Σελίδες

Σάββατο 30 Δεκεμβρίου 2023

Παρασκευή 29 Δεκεμβρίου 2023

Παρασκευή 22 Δεκεμβρίου 2023

Πέμπτη 21 Δεκεμβρίου 2023

Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 2023

Ενότητα 19η: Από την 3η Σεπτεμβρίου 1843 έως την έξωση του Όθωνα (1862).



ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΕ ΑΠΟΚΡΥΨΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ- ΚΛΕΙΔΙΩΝ

Ενιαία διδασκαλία (18η/19η ενότητα) με έμφαση στα εξής σημεία:
α) Περίοδος απόλυτης μοναρχίας
β) 3η Σεπτεμβρίου 1843 (αίτια, πρωταγωνιστές, γεγονότα, αποτέλεσμα)
γ) Συνταγματική μοναρχία, διάκριση εξουσιών
δ) Λειτουργία πολιτεύματος
ε) Μεγάλη Ιδέα-Κωλέττης, αλυτρωτισμός
στ) Αυτόχθονες-ετερόχθονες (απλή αναφορά)
ζ) Κριμαϊκός Πόλεμος και ο Ελληνισμός (απλή αναφορά)
η) Η έξωση του Όθωνα (απλή αναφορά).

ΑΣΚΗΣΕΙΣ
http://users.sch.gr/mstamati/othon.htm

Πέμπτη 14 Δεκεμβρίου 2023

ΕΝΟΤΗΤΑ 18. Από την άφιξη του Όθωνα (1833) έως την 3η Σεπτεμβρίου 1843



ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΕ ΑΠΟΚΡΥΨΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ- ΚΛΕΙΔΙΩΝ

Ενιαία διδασκαλία (18η/19η ενότητα) με έμφαση στα εξής σημεία:
α) Περίοδος απόλυτης μοναρχίας
β) 3η Σεπτεμβρίου 1843 (αίτια, πρωταγωνιστές, γεγονότα, αποτέλεσμα)
γ) Συνταγματική μοναρχία, διάκριση εξουσιών
δ) Λειτουργία πολιτεύματος
ε) Μεγάλη Ιδέα-Κωλέττης, αλυτρωτισμός
στ) Αυτόχθονες-ετερόχθονες (απλή αναφορά)
ζ) Κριμαϊκός Πόλεμος και ο Ελληνισμός (απλή αναφορά)
η) Η έξωση του Όθωνα (απλή αναφορά).

ΑΣΚΗΣΕΙΣ:

Ο ΟΘΩΝΑΣ ΚΑΙ Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ - ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΛΕΤΗΣ

Quiz Γνώσεων Καποδίστριας - Όθωνας

Η ενθρόνιση του Όθωνα

Η δίκη του Κολοκοτρώνη

1843: Το πρώτο ελληνικό σύνταγμα

 Τ' ΑΝΑΠΛΙ. Καποδίστριας. Όθωνας. Κολοκοτρώνης.  


Ποιο πολιτικό κόμμα στα χρόνια της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας ιδρύθηκε στις 3 Σεπτέμβρη 1974 κι η ιδρυτική του διακήρυξη αποτέλεσε σημείο αναφοράς ή αντιπαράθεσης για το πολιτικό σύστημα;

Σάββατο 9 Δεκεμβρίου 2023

ΕΝΟΤΗΤΑ 17. Ο Ι. Καποδίστριας ως κυβερνήτης της Ελλάδας (1828-1831). Η ολοκλήρωση της ελληνικής επανάστασης (1829)



ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΕ ΑΠΟΚΡΥΨΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ- ΚΛΕΙΔΙΩΝ

ΑΣΚΗΣΕΙΣ


ΠΡΟΣΘΕΤΟ ΥΛΙΚΟ

Η διακυβέρνηση Καποδίστρια

Η δολοφονία του Καποδίστρια και η κατάσταση στην Ελλάδα μετά τη δολοφονία: Γραπτές πηγές - Οπτικοακουστικό υλικό



