Κώστας Καρυωτάκης. 1. Εμπνέει τη ροκ σκηνή της Ελλάδας... 2. Μέσα από το αρχείο της ΕΡΤ. 3. «ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ» του ΤΑΣΟΥ ΨΑΡΡΑ παρουσιάζει εξέχοντες Έλληνες λογοτέχνες και ποιητές - ΑΡΧΕΙΟ ΕΡΤ .

Καρυωτάκης from Kvarnalis75

Αν όμως ο Βάρναλης διατυπώνει μέσα από τη μαρξιστική του ιδεολογία μια αγωνιστική στάση, δεν ισχύει το ίδιο και για τους άλλους ποιητές που δημιουργούν την ίδια εποχή και έχουν ανδρωθεί μέσα στο κλίμα της ρευστότητας, των συνεχών ανατροπών και της αβεβαιότητας που επικρατούσαν στις αρχές του 20ού αιώνα. Ο Α΄ Παγκόσμιος πόλεμος είχε δημιουργήσει μεγάλη αναστάτωση και απογοήτευση στους ανθρώπους της εποχής. Ειδικότερα στην Ελλάδα, τους νικηφόρους πολέμους του 1912-1913, που οδήγησαν στη διεύρυνση του ελληνικού κράτους, τους διαδέχτηκε η σύγκρουση του βασιλιά Κωνσταντίνου και του Βενιζέλου, η οποία οδήγησε σε εθνικό διχασμό το 1916. Από αυτό το κλίμα της ανασφάλειας και του διάχυτου φόβου ήταν αδύνατο να μείνουν ανεπηρέαστοι οι ποιητές. Πράγματι, στα κείμενά τους παρατηρείται μια στάση παραίτησης, αποξένωσης και απαισιοδοξίας. Η μικρασιατική καταστροφή, το 1922, που αναγκάζει τους Έλληνες της Μικράς Ασίας να επιστρέψουν στην Ελλάδα ως πρόσφυγες, επιτείνει το αδιέξοδο. 

     Κύριος εκφραστής αυτής της παρακμιακής τάσης είναι ο Κώστας Καρυωτάκης (1896-1928), ο ποιητής που, μετά την αυτοκτονία του στην Πρέβεζα, αναγορεύτηκε αμέσως ως «ο αντιπρόσωπος μια εποχής». Ο χαρακτηρισμός αυτός στη διάρκεια της δεκαετίας του '30 έλαβε αρνητική σημασία γιατί συνδυάστηκε με τη βαριά ατμόσφαιρα που δημιουργούσαν τα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα της εποχής: εθνικός διχασμός, Μικρασιατική καταστροφή, πολιτική αστάθεια. Τον ορίζοντα της εποχής, όπως γράφει η καθηγήτρια Χριστίνα Ντουνιά στη μελέτη της για τον ποιητή, σκιάζουν οι εικόνες του θανάτου, της ήττας, της αρρώστιας, της προσφυγιάς, της φτώχειας. Επιθυμία της Γενιάς του '30 ήταν να παραμερίσει αποφασιστικά αυτό τον ορίζοντα.

     Ο Καρυωτάκης γεννήθηκε στην Τρίπολη και σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών διακρίθηκε σε διαγωνισμό του περιοδικού Διάπλασις των Παίδων. Σπούδασε νομικά και εργάστηκε ως δημόσιος υπάλληλος όντας υποχρεωμένος να μετακινείται από υπηρεσία σε υπηρεσία.

     Η πρώτη του ποιητική συλλογή Ο πόνος των ανθρώπων και των πραμάτων κυκλοφόρησε το 1919 και ακολούθησε η συλλογή Νηπενθή(1921). Οι δύο αυτές συλλογές αποτελούν την πρώτη περίοδο του έργου του. Η δεύτερη περίοδος περιλαμβάνει τη συλλογή Ελεγεία και Σάτιρες (1928).

     Η ποίηση του Καρυωτάκη είναι σοβαρή. Ο αισθηματισμός και η φιλαρέσκεια απουσιάζουν εντελώς από αυτήν. Ο ποιητής αγαπά τη ζωή, αλλά αισθάνεται όλο και πιο έντονα τη ματαιότητά της για να καταλήξει τελικά σε τραγικό αδιέξοδο. Στο έργο του ψάλλει το άδοξο, το ασήμαντο, το ανικανοποίητο και διαμαρτύρεται εκθέτοντας την πικρία του με σαρκαστικό τρόπο. Ο σαρκασμός του, που θεωρήθηκε διέξοδος στην απογοήτευσή του, όπως γράφει ο ιστορικός μας Λίνος Πολίτης, δεν ήταν δυνατό να διοχετευθεί σε παραδομένα ποιητικά σχήματα. Δημιούργησε έτσι ο ποιητής την «καινούρια έκφραση», που επηρέασε πολλούς μεταγενέστερους ομοτέχνους του.

