Σελίδες

Κυριακή 31 Μαρτίου 2019

20 φωτογραφίες από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο που μάλλον βλέπεις για πρώτη φορά

1. 1943: Η πρώτη φωτογραφία νεκρών Αμερικάνων στρατιωτών που δημοσιεύεται στις ΗΠΑ. Οι νεκροί είναι από μάχη στη Νέα Γουινέα.

Πηγή: LIFE photojournalist George Strock

Τετάρτη 27 Μαρτίου 2019

Τόποι Εξορίας, Αγώνων και Θυσιών

Δευτέρα 25 Μαρτίου 2019

Ξεχασμένοι αγωνιστές του '21


Ένας και μόνο είναι ο μεγάλος ήρωας του Εικοσιένα: ο λαός. Το πότισε με το αίμα του και το 'θρεψε με τις θυσίες του. Δίχως τ' ανώνυμα παλικάρια που σβάρνιζαν τα βουνά και  τους λόγγους, μην έχοντας μήτε παλιοτσάρουχα να βάλουνε στα πόδια τους,  λευτεριά δε βλέπαμε. Αυτοί, οι ταπεινοί και ξεχασμένοι, μας τη χάρισαν.  Στη μνήμη αυτού, του άγνωστου ήρωα - που είναι άντρας, και γυναίκα, και παιδί -  ας στήσουμε το πιο λαμπρό άγαλμα της ευγνωμοσύνης μας.
         
                                                                                                                                     
Φωτιάδης Δημήτρης

Κυριακή 24 Μαρτίου 2019

Ένα πουλί θαλασσινό (Μοιρολόι) - Πολυφωνικό Δερβιτσάνης

Παραλλαγή στο γνωστό ιστορικό τραγούδι για το θάνατο του πολυτραγουδισμένου Μάρκου Μπότσαρη.



Ένα πουλί θαλασσινό, καημένε Μάρκο Μπότσαρη
γιε μ' κι ένα πουλί βουνίσιο, Μάρκο Μπότσαρη Σουλιώτη Πέτρα την πέτρα περπατούν, καημένε Μάρκο Μπότσαρη γιε μ' κλαδάκι σε κλαδάκι, Μάρκο Μπότσαρη Σουλιώτη Να βρουν του Μάρκου την οπλή, καημένε Μάρκο Μπότσαρη γιε μ' του Μάρκου το λημέρι, Μάρκο Μπότσαρη Σουλιώτη Το Μάρκο τον σκοτώσανε, καημένε Μάρκο Μπότσαρη γιε μ' ψηλά στο Καρπενήσι, Μάρκο Μπότσαρη Σουλιώτη Αφήνω γεια ψηλά βουνά, καημένε Μάρκο Μπότσαρη γιε μ' και σʼ όλα τα λημέρια, Μάρκο Μπότσαρη Σουλιώτη Αφήνω διάτα στα παιδιά, καημένε Μάρκο Μπότσαρη γιε μ' σʼ όλα τα παλικάρια, Μάρκο Μπότσαρη Σουλιώτη Να πολεμήσουν την Τουρκιά, καημένε Μάρκο Μπότσαρη γιε μ' και τους κοτζαμπασήδες, Μάρκο Μπότσαρη Σουλιώτη

Τετάρτη 20 Μαρτίου 2019

Ηλεκτρικός Θησέας-Παύλος Σιδηρόπουλος - Μαρία Φωτίου

Social Waste - Του κόσμου τα λιμάνια

Τρίτη 19 Μαρτίου 2019

Αποανάπτυξη: Προφήτες της μετακαταναλωτικής εποχής

Τελευταία βγήκε στην επιφάνεια πάλι με κάποιους τρόπους η αποανάπτυξη. Από επίσημα κυβερνητικά χείλη μέχρι και γραφικούς των ψηφοδελτίων, πάμπολλοι αναμασούν και μιλάνε για λιτή αφθονία και άλλους όρους μιας μετακαταναλωτικής θεωρίας και ζωής, που πιθανότατα δεν έχουν καν μπορέσει να προσεγγίσουν έστω για μία μέρα του βίου τους, ούτε φυσικά να διανοηθούν.