Α. Από το Αρχείο της ΕΡΤ: ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ
https://archive.ert.gr/73820/

Στη σειρά «ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑ» ο ΦΡΕΝΤΥ ΓΕΡΜΑΝΟΣ παρουσιάζει μια ανθολογία από τις εκπομπές του, συμπληρώνοντας πορεία 25 χρόνων στην ελληνική τηλεόραση. Με αφορμή τον εορτασμό της Εθνεγερσίας, θυμάται την προσπάθεια που έγινε να προσεγγίσει τις αντικρουόμενες απόψεις των ιστορικών σχετικά με την δολοφονία του Κυβερνήτη ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ. Οδοιπορώντας στα χνάρια εκείνης της μέρας, στην ΑΚΡΟΝΑΥΠΛΙΑ ανάμεσα στους χορταριασμένους Προμαχώνες, το ΙΤΣ ΚΑΛΕ, γνωστός ως τόπος δολοφονίας του ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ, βαδίζει στα τελευταία βήματα που έκανε ο Κυβερνήτης έως το κατώφλι του Αγίου ΣΠΥΡΙΔΩΝΑ, όπου τον περίμεναν οι ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΑΙΟΙ. Ο ΒΙΑΡΟΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ, απόγονος του Κυβερνήτη και ο ΓΕΡΜΑΝΟΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ ζωντανεύουν τα γεωγραφικά σύνορα της 27ης Σεπτεμβρίου του 1831, περιγράφοντας πως ακριβώς έπεσε ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ, πως τράπηκαν σε φυγή οι ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΑΙΟΙ, που ζήτησαν άσυλο, ο ρόλος που έπαιξε η διαπόμπευση του ΠΕΤΡΟΜΠΕΗ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ και εξετάζονται τα ιδεολογικά κίνητρα της δολοφονίας. Η δολοφονία του Καποδίστρια στις 27-9-1831 από τον ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΚΑΙ τον ΓΕΩΡΓΙΟ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ, αδελφό και γιο αντίστοιχα του ΠΕΤΡΟΜΠΕΗ, δεν ερμηνεύεται μόνο με βάση τα προσωπικά πάθη των δραστών, αλλά και της υδραίικης εφημερίδας «ΑΠΟΛΛΩΝ» η οποία πανηγύριζε για τον θάνατο του Κυβερνήτη κι ύστερα έπαψε να εκδίδεται, έχοντας εκπληρώσει τον προορισμό της. Ακούγεται το θριαμβευτικό ποίημα του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΟΥΤΣΟΥ, στο οποίο εξέφρασε την ικανοποίηση του εξυμνώντας τους δολοφόνους του Κυβερνήτη. Ο ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΟΥΤΣΟΣ, απόγονος του Ποιητή κρίνει το ποίημα που γράφτηκε για τον ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ. Η εκπομπή πλαισιώνεται από δημοσιεύματα εφημερίδων της εποχής που καταγράφει το γεγονός της δολοφονίας του Κυβερνήτη, και ακούγονται σχετικά αποσπάσματα από προφορική εξομολόγηση του ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ, από αφήγηση του ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗ και του ΡΑΓΚΑΒΗ και ολοκληρώνεται με μία προφητική κουβέντα του ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ για ότι έμελλε να ακολουθήσει.


Β. Ιωάννης Καποδίστριας μέσα από την οπτική μιας τηλεοπτικής σειράς - Οι μεγάλοι Ελληνες του ΣΚΑΪ.