κώστας καρυωτάκης Links from Πανταζής Μητελούδης

Μάνος Ελευθερίου, «Κώστας Μίχος (1938-1974)»
Κώστα Μίχο γιατί κρύβεις τ’ όνομά σου;
Στα καφενεία που συχνάζεις δεν κατοικούν οι παντοκράτορες
Κώστας Καρυωτάκης γράφει κι η ταυτότητά σου,
πρίγκηπας επάγγελμα, πρίγκηπας για τη γενιά σου.
Παραμονεύουν οι φασίστες με τους ψευδομάρτυρες.

Κώστα Μίχο, σε ποιόν κρύβεις τ’ όνομά σου;
Μες στα ένδοξα Παρίσια δεν κερδίζεις τον παράδεισο.
Τη ξυραφιά του Ρεμπώ τη σκεπάζουν τα μαλλιά σου,
δεν φτάνουν όλα τα νερά της γης να πλύνουν το άγαλμά σου,
μια νεκροψία,-κι ύστερα το γαλανό πουκάμισο.

Κώστα Μίχο, μη μου κρύβεις τ΄όνομά σου.
Ένα κλαδάκι ουρανός ήταν μονάχα ο κλήρος σου.
Στις λοταρίες των ποιητών μια βρύση έλαχε στη μοιρασιά σου.
Της ζητιανιάς η φιλία ισορροπεί τη ζυγαριά σου,
στιχάκια ψίχουλα, μετάληψη και μύρο σου.

Κώστα Μίχο, μη μου κρύβεις τ’ όνομά σου.

****

Ο Κώστας Μίχος (Μιχαλόπουλος) γεννήθηκε το 1938 και αυτοκτόνησε το 1974. Εξέδωσε δυο ποιητικές συλλογές και δυο θεατρικά μονόπρακτα ανέβασε η Μαριέττα Ριάλδη με το θιάσό της.

http://www.ert-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=73806&autostart=0

Στη σειρά «ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑ» ο ΦΡΕΝΤΥ ΓΕΡΜΑΝΟΣ παρουσιάζει μια ανθολογία από τις εκπομπές του, συμπληρώνοντας πορεία 25 χρόνων στην ελληνική τηλεόραση. Στα πλαίσια της σειράς προβάλλει ένα αφιέρωμα – έρευνα από την ΠΡΕΒΕΖΑ με θέμα τον Λυρικό – Τραγικό Ποιητή και Πεζογράφο ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ. Ο ΦΡΕΝΤΥ ΓΕΡΜΑΝΟΣ πραγματοποιεί μια ιστορική αναδρομή στις τελευταίες ώρες του ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ πριν την αυτοκτονία του, προβάλλοντας ιστορικές συνεντεύξεις ατόμων. Επίσης, μαθαίνουμε για τη σχέση του με τη Ποιήτρια ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ, που γνώρισε τον Καρυωτάκη το 1920 σε Δημόσια Υπηρεσία της ΑΘΗΝΑΣ, όπου αυτή και αυτός εργαζόταν προσωρινά. Απόσπασμα από συνέντευξη του ΘΑΝΟΥ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ στον ΜΑΡΙΟ ΒΑΛΙΝΔΡΑ, που παρουσιάζει πιστοποιητικό υγείας του αδελφού του σχετικά με το καρδιακό νόσημα το οποίο έπασχε και όχι αφροδίσιο όπως είχε ισχυριστεί στην ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ, προκειμένου να αποφύγει το γάμο. Ο κτηνοτρόφος από το ΜΥΤΙΚΑ ΠΡΕΒΕΖΑΣ ΤΑΞΙΑΡΧΗΣ ΝΙΤΣΑΣ, περιγράφει πως βοήθησε τον Ποιητή στην παραλία ΜΟΝΟΛΙΘΙ, όπου προσπάθησε να πνιγεί, ενώ ακούγεται απόσπασμα από το τελευταίο του σημείωμα Ποιητή όπου σαρκάζει την εφιαλτική περιπέτεια της απόπειρας του. Η σπιτονοικοκυρά του ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΛΥΓΚΟΥΡΗ περιγράφει συνήθειες και συμπεριφορά του, για το μικρό διάστημα που τον έζησε από κοντά. Επίσης, ο γιος του Οπλοπώλη ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ και ο Καφεπώλης ΗΡΑΚΛΗΣ ΝΤΟΥΣΙΑΣ περιγράφουν λεπτό προς λεπτό τις κινήσεις του Ποιητή μέχρι τη στιγμή της αυτοκτονίας του στις 21 Ιουλίου του 1928. Η εκπομπή ολοκληρώνεται με την προβολή της γνωστής φωτογραφίας που δείχνει νεκρό τον ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ με το κεφάλι του στηριζόμενο πάνω στο ψάθινο καπέλο. Το αφιέρωμα πλαισιώνεται από πλούσιο κινηματογραφικό αρχειακό υλικό που καλύπτει ιστορικά γεγονότα από τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 έως τον σεισμό στην ΚΟΡΙΝΘΟ το 1928, πλάνα από το σπίτι του ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ στην ΠΡΕΒΕΖΑ και διάφορες εικόνες από την ΑΘΗΝΑ του μεσοπολέμου. Η εκπομπή εμπλουτίζεται με αποσπασματικές αφηγήσεις και καταγραφές απ’ το Ημερολόγιο της Ποιήτριας της Νεορομαντικής σχολής ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ, με εμφανείς επιδράσεις από τον έρωτα της ζωής της ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ, και αποσπάσματα από ένα γράμμα του Ποιητή προς τον αδελφό του, από γράμμα σ’ ένα φίλο του, από το Ποίημα «ΥΠΟΘΗΚΑΙ», από το τελευταίο ποίημα του «ΠΡΕΒΕΖΑ», καθώς και το τελευταίο γράμμα στην γυναίκα που αγάπησε ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ, ΠΡΕΒΕΖΑ 28 Ιουνίου του 1928, που αναδεικνύει την απόγνωση του Καρυωτάκη για την επαρχιακή ζωή και την μικρότητα της τοπικής κοινωνίας.