του Γιάννη Μακριδάκη

Κάποτε, όχι πολλά χρόνια πριν, τα έλεγε και ο Βαρουφάκης αυτά ενώ ήταν υπουργός.
Ενώ το παγκόσμιο οικονομικοπολιτικό σύστημα βαδίζει στην ολοένα και πιο άγρια και μη αναστρέψιμα καταστροφική για το οικοσύστημα και τον πλανήτη «ανάπτυξη», οι εδώ και δεκαετίες διανοητές της αποανάπτυξης αλλά κυρίως οι άνθρωποι που ζουν λιτό βίο και δεν θεωρητικολογούν μόνον, οι άνθρωποι που βρίσκονται σε επαφή απόλυτη με τους φυσικούς πόρους και νοιάζονται για την συλλογική διαχείρισή τους ως αρχέγονα αγαθά κοινοκτημοσύνης όλων των πλασμάτων και όχι ως εμπόρευμα, οι άνθρωποι που μέσα από τους κοινωνικούς αγώνες πασχίζουν για μια κοινωνία πολιτών με συνείδηση βαθειά και παιδεία επί του συλλογικού, της συνύπαρξης και της αλληλοσυμπλήρωσης και όχι της ιδιώτευσης και του ανταγωνισμού, οι άνθρωποι που έχουν επικοινωνία με τα άλλα είδη ζωής και έχουν καταφέρει να ενταχθούν και να συνυπάρχουν αρμονικά μαζί τους μέσα στο οικοσύστημα, αποτελούν τα αντισώματα της σύγχρονης ανθρωπότητας, τους προφήτες της μετακαταναλωτικής εποχής της που έρχεται διότι δεν μπορεί να γίνει αλλιώς πλέον.

Προσωπικά έχω εμπιστοσύνη στο Χάος 

Νεκρή φάλαινα ξεβράστηκε με 40 κιλά πλαστικό στο στομάχι της

Μια νεκρή φάλαινα που ξεβράστηκε στις Φιλιππίνες βρέθηκε να έχει 40 κιλά πλαστικές σακούλες στο στομάχι της. Δεν είναι το πρώτο θηλαστικό που πεθαίνει από συσσώρευση σκουπιδιών και πλαστικού στο στομάχι του αλλά οι ερευνητές κρούουν εκ νέου τον κώδωνα του κινδύνου καθώς δεν έχουν ξαναδεί ποτέ τέτοια ποσότητα.
Οι εργαζόμενοι του μουσείου D'Bone Collector που εντόπισαν το νεκρό ζώο, έγραψαν στο Facebook ότι έχουν μείνει άναυδοι καθώς δεν είχαν δει ποτέ ξανά τόσο πλαστικό μέσα στα σωθικά μιας φάλαινας. Οι ερευνητές βρήκαν μέσα στο θηλαστικό 16 σακούλες ρυζιού καθώς και πολλές πλαστικές σακούλες σούπερ μάρκετ. Εκτιμούν ότι η νεαρή φάλαινα πέθανε από γαστρικό σοκ, ενώ μέσα στις επόμενες μέρες θα αναρτήσουν αναλυτικά το τι εντόπισαν στο στομάχι της. 

«Είναι αηδιαστικό. Η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει δράση ενάντια σε όσους εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν τα ύδατα και τους ωκεανούς σαν σκουπιδοντενεκέδες» κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου οι υπεύθυνοι του μουσείου. 

Ο ιδιοκτήτης του μουσείου, ο οποίος εργάζεται στον τομέα της θαλάσσιας βιολογίας, είπε ότι στα 10 χρόνια που εξετάζουν νεκρές φάλαινες και δελφίνια, έχουν εντοπίσει ότι 57 από αυτά πέθαναν εξαιτίας συσσωρευμένων σκουπιδιών και πλαστικού στο στομάχι τους. 

Πέντε ασιατικές χώρες - η Κίνα, η Ινδονησία, οι Φιλιππίνες, το Βιετνάμ και η Ταϊλάνδη - ευθύνονται για το 60% των πλαστικών αποβλήτων που καταλήγει στους ωκεανούς, αναφέρει το BBC, σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη το 2015.






Φωτογραφίες από το Facebook του μουσείου με το νεκρό θηλαστικό και τα πλαστικά. 

Δευτέρα 18 Μαρτίου 2019

Οι έφηβοι στα ψηφιακά δίχτυα της κατάθλιψης

H κατάθλιψη μπορεί να είναι η έσχατη άμυνα των αγνών οργανισμών απέναντι στο εικονικό πανηγύρι της στιγμιαίας επιβράβευσης και της ματαιοδοξίας. H δημοσιογράφος Νάνσι Τζο Σέιλς πιστεύει ότι πρέπει όλα να ξεκινούν από τη μόρφωση, γι’ αυτό και στο τέλος του βιβλίου της προτρέπει: «Κορίτσια, κλείστε τις οθόνες και ανοίξτε τα βιβλία».