Η εδαφική ολοκλήρωση της Ελλάδας (1830-1947)


Τρίτη 5 Δεκεμβρίου 2023

Κεφάλαιο Γ΄. 13η ενότητα: Κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις της βιομηχανικής επανάστασης και 15η Ενότητα:Αποικιοκρατία και αποικιακοί ανταγωνισμοί



ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΕ ΑΠΟΚΡΥΨΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ- ΚΛΕΙΔΙΩΝ

Άσκηση

20 σπαρακτικές φωτογραφίες του Lewis Hine για την παιδική εργασία

"Παραβιάζοντας τα παιδικά χρόνια"

2022: Το νέο λεξικό της εργασίας : «Μεγάλη Παραίτηση», «Σιωπηλή Απόλυση» και Quitfluencers
 
STANDING GUYΠρεκαριάτο: Η νέα επικίνδυνη τάξη

Προεκτάσεις του θέματος της εργασίας στην Έκθεση - Έκφραση Β΄ Λυκείου

ΕΝΟΤΗΤΑ 15. Αποικιοκρατία και αποικιακοί ανταγωνισμοί


Άσκηση


Δευτέρα 4 Δεκεμβρίου 2023

Β' τάξη, 4η ενότητα, Οι Σεληνίτες, βιογραφία Λουκιανός, Ἀληθὴς Ἱστορία 1.23-26 (διασκευή)

Η Σελήνη ταξιδεύει πάνω από τα κύματα με το άρμα της, που το σέρνουν δύο φτερωτά άλογα (εσωτερικό ερυθρόμορφης κύλικας, 490 π.Χ., Staatliche Museen, Βερολίνο).














Συντακτική, Ερμηνευτική προσέγγιση και μετάφραση

Σε ποιους αναφέρεται το κείμενο;
· Που ζουν αυτοί;
· Ποιος θεωρείται καλός στους Σεληνίτες;
· Ποια είναι η εξωτερική εμφάνιση των Σεληνιτών;
· Τι παθαίνουν, όταν ιδρώνουν;
· Πώς αξιοποιούν τον ιδρώτα τους;
· Ποια σχέση έχουν με τη Γη;

- Ποια στοιχεία από το κείμενο βρίσκετε ιδιαιτέρως χιουμοριστικά;

- Τι δηλώνει η επιθυμία του ανθρώπου να ταξιδέψει σε άλλους πλανήτες και να εξερευνήσει νέες μορφές ζωής;

- Αν ήσαστε εσείς στη Σελήνη και μπαίνατε μέσα στο «φρέαρ» ή κοιτάζατε στο «κάτοπτρον» που αναφέρει ο Λουκιανός στο κείμενό σας, τι θα ακούγατε και τι θα βλέπατε από τον πλανήτη Γη; Μπορείτε να γράψετε ένα ημερολόγιο και να το εμπλουτίσετε με σκίτσα ή φωτογραφίες που θα συγκεντρώσετε.

Πηγή: Το βιβλίο του καθηγητή.

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας
καλός, -ή, -όν [= 1. ωραίος, 2. τίμιος, δίκαιος, ηθικός] [στο κείμενο συναντήσατε τον τύπο: καλός





Β2. Ετυμολογικά

Πρώτο συνθετικό λέξη κλιτή – επίθετο
Σχηματισμός συνθέτου από το θέμα του αρσενικού
Σύνθετα με πρώτο συνθετικό επίθετο δευτερόκλιτοΣύνθετα με πρώτο συνθετικό επίθετο τριτόκλιτο σε -υς (γεν. -εος)
π.χ. ἀγαθο-εργία ἀγαθός + ἔργον
ἀκρό-πολιςἄκρα + πόλις
π.χ. βαθύ-πλουτος βαθύς + πλοῦτος
βαρύ-θυμος < βαρύς + θυμός
Στα σύνθετα με πρώτο συνθετικό αριθμητικό επίθετο παρατηρούνται οι ακόλουθες περιπτώσεις:

α. Τα εἷς, δύο, τρεῖς, τέτταρες γίνονται αντίστοιχα μον(ο)-, δι-, τρι-, τετρα-, π.χ. μονο-δάκτυλος, δι-φυής, τρι-κυμία, τετρά-δραχμον.

τετράδραχμον Ἀθηνῶν

τετράδραχμον Ἀθηνῶν

β. Τα υπόλοιπα διατηρούν το θέμα τους, π.χ. διακοσιο-μέδιμνος.
γ. Τα άκλιτα απόλυτα αριθμητικά (από το πέντε έως το ἑκατόν):

Αγκύλη

ή μένουν αμετάβλητα, π.χ. πεντετάλαντοςή λήγουν σε , π.χ. πεντάδραχμονἑπταετής


Γ. Γραμματική

1. Γ΄κλίση επιθέτων
Φωνηεντόληκτα σε -ύς, -εῖα, -ύ
1. Γ΄κλίση επιθέτων
Φωνηεντόληκτα σε -ύς, -εῖα, -ύ
Ο τύπος βαθέος του κειμένου ανήκει στο φωνηεντόληκτο επίθετο γ΄ κλίσης βαθύς, βαθεῖα, βαθύ.
Στη γ΄ κλίση επιθέτων ανήκουν τα επίθετα των οποίων τουλάχιστον το αρσενικό και το ουδέτερο γένος κλίνονται σύμφωνα με τη γ΄ κλίση ουσιαστικών:

ενικός αριθμόςπληθυντικός αριθμός
αρσενικόθηλυκόουδέτεροαρσενικόθηλυκόουδέτερο
ονομαστικήβαθύςβαθεῖαβαθύβαθεῖς (< βαθέες)βαθεῖαιβαθέα
γενικήβαθέοςβαθείαςβαθέοςβαθέωνβαθειῶνβαθέων
δοτικήβαθεῖβαθείᾳβαθεῖβαθέσιβαθείαιςβαθέσι
αιτιατικήβαθύνβαθεῖανβαθύβαθεῖς (< βαθέας)βαθείαςβαθέα
κλητικήβαθύβαθεῖαβαθύβαθεῖς (< βαθέες)βαθεῖαιβαθέα

Παρατηρήσεις
1. Τα επίθετα αυτής της τάξης είναι κυρίως οξύτονα. Βαρύτονα είναι μόνο τα θῆλυς, θήλεια, θῆλυ και ἥμισυς, ἡμίσεια, ἥμισυ.
2. Το θηλυκό γένος κλίνεται κατά την α΄ κλίση των ουσιαστικών.
3. Το  των καταλήξεων της ονομαστικής, αιτιατικής και κλητικής ενικού του θηλυκού γένους είναι βραχύ.
΄
Γραμματικής Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας:

Ουδέτερα ακατάληκτα μονόθεμα οδοντικόληκτα σε -α (γεν. -ατος)

Ύλη από την Α΄ Γυμνασίου

Ενικός αριθμός
τὸ
τοῦ
τῷ
τὸ
σῶμα
σώματ-ος
σώματ-ι
σῶμα
σῶμα
Πληθυντικός αριθμός
τὰ
τῶν
τοῖς
τὰ
σώματ-α
σωμάτ-ων
σώμασι (ατ-σι)
σώματ-α
σώματ-α

 

Παρατήρηση
Η ονομαστική, αιτιατική και κλητική ενικού σχηματίζονται από το θέμα χωρίς κατάληξη (σωματ-). Το -τ- αποβάλλεται, επειδή στην Ελληνική ληκτικά σύμφωνα είναι μόνο τα -ν, -ρ, -ς. Από την αποβολή αυτή εξηγείται η φαινομενική ύπαρξη δύο θεμάτων.

Ασκήσεις

http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/metafraseis%20b%20gym/b04xm.htm



Κυριακή 3 Δεκεμβρίου 2023

Χάρις Αλεξίου & ΛΕΞ – Φύγε – Official audio release

Τετάρτη 29 Νοεμβρίου 2023

Ενότητα 12η: Η ωρίμανση της βιομηχανικής επανάστασης και Κεφάλαιο 1ο. Ενότητα 1η: μόνο η υποενότητα «Εξελίξεις στην Ευρώπη κατά τον 17ο και τον 18ο αιώνα»





Σχεδιάγραμμα:

Χρονογραμμή:

Άσκηση:

Σετ ερωτήσεων (question set) : «βιομηχανική επανάσταση - ενότητα 12: η ωρίμανση / τι έμαθα - τι θυμάμαι»

Κάρτες διαλόγου (dialog cards) : «βρες την εφεύρεση και/ή τον εφευρέτη»

Παρουσίαση (course presentation) : «7 βιομηχανικά θαύματα» 


ΠΡΟΣΘΕΤΟ ΥΛΙΚΟ:
ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ, Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

Χρονολογική σειρά πλοίων

Χρονολογική σειρά αυτοκινήτων






ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ - ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

Ο πόλεμος για τη φωτιά
Ενδιαφέρουσα σκηνή από 24.00'' ως 27.20΄΄ 

Σάββατο 25 Νοεμβρίου 2023

antikleidi: Οι πίνακες του χιονιού – 20 από τα πιο διάσημα έργα ζωγραφικής με χιονισμένα τοπία

To μετεωρολογικό δελτίο μας υποσχέθηκε χιόνια αυτές τις ημέρες. Έρθουν δεν έρθουν, εμείς μπορούμε ν απολαύσουμε αυτούς τους 20 υπέροχους διάσημους ζωγραφικούς πίνακες, που έχουν ως θέμα τους χιονισμένα τοπία.

Camille PISSARRO, δρόμος στην Pontoise το χειμώνα 1873

Camille PISSARRO, δρόμος στην Pontoise το χειμώνα 1873

Παρασκευή 24 Νοεμβρίου 2023

Νεοελληνική Γλώσσα (Α Γυμνασίου): 3η ενότητα. TAΞIΔI ΣTON KOΣMO THΣ ΦYΣHΣ



A EIΣAΓΩΓIKA KEIMENA ΠEPIΓPAΦH

Kείμενο 1 [Aς γνωρίσουμε τη Σαλαμίνα]
https://www.visitgreece.gr/el/

ΙΣΤΟΡΙΑ Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Η ναυμαχία της Σαλαμίνας



A EIΣAΓΩΓIKA KEIMENA AΦHΓHΣH
Kείμενο 2   Iστορία μιας φώκιας

ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α'  ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Ενότητα 13: Οι φίλοι μας τα ζώα

Τετάρτη 22 Νοεμβρίου 2023

Χάρις Αλεξίου - Ο άνθρωπος του κάβου (Reworks 2022)

Πέμπτη 16 Νοεμβρίου 2023

Η μέρα αυτή θυμίζει μακελειό... Στον αγωνιστή και ποιητή Αλέξανδρο Παναγούλη - Έγχρωμο φιλμ 16 -17 Νοεμβρίου 1973






  


 
            


Μικρός Πρίγκιπας στο Πολυτεχνείο. Δημιουργία του Michael Kountouris για το ένθετο Νησίδες στην Εφημερίδα των Συντακτών.





Στον αγωνιστή και ποιητή Αλέξανδρο Παναγούλη



Σάββατο 11 Νοεμβρίου 2023

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Ενότητα 3η: Το χρέος του ιστορικού

Α. Κείμενο
Συντακτική, Ερμηνευτική προσέγγιση και μετάφραση 
https://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/metafraseis%20b%20gym/b03xm.htm
Δραστηριότητες και ασκήσεις της Κωνσταντίνας Σάιτ:
Δραστηριότητα κατανόησης του κειμένου στα αρχαία, στα νέα
Δραστηριότητα κατανόησης της παρομοίωσης
Άσκηση ομόρριζων λέξεων του κειμένου

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟΥ - ΜΕΤΟΧΗΣ


  

Δευτέρα 6 Νοεμβρίου 2023

2054, Μάϊος


Η ταινία περιγράφει μια σχολική μέρα σε ένα δυστοπικό σχολείο του μέλλοντος. Μια σειρά από γεγονότα έγιναν το όχημα για να επικρατήσει ένα καθεστώς όπου δεν υπάρχουν ελευθερίες για το λαό, όπου όλα λογοκρίνονται και δεν υπάρχει δυνατότητα ελέγχου της εξουσίας και αυτών που την ασκούν. Οι περικοπές στην παιδεία οδήγησαν σε μια νέα ψηφιοποιημένη εκπαίδευση εξ αποστάσεως με απώτερο στόχο τη δημιουργία ανώνυμων όντων που θα βρίσκονται σε μια συνεχή παρακολούθηση ανίκανα να σκεφτούν και να ασκούν κριτική. Παρόλες όμως τις προσπάθειες της εξουσίας για χειραγώγηση, οι μαθητές/τριες θα αντιδράσουν  δίνοντας ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.

Πέμπτη 2 Νοεμβρίου 2023

Νεοελληνική Γλώσσα (Α΄ Γυμνασίου): 2η ενότητα. EΠIKOINΩNIA ΣTO ΣXOΛEIO

 A.  EIΣAΓΩΓIKA KEIMENA

Kείμενο 1 [Διάλογος μαθητών]

B EIΔH ΠPOΦOPIKOY KAI ΓPAΠTOY ΛOΓOY 

Μορφές επικοινωνίας

https://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/6985

B1   Προφορικός λόγος


B2   Γραπτός λόγος
Γράφετε με τον ίδιο τρόπο, όταν απευθύνεστε στους συμμαθητές σας, στους γονείς σας, στον διευθυντή του σχολείου ή στον εαυτό σας;

Έμαθα ότι

◗ O προφορικός λόγος είναι πιο άμεσος, αυθόρμητος στην καθημερινή μας επικοινωνία. Διαφέρει, όμως, από τον γραπτό λόγο σε ορισμένα σημεία:

Στον προφορικό λόγο είμαστε, συνήθως, στον ίδιο χώρο με τον συνομιλητή μας και συζητάμε την ίδια χρονική στιγμή. O προφορικός λόγος πλάθεται την ίδια στιγμή, γι' αυτό έχει διακοπές, επαναλήψεις,   διορθώσεις κτλ.
Στον προφορικό λόγο χρησιμοποιούμε πέρα από τις λέξεις και άλλα συμπληρωματικά στοιχεία (π.χ. χειρονομίες, επιτονισμό κτλ.), τα οποία δεν είναι εύκολο να αποδοθούν γραπτά. Αντίθετα, στον γραπτό λόγο δεν έχουμε μπροστά μας τον αναγνώστη και διαθέτουμε χρόνο για σχεδιασμό και διόρθωση.
◗ Από την προσέγγιση των παραπάνω κειμένων και συνομιλιών καταλαβαίνουμε ότι είναι δύσκολο να διακρίνουμε τα όρια ανάμεσα στον γραπτό και τον προφορικό λόγο, ιδιαίτερα στα κείμενα της ηλεκτρονικής επικοινωνίας.

B3   Γλωσσική ποικιλία – Mέσο και περίσταση επικοινωνίας

Έμαθα ότι

◗ Όταν μελετούμε τον προφορικό λόγο ή το γραπτό κείμενο, αναζητούμε:

• ποιος μιλάει ή γράφει (πομπός),
• σε ποιον μιλάει ή γράφει (δέκτης),
• για ποιο σκοπό μιλάει ή γράφει (σκοπός),
• ποιο θέμα, ποιες απόψεις-ιδέες (μήνυμα) μεταδίδει και με ποιον τρόπο.
◗ O τρόπος που μιλάμε αλλά και αυτά που λέμε εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες, όπως:

• από τη σχέση που έχουμε με τον συνομιλητή μας: αν μιλάμε με κάποιο φίλο μας, για παράδειγμα, είμαστε λιγότερο τυπικοί, ενώ, όταν μιλάμε με κάποιο μεγαλύτερο που δε γνωρίζουμε καλά, χρησιμοποιούμε τον πληθυντικό αριθμό·
• από τον σκοπό του λόγου ή του κειμένου.
◗ Tέλος, το μέσο-δίαυλος επικοινωνίας επηρεάζει τη μορφή του μηνύματος (το λεξιλόγιο, το ύφος, ακόμα και την οργάνωση των προτάσεων ή της παραγράφου). Η μορφή και το ύφος του μηνύματος καθορίζονται από τις κοινωνικές μας σχέσεις και τις συνθήκες επικοινωνίας. Tο επίπεδο ύφους καθορίζεται και από τη σχέση πομπού-αποδέκτη που κινείται είτε στον άξονα της εξουσίας είτε στον άξονα της ισοτιμίας/αλληλεγγύης. Mια σχέση ισοτιμίας μπορεί να είναι από πολύ οικεία έως τυπική και απρόσωπη.

Ο προφορικός και ο γραπτός λόγος ως μέσα επικοινωνίας
Για να υπάρχει επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων, χρειάζονται ο πομπός, ο δέκτης και το μήνυμα.
1. Το προφορικό μήνυμα /κείμενο ακούγεται και μιλιέται (π.χ. μια ομιλία σε ένα ακροατήριο, ένας διάλογος της καθημερινής ζωής). Το γραπτό μήνυμα /κείμενο διαβάζεται και γράφεται (π.χ. ένα άρθρο εφημερίδας, ένα βιβλίο).
2. Ο προφορικός λόγος επιτρέπει στους συνομιλητές να μοιράζονται τον ίδιο χώρο και χρόνο. Υπάρχει πλούσιο φορτίο ομιλίας με εξωγλωσσικά (χειρονομίες, εκφράσεις) και παραγλωσσικά στοιχεία (επιτονισμός). Απευθύνεται, δηλαδή, σε δέκτη παρόντα. Ο γραπτός λόγος είναι αυτόνομος χωροταξικά και χρονικά. Απουσιάζουν τα παραγλωσσικά και εξωγλωσσικά στοιχεία, τα οποία μπορούν να αποδοθούν με σημεία στίξης ή σύμβολα ή περιγραφικό λόγο. Απευθύνεται, δηλαδή, σε δέκτη απόντα.

Πλεονεκτήματα του προφορικού λόγου ως μέσου επικοινωνίας στην κατανόηση του μηνύματος.
Ο πομπός – ομιλητής:
• έχει την ευκαιρία να βελτιώνει τη διατύπωσή του, να τροποποιεί το λόγο του, προκειμένου να γίνεται περισσότερο αναλυτικός ή σαφής κάθε φορά.
• χρησιμοποιεί εξωγλωσσικά και παραγλωσσικά μέσα επικοινωνίας (αμεσότητα, ζωντάνια επικοινωνίας).
Ο δέκτης:
• έχει άμεση επαφή με τον συνομιλητή του, είναι παρών, συμμετέχει.
• μπορεί να καλύψει απορίες του, εκφράζοντάς τες σε εκείνον (ερωταποκρίσεις).
• δέχεται το μήνυμα και το επεξεργάζεται την ίδια στιγμή που εκφωνείται από τον πομπό. Δεν
είναι παθητικό στοιχείο, αλλά αντιδρά ανάλογα, ώστε ο πομπός να γνωρίζει, αν ο δέκτης το
έχει καταλάβει.

Αυτές οι δυνατότητες του προφορικού λόγου λειτουργούν, όταν η επικοινωνία πομπού-δέκτη είναι αμφίδρομη, π.χ. σε μια συζήτηση. Σε αντίθετη περίπτωση, π.χ. όταν ακούμε ραδιόφωνο ή βλέπουμε τηλεόραση, ο δέκτης δεν έχει τη δυνατότητα παρέμβασης, ούτε ο πομπός γνωρίζει κατά πόσον ο δέκτης ανταποκρίνεται στο μήνυμα.

Πλεονεκτήματα του γραπτού λόγου ως μέσου επικοινωνίας στην κατανόηση του μηνύματος.

Ο πομπός:
• διαθέτει συνήθως χρόνο, για να σκεφτεί, να προσχεδιάσει και να επιμεληθεί τον λόγο του, ακόμη και να συμβουλευτεί τα λεξικά ή κάποιους που γνωρίζουν το θέμα.
• δίνει στο κείμενό του σαφήνεια, ακρίβεια, πυκνότητα λόγου, φροντισμένη σύνταξη, λογική σειρά στις ιδέες του. Το κάνει αποτελεσματικό, δηλαδή, προκαλεί την επιθυμητή αντίδραση από τον δέκτη-αναγνώστη.

Ο δέκτης:
• διαθέτει χρόνο, για να αφομοιώσει (καταλάβει) και να επεξεργαστεί το μήνυμα.
• έχει μπροστά του ένα προσεγμένο, σε μορφή και περιεχόμενο, μήνυμα, που δεν τον κουράζει με περιττά στοιχεία, τα οποία δεν εξυπηρετούν την επικοινωνία.
Τέλος, ο πομπός και ο δέκτης μπορούν να επικοινωνήσουν σε ένα υψηλότερο επίπεδο σκέψης και γλώσσας. Η διαχρονικότητα (το γραπτό κείμενο δεν είναι εφήμερο, διατηρείται στον χρόνο) παραμένει το σπουδαιότερο χαρακτηριστικό του γραπτού λόγου, δίνοντας τη δυνατότητα επικοινωνίας μεταξύ απόντων. Εξάλλου, τα γραπτά κείμενα μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο εξέτασης και μελέτης στη διάρκεια του χρόνου.

Γ H ΠAPAΓPAΦOΣ
Kατάλαβα ότι

H παράγραφος είναι ένα ενιαίο κείμενο, με αρχή, ανάπτυξη και τέλος. Έχει την αυτονομία της, αφού αναπτύσσεται μια ιδέα ή η πλευρά ενός θέματος, αλλά ταυτόχρονα συνδέεται με την επόμενη παράγραφο και όλες μαζί διαμορφώνουν ένα κείμενο.

◗ Στην αρχή της παραγράφου εντοπίζουμε-γράφουμε το θέμα που αναλύεται παρακάτω σε προτάσεις.

◗ Συνδέουμε τις προτάσεις στο εσωτερικό της παραγράφου με κατάλληλες συνδετικές λέξεις που δηλώνουν επεξήγηση, παράδειγμα, συμπέρασμα, αντίθεση κτλ.

◗ H μια παράγραφος πρέπει να ξεχωρίζει από την άλλη, γι' αυτό αφήνουμε περιθώριο στην αρχή κάθε παραγράφου.

Η ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ

Η πρόταση, η περίοδος, η παράγραφος και η δομή της


 

Δ ΛEΞIΛOΓIO

https://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/index.html


ΣΥΝΟΧΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ - ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΕΣ ΛΕΞΕΙΣ



ΑΣΚΗΣΕΙΣ

Πώς να διαβάσω ένα κείμενο για να το καταλάβω;

AΣ ΘYMHΘOYME TI MAΘAME Σ' AYTH THN ENOTHTA

Γράψτε στίχους και μελοποιήστε τους με τη συνεργασία του καθηγητή της Mουσικής.• Aφετηρία της δημιουργίας μπορεί να είναι το The Wall (κείμ. 5).