https://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/metafraseis%20b%20gym/b02xm.htm
Και μερικές ωραίες ασκήσεις:
Κάνουμε κλικ στα ρήματα του κειμένου, © Κωνσταντίνα Σάιτ
Κάνουμε κλικ στα υποκείμενα του κειμένου, © Κωνσταντίνα Σάιτ
Κάνουμε κλικ στα αντικείμενα του κειμένου, © Κωνσταντίνα Σάιτ
Φτιάξε το μίνι βιογραφικό του Σίκιννου, κάνοντας κλικ πάνω στα κατηγορούμενα που του αποδίδονται, © Κωνσταντίνα Σάιτ
Βιντεομάθημα:
http://www.arxaia.gr/chapter/view/26/video
http://www.arxaia.gr/chapter/view/26/video_2
Ας θυμηθούμε τι μάθαμε πέρυσι για τη ναυμαχία της Σαλαμίνας στην Ιστορία Α΄ Γυμνασίου
Β1. ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ: Λέγω
http://ebooks.edu.gr/ebooks/v/html/8547/2234/Archaia-Elliniki-Glossa_B-Gymnasiou_html-empl/index02.html
Οι καταλήξεις των ουσιαστικών γ΄ κλίσης
| αρσενικά και θηλυκά | ουδέτερα | |||
|---|---|---|---|---|
| ενικός | πληθυντικός | ενικός | πληθυντικός | |
| ονομ. γεν. δοτ. αιτ. κλητ. | -ς ή – -ος ή -ως -ι -α ή -ν -ς ή – | -ες -ων -σι(ν) -ας ή -ς -ες | – -ος ή -ως -ι – – | -α -ων -σι(ν) -α -α |
Τα ουσιαστικά αυτής της κατηγορίας χαρακτηρίζονται διπλόθεμα, γιατί παρουσιάζουν:
• ένα θέμα σε -ι (στην ονομ., αιτ. και κλητ. ενικού), π.χ. ονομ. εν. πρᾶξι-ς, αιτ. εν. πρᾶξι-ν
• και ένα σε -ε (στη γεν. και δοτ. ενικού και σε όλο τον πληθυντικό), π.χ. γεν. εν. πράξε-ως, δοτ. πληθ. πράξε-σι.
| Ενικός αριθμός | ||
|---|---|---|
| ἡ τῆς τῇ τὴν ὦ | δύναμι-ς δυνάμε-ως δυνάμει δύναμι-ν δύναμι | πόλι-ς πόλε-ως πόλει πόλι-ν πόλι |
| Πληθυντικός αριθμός | ||
| αἱ τῶν ταῖς τὰς ὦ | δυνάμεις δυνάμε-ων δυνάμε-σι(ν) δυνάμεις δυνάμεις | πόλεις πόλε-ων πόλε-σι(ν) πόλεις πόλεις |
Παρατηρήσεις
1. Στη γενική ενικού η κατάληξη είναι -ως. Τονίζονται στη γενική ενικού και πληθυντικού στην προπαραλήγουσα, μολονότι η λήγουσα είναι μακρά. Αυτό οφείλεται στο ότι ο αρχικός τύπος γενικής ενικού είχε θέμα σε -η- (δυνάμηος). Αργότερα με αντιμεταχώρηση προέκυψε ο τύπος δυνάμεως. Αυτό δεν επηρέασε τον τονισμό της λέξης.
2. Η κλητική ενικού είναι ακατάληκτη.
3. Τα δίχρονα φωνήεντα στις καταλήξεις των ουσιαστικών της γ΄ κλίσης είναι βραχέα
| Ενικός αριθμός | |
|---|---|
| ὁ τοῦ τῷ τὸν ὦ | βασιλεὺ-ς βασιλέ-ως βασιλεῖ βασιλέ-α βασιλεῦ |
| Πληθυντικός αριθμός | |
| οἱ τῶν τοῖς τοὺς ὦ | βασιλεῖς βασιλέ-ων βασιλεῦ-σι(ν) βασιλέ-ας βασιλεῖς |
Παρατηρήσεις
• To -υ- αποβάλλεται, όταν ακολουθεί φωνήεν στην κατάληξη.
• Στη δοτική ενικού το -ε- του θέματος συναιρείται με το -ι της κατάληξης σε -ει.
• Η κλητική ενικού είναι ακατάληκτη.
1. ΑΦΩΝΟΛΗΚΤΑ
|
ΕΝΡΙΝΟΛΗΚΤΑ
(χαρακτήρα ν) |
|||
|
ΜΟΝΟΘΕΜΑ |
ΔΙΠΛΟΘΕΜΑ |
||
|
ΕΝΙΚΟΣ |
|||
|
ὁ Ἕλλην τοῦ
Ἕλλην-ος τῷ
Ἕλλην-ι τὸν
Ἕλλην-α (ὦ)
Ἕλλην
oἱ Ἕλλην-ες τῶν
Ἑλλήν-ων τοῖς
Ἕλλη-σι(ν) τοὺς
Ἕλληνας (ὦ)
Ἕλλην-ες
|
ὁ
χειμὼν τοῦ
χειμῶν-ος τῷ
χειμῶν-ι τὸν
χειμῶν-α (ὦ)
χειμὼν
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ oἱ
χειμῶν-ες τῶν
χειμών-ων τοῖς
χειμῶ-σι(ν) τοὺς
χειμῶν-ας (ὦ)
χειμῶν-ες
|
ὁ
ποιμὴν τοῦ
ποιμέν-ος τῷ
ποιμέν-ι τὸν
ποιμέν-α (ὦ)
ποιμὴν
oἱ
ποιμέν-ες τῶν
ποιμέν-ων τοῖς
ποιμέ-σι(ν) τοὺς
ποιμέν-ας (ὦ)
ποιμέν-ες |
ὁ γείτων τοῦ
γείτον-ος τῷ
γείτον-ι τὸν
γείτον-α (ὦ)
γεῖτον
oἱ γείτον-ες τῶν
γειτόν-ων τοῖς
γείτο-σι(ν) τοὺς
γείτον-ας (ὦ)
γείτον-ες |
|
ην -ηνος ὁ Ἕλλην –ηνος ὁ δοθιὴν4 -ῆνος(έτσι
και: ὁ κηφήν, ὁ λειχήν5, ὁ πυρήν, ὁ σωλήν, ἡ σειρήν6), ὁ
μήν, μηνὸς (έτσι και: ὁ σπλήν,ὁ σφήν, ὁ (ἡ) χὴν κ.ά.).4. μικρό
εξάνθημα. – 5. λειχήνα· βρύο που
φυτρώνει πάνω σε δέντρα, πέτρες κτλ.· εξάνθημα στην επιδερμίδα. – 6. γοητεία ωραίων λόγων· ως κύρ. όν. |
ὁ ἀγὼν -ῶνος ὁ ἀγκὼν -ῶνος (έτσι και: ὁ αἰών,
βουβών, κοιτών, κολοφών19, λειμών,τελαμών20, χειμών, χιτὼν κ.ά.).19.
Το ακρότατο σημείο ενός πράγματος, ως κύρ. όν. Κολοφὼν (-ῶνος), πόλη
της Ιωνίας στη Μ. Ασία. – 20. πλατύ κορδόνι, λουρί δερμάτινο· ως κυρ. όν. Τελαμὼν
(-ῶνος), γιος του Αιακού και πατέρας του Αίαντα. |
-ὴν -ενος ὁ ποιμὴν –ένος ,ὁ αὐχήν7 -ένος (έτσι και: ὁ
λιμήν, ὁ πυθμήν, ὁ ὑμήν8 κ.ά ἡ φρήν9, φρενὸς κ.ά.) 8. λεπτό δέρμα,
μεμβράνη. – 9. το διάφραγμα ανάμεσα
στο θώρακα και την κοιλιά· τα γύρω από την καρδιά μέρη· καρδιά, νους.
|
παροξύτ. αρσενικά ὁ ἄξων –ονος (έτσι
και: Ἁλιάκμων, βραχίων, γείτων, γνώμων, δαίμων, Ἰ΄ᾱσων, κίων24,
πνεύμων, τέκτων25, Ἀγαμέμνων, Ἀριστογείτων κ.ά.). 24. κολόνα. – 25. ξυλουργός,
μαραγκός.
|
| οριστική ενεστώτα | οριστική μέλλοντα |
|---|---|
| λύ-ομαι λύ-ῃ (ή -ει) λύ-εται λυ-όμεθα λύ-εσθε λύ-ονται | λύ-σ-ομαι λύ-σ-ῃ (ή -ει) λύ-σ-εται λυ-σ-όμεθα λύ-σ-εσθε λύ-σ-ονται |
| ουρανικόληκτα | χειλικόληκτα | οδοντικόληκτα |
|---|---|---|
| πρά-ξ-ομαι πρά-ξ-ῃ (ή -ει) πρά-ξ-εται πρα-ξ-όμεθα πρά-ξ-εσθε πρά-ξ-ονται | γρά-ψ-ομαι γρά-ψ-ῃ (ή -ει) γρά-ψ-εται γρα-ψ-όμεθα γρά-ψ-εσθε γρά-ψ-ονται | πεί-σ-ομαι πεί-σ-ῃ (ή -ει) πεί-σ-εται πει-σ-όμεθα πεί-σ-εσθε πεί-σ-ονται |
Σχηματισμός οριστικής παρατατικού μ.φ.
αύξηση θέμα κατάληξη
ἐ - λυ - όμην
| παρατατικός |
|---|
| ἐ-λυ-όμην ἐ-λύ-ου ἐ-λύ-ετο ἐ-λυ-όμεθα ἐ-λύ-εσθε ἐ-λύ-οντο |
| οριστική μέλλοντα ρ. εἰμί |
|---|
| ἔσ-ομαι ἔσ-ῃ (ή ἔσ-ει) ἔσ-ται ἐσ-όμεθα ἔσ-εσθε ἔσ-ονται |
| οριστική μέλλοντα ρ. εἰμί |
|---|
| ἔσ-ομαι ἔσ-ῃ (ή ἔσ-ει) ἔσ-ται ἐσ-όμεθα ἔσ-εσθε ἔσ-ονται |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ο/η είπε...