Η σειρά εκπομπών «ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ» του ΤΑΣΟΥ ΨΑΡΡΑ παρουσιάζει εξέχοντες έλληνες λογοτέχνες και ποιητές που με το έργο τους και την προσωπικότητά τους επηρρέασαν την πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική ζωή της εποχής τους. Ο ποιητής ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ «φιλοξενείται»στη συγκεκριμένη εκπομπή. Γεννιέται στην ΤΡΙΠΟΛΗ αλλά εξαιτίας των μεταθέσεων του πατέρα του έζησε σε πολλές επαρχικές πόλεις. Το 1919 συνεργάζεται με τον ΑΓΗ ΛΕΒΕΝΤΗ και εκδίδουν το εβδομαδιαίο σατιρικό περιοδικό «Η ΓΑΜΠΑ» το οποίο κρίνεται άσεμνο και διακόπτεται η κυκλοφορία του. Βραβεύεται στον Φιλαδέλφειο διαγωνισμό. Εκδίδει τρεις μόνο ποιητικές συλλογές «ΕΛΕΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΑΤΙΡΕΣ», «ΝΗΠΕΝΘΗ» και «Ο ΠΟΝΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ». Συνδέεται με την ομότεχνή του ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ αλλά αρνείται να την παντρευτεί. Το έργο του ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ είναι επηρρεασμένο από τα γεγονότα και τις αλλαγές που συντελουνταν σε προσωπικό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Η έντονη διάθεση για αμφισβήτηση, κοινωνική κριτική και σάτιρα που συχνά εξελίσσεται σε σαρκασμό είναι διάχυτα στο έργο του. Παραμερίζει το κίνημα του δημοτικισμού και επιλέγει να γράψει στην «ομιλουμένη». Η αμφισβήτηση της ποιητικής του ιδιότητας από τον ΒΑΣΙΛΗ ΡΩΤΑ και άλλους διανοούμενους της δεακετίας του ’20 συνεχίστηκε και κορυφώθηκε με τον Κ. Θ. ΔΗΜΑΡΑ. Μισό αιώνα μετά την αυτοκτονία του αναγνωρίζεται η διαχρονικότητα της ποίησης του ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ και ο ίδιος συγκαταλέγεται ανάμεσα στους σπουδαιότερους έλληνες ποιητές. Συγγραφείς και μελετητές μιλούν για τη ζωή και το έργο του ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗ, διαβάζονται απόσπάσματα από τις ποιητικές του συλλογές και προβάλλεται πλούσιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό.