Η μέρα που θα ‘ρθει

Έναν τον βρήκα ξαπλωμένο στις γρίλλιες του μετρό. Μόνο νερό μου ζήτησε
Ο άλλος χώθηκε στον κάδο, μην παγώσει. Τον πήρε σκουπιδιάρικο
Αυτά, στις μέρες τις καλές, που ζητιανεύεις να επιστρέψουν

Κι η κοπέλα στο παγκάκι πεθαίνει ή ανασταίνεται;
Κι εκεί ο σταυρός; Ποιον κοροϊδεύει;
Κι οι προύχοντες, τόσα τους δώσαμε, αντί να πάνε διακοπές
γερνούν μες στα γραφεία και στα παράθυρα
Και τα ποιήματα; Πεταμένα στα σχολεία
Και τα παιδιά, τα όνειρα ξοδεύονται στο μίσος
Κι εγώ; Λόγια σπουδαία και ιδέες θαυμαστές. Και θαυμάστριες...

Μόνο η νυχτερινή μου σιωπή

Κι εσύ, γυμνή ομορφιά του κόσμου
μέσα και δίπλα μου ξυπνάς και με ρωτάς
τι στο καλό με δέρνει και νυχτώνομαι
που ‘χω να σηκωθώ πρωί, λογαριασμοί και τράπεζες και τέτοια
κι είμαι παλαβός και τελοσπάντων έχει κουνούπια στα παιδιά
και δες μην κατουρήθηκαν

Χαμογελάς, σκεπάζεσαι και το χαμόγελο κρατά ενώ ξανακοιμάσαι
όπως στ’ αρχαία αγάλματα
Κι όνειρα βλέπεις, αναλήψεις των πτηνών και των ερώτων κι εγώ ξύπνιος

Μόνο η νυχτερινή μου σιωπή

Η μέρα θα ‘ρθει
Κι αν έχω φύγει αυτή θα ‘ρθεί, τεράστια κι ήσυχη

Τότε –τώρα θα ‘ναι–
θα γονατίσει το θεριό
θα γύρει να λιαστεί ανάσκελο το σκότος
θ’ απαλλαγεί το μίσος απ’ το μίσος, η σφαίρα από τον στόχο
θα χαωθεί η τάξη της φρίκης
κι ο νόμος, ανάγκη της αποτυχίας μας, θα σβήσει

Θ’ ανοίξει το κελί, θ’ αλαφρύνει το πάτημα χωρίς την αλυσίδα
θα λιώσουν η σημαία και το σκήπτρο
θα γίνει το σπαθί νερό κι η δίψα παραμύθι

Κι αν είμαστε - κι αν είμαι λίγος κι υποτακτικός
μια μέρα, γιατί η μέρα θα ‘ρθει
κάποιοι, εμείς θα είναι
θα σταθούν
συνείδηση μες στα αίματα
να πουν σε όλους και σ’ εμάς, για όλους εμάς

Συγνώμη

Κι όταν μεγάλα τραγουδήσουν
το ασήμαντο νυχτερινό τραγούδι της σιωπής μας
θα φέξει επιτέλους το ξημέρωμα

μιας νέας τραγωδίας

Δέκα μελοποιημένα ποιήματα του Κωστή Παλαμά

Με αφορμή την επέτειο από τη γέννηση του ποιητή Κωστή Παλαμά(γεννήθηκε Ιανουάριο του 1859) το tvxs.gr σας προτείνει ακρόαση δέκα μελοποιημένων του ποιημάτων.

Μπορεί να μην είναι από τους πιο μελοποιημένους μας ποιητές ο Παλαμάς όμως τον Σεπτέμβρη του 1984, με αφορμή τη συμπλήρωση 40 χρόνων από το θάνατο του, κυκλοφόρησε από τη Minos o δίσκος του Μιχάλη Τερζή «Όλη τη μουσική μες στην αγάπη βάλε», με 11 μελοποιημένα ποιήματα του Κωστή Παλαμά. 

Τραγούδησαν ο Γιώργος Νταλάρας, η Δήμητρα Γαλάνη, η Ελευθερία Αρβανιτάκη, ο πρόωρα χαμένος Διονύσης Θεοδόσης, σε μια από τις πρώτες δισκογραφικές εμφανίσεις του και παιδική χορωδία.

Αργότερα κυκλοφόρησε μια εξαιρετική έκδοση και 19 μελοποιημένα ποιήματα του Κωστή Παλαμά σε βιβλίο και cd υπό τον τίτλο «Δεν ξέρω παρά να τραγουδώ». Ανάμεσα στους συνθέτες που τον μελοποίησαν ο Νίκος Ξυδάκης, ο Σταμάτης Κραουνάκης, ο Ορφέας Περίδης, ο Φοίβος Δεληβοριάς, ο Νίκος Ζούδιαρης κ.α.                               Ποιήματα του Παλαμά έχουν μελοποιήσει επίσης ο Μιχάλης Κουμπιός τα Υπόγεια Ρεύματα ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα ολόκληρο άλμπουμ με μελοποιημένη ποίηση του Παλαμά από τον Λουκά Θάνο με ερμηνευτή τον Γιάννη Χαρούλη θα ακούσετε παρακάτω το τραγούδι «Στο σπίτι που μεγάλωσα» που έδωσε τον τίτλο στο άλμπουμ.

Λίγα λόγια για τη ζωή του 

Όταν ο ποιητής ήταν 6 χρονών έχασε και τους δύο γονείς του σε διάστημα σαράντα ημερών (Δεκέμβριος 1864 - Φεβρουάριος 1865). Στενοί συγγενείς ανέλαβαν τότε τα τρία παιδιά της οικογένειας, το μικρότερο αδερφό του η αδερφή της μητέρας του και εκείνον και το μεγαλύτερο αδερφό του ο θείος τους Δημήτριος Παλαμάς, που κατοικούσε στο Μεσολόγγι. Εκεί έζησε από το 1867 ως το 1875 σε ατμόσφαιρα μάλλον δυσάρεστη και καταθλιπτική, που ήταν φυσικό να επηρεάσει τον ευαίσθητο ψυχισμό του, όπως φαίνεται και από ποιήματα που αναφέρονται στην παιδική του ηλικία.

Η 24η Φεβρουαρίου 1898 ήταν μια μάλλον συνηθισμένη μέρα για το μικρό ελληνικό κράτος της εποχής. Ωστόσο, η 24η Φεβρουαρίου 1898 ήταν μια σημαδιακή μέρα για έναν από τους σημαντικότερους ποιητές της χώρας. Ο θάνατος του γιου του Άλκη, σε ηλικία μόλις 4 ετών, «γέννησε» μια βαθύτατα λυρική συλλογή ποιημάτων, που κατέχουν ξεχωριστή θέση στο σύνολο της εργογραφίας του, τον «Τάφο». Εκτενέστατη ήταν η κριτική του λογοτέχνη και δημοσιογράφου Πολύβιου Δημητρακόπουλου, που φιλοξενήθηκε στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας ΚΑΙΡΟΙ στις 12.05. 

Ο Δημητρακόπουλος ξεκίνησε κάνοντας μια γενική αναφορά στο μέχρι τότε ποιητικό έργο του Κωστή Παλαμά και τις διχόνοιες που προκαλούσε στους λογοτεχνικούς κύκλους το «δυσνόητο» έργο του, για να πλέξει το εγκώμιο του με αφορμή τον «Τάφο» καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι «χρειάστηκε να επέλθει ο θάνατος του γιου για να κερδίσει ο πατέρας την αθανασία». 

Τα Χριστούγεννα του 1920 όμως, η ζωή του Κωστή Παλαμά θα αλλάξει, όταν θα γνωρίσει την 20χρονη Ελένη Κορτζά. Ο ποιητής ήταν τότε ήδη 61 ετών και τίποτα δεν προμήνυε τον μεγάλο τρυφερό έρωτα που θα ένιωθε για τη νεαρή Ελένη. Οι δυο τους γνωρίστηκαν στο σπίτι του ανιψιού του Παλαμά, Χρήστου Ξανθόπουλου. Ο ποιητής εντυπωσιάστηκε από τη φρεσκάδα, την ομορφιά, τη μόρφωση και την ευφράδεια της Ελένης η οποία μάλιστα ευθαρσώς του είπε «Δεν γνωρίζω ποιητή Παλαμά».  

Λέγεται ότι συναντήσεις τους συνεχίστηκαν στο ίδιο σπίτι κάθε Σάββατο, υπό το βλέμμα και άλλων ενδιαφερομένων για τις απόψεις του Παλαμά. «Επέρασα μια νύχτα, τη νύχτα της Δευτέρας προς την Τρίτη, με το λυρικό, το μεθυστικό πυρετό της ενθύμησής σου», της έγραφε μεταξύ άλλων. 

Πέθανε στις 27 Φεβρουαρίου του 1943 έπειτα από σοβαρή ασθένεια, 40 ημέρες μετά το θάνατο της συζύγου του (τον οποίο δεν είχε πληροφορηθεί επειδή και η δική του υγεία ήταν σε κρίσιμη κατάσταση). 

Ο γιος του Λέανδρος, σύμφωνα με τη μαρτυρία του Κωνσταντίνου Τσάτσου δεν επιθυμούσε η κηδεία του πατέρα του να πάρει εθνοπατριωτική διάσταση, επειδή φοβόταν πως οι Ιταλικές αρχές κατοχής θα του στερούσαν το διαβατήριό του. 

Η κηδεία του έμεινε ιστορική, καθώς μπροστά σε έκπληκτους Γερμανούς κατακτητές, χιλιάδες κόσμου τον συνόδευσαν στην τελευταία του κατοικία, στο Α΄ νεκροταφείο Αθηνών, ψάλλοντας τον εθνικό ύμνο.

Δέκα μελοποιημένα ποιήματα του Κωστή Παλαμά

«Μια πίκρα» Φοίβος Δεληβοριάς

«Το ταξίδι» Σταμάτης Κραουνάκης

«Ο πόνος σου» Νίκος Ξυδάκης

«Ο Διγενής» του Μ. Τερζή, ερμηνεία Ελευθερία Αρβανιτάκη

«Σ’αγαπώ» του Μ. Τερζή. Ερμηνεία Γιώργος Νταλάρας, Δήμητρα Γαλάνη

«Γιαννιώτικα, σμυρνιώτικα, πολίτικα» του Μιχάλη Κουμπιού. Ερμηνεία Β. Παϊτέρης

«Κακή Φωτιά» Υπόγεια Ρεύματα

«Χρυσομαλλούσα» Λαυρέντης Μαχαιρίτσας

«Ίσιος δρόμος» Ορφέας Περίδης
  «Το σπίτι που γεννήθηκα» Λουκάς Θάνος. Ερμηνεία Γιάννης Χαρούλης

tvxs.gr/news/moysiki/deka-melopoiimena-poiimata-toy-kosti-palama