Σελίδες

Κυριακή 6 Μαΐου 2018

Έκθεση- Έκφραση Α΄ Λυκείου:Το Κωμικό και η σημασία του γέλιου

Α. Παρουσιάσεις -Διαδραστικά βιβλία
Γέλιο - Βικιφθέγματα
ΘΕΜΑΤΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ
http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-C130/601/3949,17596/

Η αίσθηση του χιούμορ


Σάτιρα
Με τους όρους «σάτιρα» ή «σατιρικός» χαρακτηρίζουμε συνήθως ένα λογοτεχνικό έργο ή ένα συγκεκριμένο απόσπασμα από λογοτεχνικό έργο, το οποίο έχει ταυτόχρονα σκωπτική και έντονα επικριτική διάθεση απέναντι σε συγκεκριμένα ζητήματα της επικαιρότητας ή της καθημερινής ζωής. Η σάτιρα βασίζεται κυρίως στα έξυπνα σχόλια, τα υπονοούμενα και τους υπαινιγμούς, καθώς και στη χρήση της ειρωνείας. Δεν ταυτίζεται με την απλή κωμωδία, διότι δε θέτει ως βασικό και μοναδικό της στόχο το γέλιο και τη διασκέδαση του κοινού αλλά γεννά τον προβληματισμό και πολλές φορές προδίδει μια μάλλον πικρή διάθεση (=πικρή σάτιρα). Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα από τα πιο ισχυρά όπλα κάθε δημιουργού, καθώς μπορεί να στραφεί ενάντια στην ανθρώπινη συμπεριφορά τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο. Συγκεκριμένα, η σάτιρα επικρίνει και στηλιτεύει τόσο τα ανθρώπινα ελαττώματα όσο και τα κακώς κείμενα της κοινωνίας, ενώ πολύ συχνά βάλλει εναντίον ξεπερασμένων καταστάσεων, ιδεών ή αντιλήψεων, που κρατούν δέσμιο τον άνθρωπο και την κοινωνία του.


Ο όρος «σάτιρα» προέρχεται από τους Λατίνους αλλά είναι προφανές ότι σατιρικά έργα υπήρχαν πολύ πριν δημιουργηθεί ο κατάλληλος όρος για να τα χαρακτηρίσει. Αρκεί να σκεφθούμε τον Αρχίλοχο και τον Αριστοφάνη. Εξάλλου, σε ό,τι αφορά τη νεοελληνική λογοτεχνία, η σάτιρα καλλιεργήθηκε από πολύ νωρίς και ενδεικτικά μόνο μπορούμε να αναφέρουμε το Γιάννη Βηλαρά, το ρομαντικό Αλέξανδρο Σούτσο, τον Επτανήσιο Ανδρέα Λασκαράτο, τους Εμμανουήλ Ροΐδη και Γεώργιο Σουρή, καθώς και την πικρή σάτιρα του ποιητή Κ. Γ. Καρυωτάκη. Πέρα, όμως, από τους συγκεκριμένους δημιουργούς, σατιρικά στοιχεία μπορούμε να εντοπίσουμε στο έργο πολλών ποιητών και πεζογράφων, όπως για παράδειγμα του Κωστή Παλαμά.
(Βλ. Ειρωνεία, Παρωδία)




Γελούμε συνήθως:

  • όταν βλέπουμε ένα σφάλμα, μια αδεξιότητα, ένα λάθος (γέλιο ανωτερότητας)
  • όταν κάτι μας προκαλεί έκπληξη
  • όταν επαναλαμβάνεται ένας λόγος, μια κίνηση, μια κατάσταση, μια σκηνή
  • όταν συμβαίνει μια παρεξήγηση, π.χ. συγχέεται η ταυτότητα δύο προσώπων
  • όταν έχουμε εκτροπή από το καθιερωμένο (νόρμα)· π.χ. ένας κροκόδειλος μιλάει σε ένα τηλεοπτικό παιχνίδι
  • όταν έχουμε αντιστροφή όρων σε μια φράση, ρόλων σε μια κατάσταση κτλ.· π.χ. «– Γιατί πετάτε τα σκουπίδια σας στην ταράτσα μου; – Εσείς γιατί βάζετε την ταράτσα σας κάτω απ' τα σκουπίδια μου;» (αντιστροφή όρων σε μια φράση)· π.χ. «Ο κλέφτης που τον κλέβουν» (αντιστροφή ρόλων σε μια κατάσταση).
  • όταν μεταφέρουμε/μεταθέτουμε μια φράση, μια σκηνή, μια ιστορία σ' ένα(ν) τόνο/ύφος που δεν της ταιριάζει: από το ταπεινό στο υψηλό (υπερβολή-grotesque), π.χ. η καυχησιολογία της μαντάμ-Σουσού, ή από το υψηλό στο ταπεινό (υποβάθμιση-burlesque), π.χ. η παρωδία της Ιλιάδας «Βατραχομυομαχία».
Β. Διαδικτυακό υλικό:
Έκθεση Α΄ Λυκείου: Το κωμικό και η σημασία του γέλιου

Το χιούμορ στο γλωσσικό μάθημα
http://www.pek.org.cy/Proceedings_2008/pdf/i6.pdf

ΓΕΛΙΟ from Eleni Kots

Γ. Θέμα Πανελληνίων εξετάσεων
Δ. Κείμενα:
Γιατί, άραγε, είναι απαραίτητες οι ιστορίες γέλιου;

25 μακάβρια σκίτσα για την αγάπη που δείχνουν όμως την απόλυτη αλήθεια
https://www.tilestwra.com/25-makavria-ke-skotina-skitsa-gia-tin-agapi-pou-dichnoun-omos-tin-alithia/

Χιουμοριστικές ασπρόμαυρες φωτογραφίες του René Maltête
https://antikleidi.com/2014/09/09/rene-maltete/

«Η σάτιρα δεν πρέπει να βουτιέται στη χλωρίνη»
https://www.thepressproject.gr/article/118627/I-satira-den-prepei-na-boutietai-sti-xlorini

Ανρί Μπεργκσόν – Το γέλιο
https://antikleidi.com/2016/09/01/bergson_gelio/

Τα ευρωπαϊκά στερεότυπα με χιούμορ

 Ε. Προτεινόμενες ταινίες


Αναρτήθηκε από Μπακάλης Κώστας στις 8:07 μ.μ.
Ετικέτες

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Ο/η είπε...

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)