του εξυμνώντας τους δολοφόνους του Κυβερνήτη. Ο ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΟΥΤΣΟΣ, απόγονος του Ποιητή κρίνει το ποίημα που γράφτηκε για τον ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ. Η εκπομπή πλαισιώνεται από δημοσιεύματα εφημερίδων της εποχής που καταγράφει το γεγονός της δολοφονίας του Κυβερνήτη, και ακούγονται σχετικά αποσπάσματα από προφορική εξομολόγηση του ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ, από αφήγηση του ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗ και του ΡΑΓΚΑΒΗ και ολοκληρώνεται με μία προφητική κουβέντα του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ για ότι έμελλε να ακολουθήσει.


Β. Ιωάννης Καποδίστριας μέσα από την οπτική μιας τηλεοπτικής σειράς - Οι μεγάλοι Ελληνες του ΣΚΑΪ.



Η εδαφική ολοκλήρωση της Ελλάδας (1830-1947)

Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2024

Active Member - Όσο Δε Βαστάει Ο Νους Σου


Ένα τραγούδι για τις εσωτερικές μάχες, και το πως τοποθετεί κανείς τα όριά του κάθε μέρα, που δεν δεν εστιάζει στη συνθήκη της αναπηρίας, αλλά στην αδιαμφισβήτητη παρουσία της στο τραγούδι και στη ζωή


Δευτέρα 2 Δεκεμβρίου 2024

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ: "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι"




Προτεινόμενοι σύνδεσμοι:

ΚΑΝΤΑΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
http://www.hellenicparliament.gr/onlinePublishing/KEL/index.htm

http://www.museumsolomos.gr/

http://afterschoolbar.blogspot.gr/2011/04/blog-post_01.html

http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/dionysios_solwmos/eley8eroi_poliorkhmenoi.htm

http://www.myriobiblos.gr/texts/greek/1821_eleftheroi_poliorkimenoi.html

http://digitalschool.minedu.gov.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-A111/262/1916,6363/


ΠΑΡΑΛΛΗΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ:
Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας

Ελύτης Oδυσσέας



Ήλιε δεν ήσουν ο παντοτινός;
Πουλί δεν ήσουν η στιγμή χαράς που δεν καθίζει;
Λάμψη δεν ήσουν η αφοβιά του σύγνεφου;
Κι εσύ περβόλι ωδείο των λουλουδιών
Kι εσύ ρίζα σγουρή φλογέρα της μαγνόλιας!
Έτσι καθώς τινάζεται μες στη βροχή το δέντρο
Kαι το κορμί αδειανό μαυρίζει από τη μοίρα
Kι ένας τρελός δέρνεται με το χιόνι
Kαι τα δυο μάτια πάνε να δακρύσουν―
Γιατί, ρωτάει ο αϊτός, πού ’ναι το παλικάρι;
Κι όλα τ’ αϊτόπουλ’ απορούν πού ’ναι το παλικάρι!
Γιατί, ρωτάει στενάζοντας η μάνα, πού ’ναι ο γιος μου;
Κι όλες οι μάνες απορούν πού να ’ναι το παιδί!
Γιατί, ρωτάει ο σύντροφος, πού να ’ναι ο αδερφός μου;
Κι όλοι του οι σύντροφοι απορούν πού να ’ναι ο πιο μικρός!
Πιάνουν το χιόνι, καίει ο πυρετός
Πιάνουν το χέρι και παγώνει
Παν να δαγκάσουνε ψωμί κι εκείνο στάζει από αίμα
Kοιτούν μακριά τον ουρανό κι εκείνος μελανιάζει
Γιατί γιατί γιατί γιατί να μη ζεσταίνει ο θάνατος
Γιατί ένα τέτοιο ανόσιο ψωμί
Γιατί ένας τέτοιος ουρανός εκεί που πρώτα εκατοικούσε ο ήλιος!


Κώστας Καρυωτάκης
ΔΙΑΚΟΣ
                          Μέρα τ’ Απρίλη.   


Πράσινο λάμπος,
γελούσε ο κάμπος
με το τριφύλλι.
Ως την εφίλει
το πρωινό θάμπος,
η φύση σάμπως
γλυκά να ομίλει.

Εκελαδούσαν
πουλιά, πετώντας
όλο πιο πάνω.

Τ’ άνθη ευωδιούσαν.
Κι είπε απορώντας:
«Πώς να πεθάνω;»


Ο Σολωμός στο σύγχρονο ελληνικό κινηματογράφο:
Στην Μία αιωνιότητα και μία μέρα  του Αγγελόπουλου, ο Μπρούνο Γκανζ /Αλέξανδρος αφηγείται (με τη φωνή του Πέτρου Φυσσούν) τον λαϊκό θρύλο που θέλει τον Σολωμό να αγοράζει (κυριολεκτικά) λέξεις ,προσπαθώντας να μάθει τη γλώσσα της μάνας του, της Αγγελικούλας.

Tην άλλη μέρα,μ' ένα καράβι από τη Βενετία, γύρισε στην Ελλάδα, στη Ζάκυνθο, στο νησί του. Ξαναβρήκε τα πρόσωπα, τα χρώματα, τις μυρωδιές, το πατρικό του. Αλλά δεν ήξερε τη γλώσσα.'Ηθελε να τραγουδήσει την Επανάσταση, αλλά δεν ήξερε τη γλώσσα της μάνας του. 'Αρχισε τότε να τριγυρίζει στις γειτονιές, στα χωράφια, στα ψαροχώρια καταγράφοντας τις λέξεις που άκουγε και πληρώνοντας κάθε λέξη που δεν ήξερε. Η φήμη έφτασε παντού: ο Ποιητής αγοράζει λέξεις! Από τότε, όπου πήγαινε, μαζεύονταν φτωχοί απ' όλο το νησί, μεγάλοι και παιδιά, πολιορκώντας τον για να του πουλήσουν λέξεις (...)