Δύο ερευνητικά βιβλία, το ένα επιστημονικό και το άλλο δημοσιογραφικό, βάζουν στο μικροσκόπιο τη ζωή των εφήβων στις ΗΠΑ και αποκαλύπτουν μια εξόχως ανησυχητική εικόνα. Η ευρεία χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης οδηγεί αυξανόμενα τους εφήβους, και ειδικότερα τα νέα κορίτσια, στην κατάθλιψη.
Η Τζιν Τουένγκ (Jean Twenge) είναι μία από τις πλέον γνωστές ερευνήτριες ψυχολόγους στις ΗΠΑ. Eχει ειδικευθεί σε ένα είδος «γενεακής» ψυχολογίας, γράφοντας βιβλία για τη «γενιά του εγώ» και για την «επιδημία» του ναρκισσισμού στις ΗΠΑ. Στο βιβλίο της «iGen, η γενιά του Internet. Γιατί τα σημερινά παιδιά είναι λιγότερο επαναστάτες, περισσότερο ανεκτικά, λιγότερο ευτυχισμένα –και εντελώς απροετοίμαστα για την ενήλικη ζωή– και τι σημαίνει αυτό για εμάς τους υπόλοιπους», που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος σε μετάφραση του Νίκου Ρούσσου, επικαλείται τα δεδομένα τεσσάρων σε εξέλιξη ερευνών που διεξάγονται στις ΗΠΑ από το 1960 κι έπειτα, σε 11 εκατομμύρια Αμερικανούς. Με άλλα λόγια, η έρευνά της δύσκολα μπορεί να αμφισβητηθεί.
Η Τουένγκ μιλάει για τα παιδιά που γεννήθηκαν απ’ το 1995 έως το 2012, για τη γενιά του Διαδικτύου και του έξυπνου κινητού τηλεφώνου, την αποκαλούμενη και «iGen». Στην έρευνα καταγράφονται μερικά πολύ θετικά ευρήματα: Τα παιδιά παρουσιάζουν μεγαλύτερη ανεκτικότητα στο διαφορετικό, είναι πιο ανεξάρτητα στην πολιτική τους σκέψη και, γενικότερα, λιγότερο φανατισμένα.
Τα καλά όμως τελειώνουν εδώ. Στο μεγαλύτερο μέρος τους τα δεδομένα αποκαλύπτουν μια πολύ ανησυχητική εικόνα, τόσο για το παρόν όσο και το μέλλον συνολικά. «Αν μια δραστηριότητα περιλαμβάνει κάποια οθόνη συνδέεται με λιγότερη χαρά και περισσότερη θλίψη», γράφει η Τουένγκ, και οι σημερινοί υπερδικτυωμένοι έφηβοι των ΗΠΑ εκτός από το ότι εμφανίζονται λιγότερο επαναστατημένοι και ανώριμοι, επιβεβαιώνουν περίτρανα την ψυχολόγο, εμφανίζοντας έντονα τα συμπτώματα μιας γενιάς σε κατάθλιψη.

Πέμπτη 14 Μαρτίου 2019

Κολλημένος ...

GLUED from GLUED on Vimeo.

Μία ταινία κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους που αναφέρεται σ' ένα από τα προβλήματα της εποχής μας. Οι προσπάθειες μιας  μητέρας να ξεκολλήσει από την οθόνη τον εθισμένο γιο της ... 
https://antikleidi.com/2012/11/05/glued/

H Loreena McKennitt το καλοκαίρι στη Θεσσαλονίκη

Τρίτη 12 Μαρτίου 2019

Ο ΡΩΜΑΪΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Συνοπτική παρουσίαση : 
Η χώρα, σ.168-9,
Οι Ετρούσκοι, σ.169-170
Υποστηρικτικό υλικό: 
- χάρτης «5. Η Ιταλία πριν από τη ρωμαϊκή κατάκτηση (Italy before Roman conquest)»,
-Βίντεο από το Εθνικό Μουσείο των Ετρούσκων (Ιταλία, Ρώμη):
 ή 
-Αποσπάσματα από Βίντεο(29.06΄): «Ρώμη: ισχύς και δόξα 1. Η άνοδος» για τον πολιτισμό των Ετρούσκων:
 Προτεινόμενη δραστηριότητα:
 - Εντοπισμός των λαών που κατοικούσαν στην ιταλική χερσόνησο και σύντομος σχολιασμός των σχέσεων των Ρωμαίων με Ετρούσκους και ΄Ελληνες. 

Αναλυτική παρουσίαση:
Η ίδρυση της Ρώμης και η οργάνωση της, σ. 170-172,
Η συγκρότηση της ρωμαϊκής πολιτείας – Res publica, σ. 172-174. 
Υποστηρικτικό υλικό:
-[Οι επτά λόφοι της Ρώμης]:
[για την κατάργηση του θεσμού της βασιλείας], Πλούταρχος, Αίτια Ρωμαϊκά, 63, ΙΜΕ:
-«Kοινωνικές σχέσεις και πατρωνεία», ΙΜΕ:
-Πηγή, [ένταξη στην τάξη των πατρικίων ενός πλούσιου Σαβίνου, του ΄Αττιου Κλαύσου, γενάρχη των Κλαυδίων, που μετανάστευσε στη Ρώμη με όλο το γένος του, 5000 οικογένειες], Πλούταρχος, Ποπλικόλας, ΚΑ΄: 
-πηγές σχολικού βιβλίου.
Προτεινόμενες δραστηριότητες: 
1. ΄Ασκηση/δραστηριότητα 3, σ.182 του βιβλίου. 
2. Πατρωνεία και πελατειακές σχέσεις στην αρχαία Ρώμη. Επιβίωση των όρων και σημασία τους. 
3. Σύγκριση της πολιτικής οργάνωσης της Ρώμης κατά την περίοδο της βασιλείας με την πολιτική οργάνωση των ελληνικών κοινωνιών της ομηρικής εποχής. 
4. ΄Ασκηση/δραστηριότητα 1, σ. 182 του βιβλίου.



Ενιαία συνοπτική παρουσίαση της ρωμαϊκής εξάπλωσης και των κατακτήσεων: Η κατάκτηση της Ιταλίας, σ. 175, οι Καρχηδονιακοί πόλεμοι, σ. 176-178, Η επέκταση στην Ανατολή, σ.184- 186, Οι κατακτήσεις στη Δύση, σ.187-188, Η διοίκηση των κατακτημένων περιοχών, σ.188- 189 

Αναλυτική παρουσίαση:
η υποενότητα H επικράτηση των Ρωμαίων, σ. 175-6. Υποστηρικτικό υλικό: 
-Χάρτης 6. Η Ρώμη κατακτά την Ιταλία (Rome conquers Italy): 
- διαδραστικός χάρτης της ρωμαϊκής εξάπλωσης: 
-διαδραστική εφαρμογή, «Ο ελληνιστικός κόσμος και η Ρώμη το 200 π.Χ.», Φωτόδενδρο,
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/9573?locale=el
 Προτεινόμενη δραστηριότητα: 
Ανάδειξη με τη βοήθεια χαρτών της σταδιακής επικράτησης των Ρωμαίων στην Ιταλική χερσόνησο, της μετατροπής της Ρώμης σε σημαντική ναυτική δύναμη με τις νίκες επί των Καρχηδονίων, της επέκτασης στην Ανατολή και τέλος της μετατροπής της Μεσογείου σε ρωμαϊκή λίμνη. 

Η κατάκτηση της κυρίως Ελλάδας από τους Ρωμαίους:
-Πηγές, [έκκληση του Αγέλαου προς τους ΄Ελληνες για ομόνοια], Πολύβιος, 5.104.1-3 και [οι Ρωμαίοι «ελευθερωτές» των Ελλήνων, ΄Ισθμια, 196 π.Χ.], Πλούταρχος, Τίτος Φλαμινίνος, 10, στο βιβλίο Αρχαία Ιστορία Α΄ Γυμνασίου, σ. 125-126: http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A105/29/163,945/ 
-[λεηλασία και καταστροφή της Ηπείρου από τον Αιμίλιο Παύλο, 167 π.Χ.], Πλούταρχος, Αιμίλιος Παύλος ΚΘ΄ στο: 
Προτεινόμενες δραστηριότητες: 
1.Συζήτηση για τη στάση των Ελλήνων απέναντι στους Ρωμαίους. Στη συζήτηση αυτή να ληφθούν υπόψη τα αισθήματα που έτρεφαν οι ΄Ελληνες της κυρίως Ελλάδας απέναντι στους Μακεδόνες, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο τους αντιμετώπισαν οι Ρωμαίοι τελικά (βλ. παραπάνω πηγή, καταστροφή της Ηπείρου από τον Αιμίλιο Παύλο, 167 π.Χ., καθώς και την πηγή 1 σ. 185 του βιβλίου σας, ταπείνωση του βασιλιά της Μακεδονίας Περσέα). 
2. Συζήτηση για τους λόγους επικράτησης των Ρωμαίων. 
3. Συσχετισμός των κατακτήσεων των Ρωμαίων του 5ου -3 ο αι. π.Χ. με τις πολιτικές κατακτήσεις των πληβείων το ίδιο χρονικό διάστημα.

Σάββατο 9 Μαρτίου 2019

Αλκίνοος Ιωαννίδης - Που πεθαίνουν τόσα πουλιά

Παρασκευή 8 Μαρτίου 2019

Μ. Σαχτούρης - Χριστούγεννα 1948

Πέμπτη 7 Μαρτίου 2019

Το Τελευταίο Σημείωμα (The Last Note)






Τετάρτη 6 Μαρτίου 2019

Καληνύφτα , Bella ciao - Χαϊνηδες - Mode Plagal



Τι έν γκλυτσέα τούση νύφτα τι έν ώρια
τα εβώ ε πλώνω πενσέοντα σε σένα τσ' ετού μπει στη φενέστρα σου αγάπη μου της καρδίας μου σου 'νοίφτω την πένα Λαριλό... Εβώ πάντα σ' εσένα πενσέω γιατί σένα φσυχή μου 'γαπώ τσαι που πάω που σύρνω που στέω στην καρδιά μου πάντα σένα βαστώ Λαριλό... Και σου μάι μ'αγάπησε ώρια μου, ε σου πόνησε μάι άσσε μένα, είττα χείλη σου εν άνοιτσε μάι πει τα λόγια τσ' αγάπης βλοημένα Λαριλό... Κ' είττ ' αμμάι σου, άτσε μάγο, γκλυτσέο, εν άνοιτσε μάι για μένα φτεχό, μα που πάω, που σύρνω, που στέω εις την καρδιά μου πάντα σένα βαστώ Λαριλό... Καληνύφτα σε ΄φήνω και πάω πλάια σου 'τι 'βω πίρτα πρικό τσαι που πάω που σύρνω που στέω στην καρδιά μου πάντα σένα βαστώ Λαριλό... Bella Ciao Una mattina mi son svegliato O bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao! Una mattina mi son svegliato E ho trovato l'invasor O partigiano, portami via O bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao! O partigiano, portami via Ché mi sento di morir E se io muoio da partigiano O bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao! E se io muoio da partigiano Tu mi devi seppellir E seppellire lassù in montagna O bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao! E seppellire lassù in montagna Sotto l'ombra di un bel fior È questo il fiore del partigiano O bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao! È questo il fiore del partigiano Morto per la libertà

Τρίτη 5 Μαρτίου 2019

Δυο Ημέρες, Μια Νύχτα Deux Jours, Une Nuit 2014

Tο «Δύο ημέρες, μία νύχτα» είναι βέλγικη ταινία του 2014 των αδερφών Νταρντέν. Η ταινία ήταν υποψήφια για τον Χρυσό Φοίνικα, το Βραβείο BAFTA Καλύτερης Μη Αγγλόφωνης Ταινίας και το βραβείο Σεζάρ καλύτερης ξένης ταινίας.
Οι αδελφοί Νταρντέν με αυτή την ταινία τους εστιάζουν σε μια από τις συνέπειες της καπιταλιστικής κρίσης, τη στάση ολοένα και περισσότερων ανθρώπων να λειτουργούν με τη λογική «ο θάνατός σου, η ζωή μου». Η κονωνία δείχνει ότι όλο και περισσότεροι είναι πρόθυμοι να στραφούν εναντίον του διπλανού τους προκειμένου να επιβιώσουν. Όμως δεν είναι όλοι έτσι, καθώς υπάρχουν και τα αντίθετα παραδείγματα όπως η πρωταγωνίστρια της ταινίας, Μαριόν Κοντιγιάρ.
Υπόθεση
Η Σαντρά είναι εργαζόμενη σύζυγος και μητέρα. Λόγω ψυχολογικών προβλημάτων, έλειψε κάποιους μήνες από τη δουλειά της. Κατά τη διάρκεια της απουσίας της οι 16 συνάδελφοί της συνειδητοποίησαν πως μπορούν να ολοκληρώσουν τη δουλειά αν δουλέψουν λίγες ώρες παραπάνω. Το αφεντικό τους προσφέρει bonus 1.000 ευρώ επιπλέον, αν όμως γυρίσει η Σαντρά δε θα το πάρουν. H Σαντρά έχει μπροστά της ένα Σαββατοκύριακο για να μπορέσει να τους μεταπείσει.
Με τη βοήθεια του συζύγου της Μανού, θα πάει στα σπίτια όλων των συναδέλφων της για να τους μεταπείσει. Κάποιοι θα την υποστηρίξουν, κάποιοι άλλοι όχι. Όταν έρχεται η Δευτέρα, οι συνάδελφοι της ψηφίζουν 8 υπέρ και 8 κατά, άρα δεν επιτυγχάνεται η πλειοψηφία. Τότε το αφεντικό καλεί στο γραφείο του τη Σαντρά και της προτείνει να την κρατήσει, αν απολύσει έναν συνάδελφό της που ήταν με σύμβαση, ο οποίος είχε ψηφίσει υπέρ της. Η Σαντρά το αρνείται και αποχωρεί.

Τι καλά το λέει τ αηδόνι





Τι καλά το λέει τ αηδόνι Που σουν εψές λεβέντη μου κι αντιπροψές καλέ μου τι καλά το λέει τ αηδόνι. Εψές ήμουν στους ουρανούς κι αντιπροψές στους Άγιους τι καλά το λέει τ αηδόνι. Τον Άγγελό μου φίλευα και τον Χριστό κερνούσα τι καλά το λέει τ αηδόνι. Και την κυρά την Παναγιά την επαρακαλούσα τι καλά το λέει τ αηδόνι. Για να μου δώσει τα κλειδιά κλειδιά του Παραδείσου τι καλά το λέει τ αηδόνι. Ν ανοίξω τον Παράδεισο να μπω να σεργιανίσω τι καλά το λέει τ αηδόνι. Να δω που κάθονται οι φτωχοί που κάθονται οι αρχοντάδες τι καλά το λέει τ αηδόνι. Στον ίσκιο κάθονται οι φτωχοί στον ήλιο οι αρχοντάδες τι καλά το λέει τ αηδόνι. και τους φτωχούς παρακαλούν και τους παρακαλούνε τι καλά το λέει τ αηδόνι. Δώστε φτωχοί τον ίσκιο σας και πάρτε τα φλουριά μας τι καλά το λέει τ αηδόνι.

Δευτέρα 4 Μαρτίου 2019

Μωρά στις φυλακές: Η ντροπή κάθε πολιτισμού

Αυτή τη στιγμή, στις γυναικείες φυλακές κρατούνται μητέρες μαζί με τα παιδιά τους, ηλικίας έως τριών ετών, όσο δηλαδή επιτρέπει ο νόμος. Κάποια από αυτά τα παιδιά μετά τη συμπλήρωση του τρίτου έτους θα απομακρυνθούν από τις μάνες, με πιθανή κατάληξη να βρεθούν στην άτυπη φυλακή της ιδρυμάτων.


ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΠΟΥΚΑΛΑΣ: Η φυσική ιδιότητα του πολίτη

«Παραλλαγή της Guernica σε σχέση με τον πόλεμο των ΗΠΑ στο Ιράκ», 2003, λάδι σε καμβά (λεπτομέρεια). Εργο του Δημοσθένη Σκουλάκη, τα 50 χρόνια δημιουργίας του οποίου τιμά το Μουσείο Μπενάκη με μία αναδρομική έκθεση από όλο το φάσμα της δουλειάς του. Διάρκεια: 28 Φεβρουαρίου έως 5 Μαΐου.

Πάνε δυο-τρία χρόνια τώρα που βρισκόμαστε σε προεκλογική περίοδο ή, τέλος πάντων, σε μια περίοδο όπου το αίτημα για άμεση διενέργεια πρόωρων εκλογών υποβάλλεται καθημερινά, και όχι μόνο από ένα κόμμα, με επιμονή καταπονητική και για τους ίδιους τους (απ)αιτούντες. Τώρα πάντως άρχισε να φαίνεται στον ορίζοντα η 26η Μαΐου, με τις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές στο μενού της, οπότε οι πεινασμένοι για κάλπη –ή για εξουσία– θα ικανοποιηθούν έστω και μερικώς. Οσο για τους πεινασμένους για στοιχειώδη επιχειρήματα και κάποια λείψανα ορθού λόγου, καθώς και για ανταλλαγή απόψεων και όχι ευφυολογημάτων, με την πείνα τους θα μείνουν. Η Εποχή της Ατάκας, στο καθεστώς της οποίας ζούμε, δεν θα λήξει γρήγορα. Μάρτυρας και ο οικουμενικός θρίαμβος του τουίτερ, που για πολλούς λειτουργεί σαν ελαχιστοποιητής σκέψης, όχι λέξεων.
Παγίως, πριν από κάθε εκλογική αναμέτρηση, οι «Δυσκολίες πολιτευόμενου», το ποίημα του Τ. Σ. Ελιοτ στη μετάφραση του Γιώργου Σεφέρη, έρχεται αυτόματα στη μνήμη μου, απρόσκλητο, περίπου σαν ξόρκι: «Φώναξε φώναξε τι να φωνάξω; / Εκείνο που πρέπει να γίνει πρώτα είναι να σχηματιστούν οι επιτροπές: / Τα γνωμοδοτικά συμβούλια, διαρκείς επιτροπές, ειδικές επιτροπές και υποεπιτροπές. [...] Ω μάνα / Τι να φωνάξω; / Απαιτούμεν μίαν επιτροπήν, μίαν αντιπροσωπευτικήν επιτροπήν, μίαν επιτροπήν ελέγχου / ΠΑΡΑΙΤΗΣΙΣ! ΠΑΡΑΙΤΗΣΙΣ! ΠΑΡΑΙΤΗΣΙΣ!». Γνώριμες λέξεις και καταστάσεις. Γνώριμα αισθήματα και συνθήματα. Σαν να περνάει δίπλα τους ο χρόνος, δίχως να τα φθείρει, αλλά και δίχως να τα δικαιώνει.
Συνήθως το ποίημα του Ελιοτ φέρνει και κάποια μέλη της παρέας του μαζί, άλλες λογοτεχνικές προσεγγίσεις της πολιτικής δηλαδή ή του πολιτικαντισμού. Οταν αποφασίζει να αφήσει ήσυχο τον Κ. Π. Καβάφη, κομίζει, για παράδειγμα, το διήγημα του Κωστή Παλαμά «Ενας ψηφοφόρος», του 1887. Ενας ψαράς ψηφοφόρος, σε ταπεινή παραλιακή πόλη, ίσως το Μεσολόγγι, που για πρώτη φορά στη ζωή του παίρνει την απόφαση να αλλαξοπιστήσει τη στιγμή της κάλπης, οργισμένος με τα παιχνίδια του τοπικού κομματάρχη. Προσχωρεί λοιπόν στους «εκλεχτικούς»: έτσι «είχανε βαφτίσει με σαρκαστικήν ευφημία όσους πουλούσανε την ψήφο τους». Και πουλάει την ψήφο του στο κόμμα του πλούσιου υποψήφιου Χρύση, για «εβδομήντα ψωροδραχμές». Την τελευταία όμως στιγμή αρνείται τη δωροδοκία και, «για την υπόληψή του», ψηφίζει ό,τι τού ορίζει η καρδιά του, όχι το στομάχι του. Ας τον θυμηθούμε τον άσημο ψαρά, τώρα που θα αρχίσει και επίσημα η αλιευτική περίοδος (αλλά και η κυνηγετική) και θα πλημμυρίσει η αγορά από δολώματα και απόχες. 
Στην παρέα του Ελιοτ και του Παλαμά κι ένας ανώνυμος επιγραμματοποιός, από αυτούς που έχουν εμπλουτίσει το σώμα της Παλατινής Ανθολογίας με αδέσποτα ποιήματα, χωρίς ιδιοκτήτη, περίπου σαν λαϊκά θυμόσοφα δημιουργήματα. Σε ένα από αυτά, λογοπαικτικά σκωπτικό, του ενδέκατου βιβλίου της Ανθολογίας, η χλεύη στρέφεται εναντίον κάποιου Αγαθίνου, βουλευτή ή συγκλητικού, άγνωστο, που, διεφθαρμένος ο ίδιος και διαφθείροντας τους κατάλληλους ανθρώπους, κατάφερε να εξαγοράσει το αξίωμά του, να γίνει μέγας και τρανός αυτός ο δουλοπρεπής και υποτακτικός: «Β ο υ λ ε ύ ι ς, Αγαθίνε· το βήτα δε τούτ’ επρίω νυν, / ειπέ, πόσης τιμής; Δέλτα γαρ ην πρότερον». Μεταφράζω: «Εγινες, Αγαθίνε, βουλευτής· σε ποια τιμή, για πες μου, / τ’ αγόρασες το βήτα; Δέλτα ήταν πριν». Και αφού περάσαμε στην αρχαία γλώσσα και γραμματεία, δεν θα μπορούσε να λείπει από τη συντροφιά η προσωπογραφία του δημοκόλακα, έτσι όπως τη σχηματίζει ο Ευριπίδης σε μία από τις τελευταίες τραγωδίες του, «Ιφιγένεια η εν Αυλίδι», γραμμένη στην Πέλλα, στο παλάτι του Αρχέλαου, που φιλοξένησε τον αυτοεξόριστο τραγωδό μέχρι τον θάνατό του, δραματικό κατά την παράδοση. Ο Μενέλαος, οργισμένος από την αλλαγή στάσης του αρχιστράτηγου Αγαμέμνονα, που πια δεν θέλει (ενδεχομένως θεατρικά) να σφαγιάσει την κόρη του την Ιφιγένεια, για να φυσήξει ούριος ο άνεμος, εικονογραφεί τον αδελφό του με τον χρωστήρα του ειρωνικού θυμού, χωρίς πάντως να είναι ο ίδιος κανένας άδολος ευπατρίδης – άλλωστε ο Ευριπίδης τον στόλισε όπως του άξιζε, όποτε καταπιάστηκε μαζί του. Μεταφράζω τους σχετικούς στίχους:
«Θυμάσαι πόσο ταπεινά φερόσουν, όταν μανιασμένα προσπαθούσες / να αναλάβεις την εκστρατεία στο Ιλιο, στρατάρχης των Δαναών, / και υποκρινόσουν ότι τάχα δεν σε νοιάζει, / κι ας σου είχε φάει το μυαλό η φιλοδοξία; / Χάριζες τη χειραψία σου σε όλους. / Κι είχες την πόρτα σου μέρα-νύχτα ανοιχτή για τους πολίτες. / Τους πάντες χαιρετούσες. Ακόμα κι αν δεν το ’θελαν. / Δημαγωγούσες. Για να εξαγοράσεις το αξίωμα που ορεγόσουν, / που κι άλλοι το διεκδικούσαν. / Μα μόλις πήρες την εξουσία, άλλαξες πάραυτα τους τρόπους σου. / Με τους φίλους, δεν ήσουν φίλος πια. / Κλειδώθηκες. Χάθηκες. Κανένας δεν μπορούσε να σε συναντήσει. / Ο τίμιος άνθρωπος με τις μεγάλες βλέψεις, / ανάρμοστο είναι τους τρόπους του ν’ αλλάζει, / όταν αποκτά αξιώματα. [...]  Μυριάδες βέβαια, το ξέρεις, / έπαθαν με την πολιτική ό,τι κι η αφεντιά σου. / Τρώνε τα λυσσακά τους για ν’ αποκτήσουν εξουσία, / μα στο τέλος αποσύρονται κακήν κακώς. / Είτε από ασύνετη κρίση των πολιτών / είτε επειδή δεν στάθηκαν ικανοί να προστατέψουν /της πατρίδας τα συμφέροντα».
Γνώριμα καμώματα. Ανίκητα στον χρόνο, και μάλιστα διαρκώς επιδεινούμενα, μια και η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται μόνο σαν τραγωδία, αλλά και σαν γελοιογραφία. Πολιτευόμενοι πάντως –και μάλιστα με τις πολλές δυσκολίες μας–, είμαστε όλοι, όχι μόνο όσοι «κατεβαίνουν στον λαό» ζητώντας την ψήφο του. Το λέει άλλωστε και το κοινό μας όνομα, πολίτης, παράγωγο του ρήματος πολιτεύω/πολιτεύομαι, το οποίο, πλούσιο ευθύς εξαρχής εννοιολογικά, έχει εκτός των άλλων τις εξής δύο αλληλένδετες σημασίες (αντιγράφω από το Λεξικό Δημητράκου): «Ζω ως πολίτης ή ελεύθερος, διαβιώ, ζω εν ελευθέρα πολιτεία». Και: «Μετέχω της πολιτικής ζωής του τόπου, αναμειγνύομαι εις τα πολιτικά πράγματα, εις την πολιτικήν». Αυτονόητη στη δημοκρατική αρχαιοελληνική αντίληψη η ταύτιση του πολίτη με τον ελεύθερο άνθρωπο. Οπως αυτονόητο ήταν, τουλάχιστον για τον Αριστοτέλη, στα «Πολιτικά» του, ότι η ιδιότητα του πολίτη είναι φυσική, γιατί την κοινωνία, τη συμμετοχή σε ένα ευρύτερο σώμα, το συνανήκειν όπως μάθαμε να λέμε, μόνο οι θεοί και τα θηρία δεν την έχουν ανάγκη. Θεοί δεν είμαστε, θηρία –λύκοι μονιάδες ή ό,τι άλλο μισάνθρωπο– μπορούμε εύκολα να γίνουμε. 
Καθημερινά πολιτευόμαστε όλοι μας. Με όσα λέμε κι όσα αποσιωπούμε. Με όσα επιμένουμε να ελπίζουμε και με τις συσσωρευμένες διαψεύσεις μας, εναντίον των οποίων ωστόσο είναι υποχρεωτικό να κηρύσσουμε πόλεμο. Με το μισό χαμόγελο, κι αυτό σπάνιο, και με τις γκρίνιες μας, που αν τις αφήσουμε να καταντήσουν βαυκαλιστικό τροπάρι, απλώς θα μας στερήσουν τη φυσική μας ιδιότητα, του πολίτη, και θα δούμε έτσι την ελευθερία μας να μειώνεται. Γιατί ουδείς είναι πρόθυμος να μας  χαρίσει ό,τι δεν διεκδικούμε.

Σάββατο 2 Μαρτίου 2019

Η Θάλασσα στον καμβά των Ελλήνων ζωγράφων





Θαλασσινά θέματα διατρέχουν ολόκληρη την ιστορία της ελληνικής τέχνης. Η θαλασσογραφία κυριαρχεί στην ελληνική ζωγραφική του 19ου αιώνα και οι μεγαλύτεροι τοπιογράφοι μας διέπρεψαν σ’ αυτό το γοητευτικό είδος: Αλταμούρας, Βολανάκης, Χατζής κ.α. Αλλά και στον 20ό αιώνα η θάλασσα εξακολουθεί να συναρπάζει τους καλλιτέχνες με τα χρώματα και τις εναλλαγές της. Αλιεύουμε από τους θησαυρούς της Εθνικής Πινακοθήκης δέκα ξεχωριστές όψεις του υδάτινου κόσμου, σε ένα εικαστικό ταξίδι με τον χρωστήρα μεγάλων ελλήνων δημιουργών.
Κωνσταντίνος Βολανάκης
(1837 Ηράκλειο - 1907 Πειραιάς)
volanakis
Αραγμένα καράβια, π. 1886-1890, Λάδι σε μουσαμά
Αν και ξεκίνησε από την τοπιογραφία, ο Βολανάκης εξελίχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους έλληνες θαλασσογράφους, απεικονίζοντας ναυμαχίες, σκηνές από λιμάνια, καράβια και καΐκια. Οι συνθέσεις του, λυρικές και ατμοσφαιρικές, χαρακτηρίζονται από χρωματική αρμονία και επιμελημένη απόδοση των λεπτομερειών και φανερώνουν τη μελέτη της ολλανδικής θαλασσογραφικής παράδοσης.
Ιωάννης Αλταμούρας
(1852 Φλωρεντία - 1878 Σπέτσες)
altamouras
Το λιμάνι της Κοπεγχάγης, 1874, Λάδι σε μουσαμά 
Γνωρίζοντας την ευρωπαϊκή παράδοση της θαλασσογραφίας και έχοντας αφομοιώσει την ακαδημαϊκή δανική παράδοση στο θέμα, ο Αλταμούρας κινήθηκε κατά κύριο λόγο σε αυτή τη θεματογραφική περιοχή. Με την ιδιότητα του βασιλικού υποτρόφου συμμετείχε σε πλεύσεις του δανικού στόλου, γνωρίζοντας έτσι τα σκανδιναβικά θαλασσινά τοπία, τα οποία συχνά απεικόνισε στα έργα του.

Παρασκευή 1 Μαρτίου 2019

20 διάσημοι ζωγράφοι καλωσορίζουν τον μήνα Μάρτιο

ΠΗΓΗ: http://antikleidi.com/2016/03/01/march/


 Διάσημοι ζωγραφικοί πίνακες που έχουν ως θέμα τους τον μήνα Μάρτιο
martis
Μάρτης - Γ.Τσαρούχης