4. Η Εθνοσυνέλευση του 1862-1864

4. Η Εθνοσυνέλευση του 1862-1864 from Kvarnalis75

Επεξεργασία πηγής:
Ιστορία Γ΄ Λυκείου: Συντάγματα 1844 & 1864 (επεξεργασία πηγής)

• ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ 2016

Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται, να αναφερθείτε: α. στην ασάφεια του ελληνικού συντάγματος του 1864, ως προς την ανάθεση της εντολής για σχηματισμό κυβέρνησης, και στο πρόβλημα που αυτή προκαλούσε (μονάδες 8) β. στη ρύθμιση με την οποία επιχειρήθηκε η επίλυση του προβλήματος (μονάδες 10) και στις συνέπειές της στο κοινοβουλευτικό σύστημα (μονάδες 7). Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ Α: Λίγες μέρες μετά το όργιο της εκλογικής νοθείας, στις 29 Ιουνίου 1874, τυπώνεται στην εφημερίδα Καιροί το πολιτικό Κατηγορώ του Χαρίλαου Τρικούπη, υπό τον οικείο πλέον τίτλο «Τις πταίει;». […] [Σύμφωνα με τον Τρικούπη] αποκλειστικός υπεύθυνος της παρατεταμένης πολιτικής κρίσης που μαστίζει τον τόπο είναι ο θρόνος, «το στοιχείον εις το οποίον διά της διαστροφής των συνταγματικών ημών θεσμών συνεκεντρώθη ολόκληρος η εξουσία». Ο Τρικούπης αποδοκιμάζει οποιαδήποτε άλλη εκδοχή, που θα επέρριπτε ευθύνες στο λαό ή στα πολιτικά κόμματα: για το Μεσολογγίτη πολιτικό, το μεν έθνος βρίσκεται μπροστά στο δίλημμα «της υποταγής εις την αυθαιρεσίαν ή της επαναστάσεως», οι δε πολιτικοί είναι ανίκανοι να αντικρούσουν τον απόλυτα μοναρχικό τρόπο διακυβέρνησης που έχει επιλέξει το στέμμα, εκτός από αυτούς που συνηγορούν και υποθάλπουν τη βασιλική αυταρχικότητα. Η αιχμηρή πολιτική θέση του Τρικούπη ολοκληρώνεται με το εξής συμπέρασμα: ο σχηματισμός κυβερνήσεων πλειοψηφίας και η διαμόρφωση δικομματικού συστήματος είναι η μόνη θεραπεία της νόσου, αυτή που απομακρύνει το έθνος από την επαναστατική, λανθασμένη και ριψοκίνδυνη, κατά την άποψή του, προοπτική.

Ν. Μαρωνίτη, «Η εποχή του Γεωργίου Α΄. Πολιτική ανανέωση και αλυτρωτισμός», Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000,

τ.5, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2003, σ. 14.

ΚΕΙΜΕΝΟ Β: Όπως πλήρης υπήρξεν ο προς τα δικαιώματα του λαού περί την εκλογήν των βουλευτών σεβασμός της κυβερνήσεώς μου, ούτως ενδελεχής θέλει είσθαι η παρ’ εμού αναγνώρισις των από του γράμματος και του πνεύματος του συντάγματος στηριζομένων προνομιών των εκλεκτών του Έθνους. Αι προνομίαι αύται της Βουλής ανταποκρίνονται προς καθήκοντα επιβαλλόμενα εις αυτήν. Απαιτών ως απαραίτητον προσόν των καλουμένων παρ’ εμού εις την κυβέρνησιν του τόπου την δεδηλωμένην προς αυτούς εμπιστοσύνην της πλειονοψηφίας των αντιπροσώπων του Έθνους, απεκδέχομαι* ίνα η Βουλή καθιστά εφικτήν την ύπαρξιν του προσόντος τούτου, ου άνευ αποβαίνει αδύνατος η εναρμόνιος λειτουργία του πολιτεύματος.

Βασιλικός λόγος στη Βουλή, 11 Αυγούστου 1875, στο Βιβλίο μαθητή Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας, Γ’ Τάξη Γενικού Λυκείου,

Αθήνα, ΙΤΥΕ «Διόφαντος», 2015, σ. 79.

 * α π ε κ δ έ χ ο μ α ι : π ρ ο σ δ ο κ ώ . / ε ν δ ε λ ε χ ή ς : α υ τ ό ς π ο υ δ ι ε ξ ά γ ε τ α ι μ ε ε π ι μ έ λ ε ι α κ α ι ε π ι μ ο ν ή (για τα Εσπερινά)

•  ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2016

Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται, να συγκρίνετε τα ελληνικά συντάγματα του 1844 και του 1864 ως προς: α. τη μορφή του πολιτεύματος (μονάδες 4) β. το δικαίωμα ψήφου και την εκλογική διαδικασία (μονάδες 15) γ. τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών (μονάδες 6). Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ Α: Ο Εκλογικός Νόμος [με βάση το σύνταγμα του 1844] καθιέρωνε την εκλογή των βουλευτών με πλειοψηφικό σύστημα δύο γύρων, που θα διεξαγόταν με άμεση, σχεδόν καθολική, και μυστική ψηφοφορία. Δικαίωμα ψήφου δινόταν στους πολίτες (άρρενες) ηλικίας 25 ετών συμπληρωμένων, «έχοντας προσέτι ιδιοκτησίαν τινά εντός της επαρχίας, όπου έχουσι την πολιτικήν διαμονήν των, ή εξασκούντας εν αυτή οποιονδήποτε επάγγελμα, ή ανεξάρτητον επιτήδευμα». Εξαιρούνταν «α) Οι διατελούντες υπό ανάκρισιν επί κακουργήματι, β) Οι προσκαίρως ή διά παντός στερηθέντες κατά συνέπειαν δικαστικής αποφάσεως του δικαιώματος του ψηφοφορείν, γ) Οι στερούμενοι της ελευθέρας διαχειρίσεως της περιουσίας των». Κάθε πολίτης διέθετε μία ψήφο και όφειλε αυτοπροσώπως να ασκήσει το δικαίωμά του και όχι με αντιπρόσωπο.

Ν. Διαμαντούρος, «Περίοδος Συνταγματικής Μοναρχίας», στο Ιστορία του Ελληνικού Έθνους,

τ. ΙΓ΄, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1977, σ. 112.

ΚΕΙΜΕΝΟ Β: […] η σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι αναγκαία για να αναφανεί η ιδιοτυπία της ελληνικής πολιτικής οργάνωσης. Έτσι, π.χ. η καθολική ψηφοφορία θεσπίζεται στη Γερμανία το 1871, […] στην Ελβετία το 1874, στην Ισπανία το 1890, στο Βέλγιο το 1893, στη Νορβηγία το 1898, στην Αυστρία το 1907, στη Σουηδία το 1909, στην Ολλανδία το 1917 και στην Ουγγαρία το 1918. Στην Αγγλία επίσης η διεύρυνση του εκλογικού δικαιώματος είναι πολύ αργόρρυθμη. Μέχρι το 1832 οι εκλογείς δεν ξεπερνούσαν τις 430.000 […] To 1865 μόλις ξεπερνάνε το εκατομμύριο, για να πλησιάσουν τα δύο μετά την εκλογική μεταρρύθμιση του 1867. Μόνο τον εικοστό αιώνα θα ολοκληρωθεί η διαδικασία της διεύρυνσης της δημοκρατίας. Αλλά ακόμα και το 1911, 41% των ενήλικων ανδρών δεν είχαν ακόμα δικαίωμα ψήφου. […] Έτσι, το Σύνταγμα του 1864 θεσπίζει οριστικά τον κοινοβουλευτισμό με την κατάργηση όλων των ενδιάμεσων αντιπροσωπευτικών βαθμίδων, των χωριστών εκλογικών σωμάτων και των διπλών ή τριπλών κοινοβουλίων, που σε πολλές χώρες αποδυνάμωναν τελείως τη δημοκρατική λειτουργία.

Κ. Τσουκαλάς, Κοινωνική Ανάπτυξη και Κράτος. Η συγκρότηση του δημόσιου χώρου στην Ελλάδα,

δ΄ έκδ., Αθήνα, Θεμέλιο, 1989, σσ. 303 και 305.

Ερωτήσεις Πανελλαδικών

• Ορισμός: Εθνικόν Κομιτάτον (μον. 5) ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΛΥΚΕΙΑ 2001
• Ορισμός : Εκλεκτικοί (μον. 5)  ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ 2002
• Η ιδέα της αρχής της δεδηλωμένης ανήκει στον πολιτικό Επαμεινώνδα Δεληγιώργη. Σωστό-Λάθος. (μον. 5) ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ 2002
• Ορισμός: Εθνικόν Κομιτάτον (μον.4) ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΛΥΚΕΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2003
• Ορισμός: Πεδινοί (5 μον.) ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ 2003
• Ορισμός: Ορεινοί : (μον. 5) ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2003
• Ορισμός: Ορεινοί: (μον. 3) Ημερήσια 2004

• Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της Στήλης Α και δίπλα στο καθένα από αυτά τους αριθμούς της Στήλης Β που προσδιορίζουν τις καινοτομίες που αντιστοιχούν στα Συντάγματα της Στήλης Α (σε κάθε γράμμα της Στήλης Α αντιστοιχούν περισσότεροι του ενός αριθμοί) (μον. 8 ) Ημερήσια 2004

Στήλη Α	Στήλη Β
α. Σύνταγμα του 1844	1. ψήφος με σφαιρίδια
β. Σύνταγμα του 1864	2. μονιμότητα των δικαστικών και δημοσίων υπαλλήλων.
γ. Σύνταγμα του 1911	3. δωρεάν εκπαίδευση
	4. καθολική ψηφοφορία για άνδρες
	5. αρχή λαϊκής κυριαρχίας
	6. ασυμβίβαστο μεταξύ στρατιωτικής και δημοσιοϋπαλληλικής ιδιότητας με το βουλευτικό αξίωμα
	7. βασιλευομένη δημοκρατία

• Ορισμός: Πεδινοί (4 μον.) Ημερήσια-Επαν.2004
• Ορισμός: Εκλεκτικοί: (5 μον.) Εσπερινά 2004
• Ορισμός: Εθνικόν Κομιτάτον : (5 μον.) Εσπερινά-επαν.2004
• Οι «πεδινοί» είχαν ως ηγέτες τον Δ. Γρίβα και τον Κ. Κανάρη. Σωστό-Λάθος (2 μον.) Εσπερινά-Επαν.2004
• Ορισμός: Εκλεκτικοί. ( 4 μον.) Ημερήσια 2005

Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Α και δίπλα στον καθέναν από αυτούς τα γράμματα της Στήλης Β, τα οποία προσδιορίζουν τις χρονολογίες που αντιστοιχούν στα γεγονότα της Στήλης Α (περισσεύει μία χρονολογία). Μον. 12 Ημερήσια 2005

Στήλη Α	Στήλη Β
1.Κατάλυση του κοινοβουλευτικού καθεστώτος και επιβολή δικτατορίας από τον Ιωάννη Μεταξά.	α. 1841
2.  Σύσταση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταλλαγής Πληθυσμών.	β. 1881
3.  Η ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας.	γ. 1918
4. Η ίδρυση του Σοσιαλιστικού Εργατικο	δ. 1875
ύ Κόμματος Ελλάδος (Σ.Ε.Κ.Ε.).	ε. 1862
5. Η ψήφιση της «αρχής της δεδηλωμένης».	στ.1924
6. Ο Όθωνας εγκαταλείπει την Ελλάδα διά παντός.	ζ. 1936

• Ορισμός: αρχή της δεδηλωμένης : (μον. 5) Εσπερινά 2005
• Υπό την ηγεσία του Δημητρίου Βούλγαρη, οι πεδινοί επεδίωκαν τον εκσυγχρονισμό των κοινοβουλευτικών θεσμών. Σωστό-Λάθος (μον. 2) Εσπερινά επαν 2005
• Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος ήταν αρχηγός των Πεδινών Σωστό-Λάθος (2 μον) Ημερήσια 2006
• Ορισμός: Εθνικόν Κομιτάτον. (4 μον.) Ημερήσια 2006

Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Α και δίπλα σε κάθε αριθμό ένα από τα γράμματα της Στήλης Β, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση (στη Στήλη Α περισσεύουν δύο ονόματα). μον. 10 Εσπερινά 2006

Στήλη Α	Στήλη Β
1. Δ. Βούλγαρης	α. Αρχηγός του Γαλλικού Κόμματος.
2. Επ. Δεληγιώργης	β. Θεμελιωτής της Εθνικής Τράπεζας.
3. Γ. Θεοτοκάς	γ. Ηγέτης του «Εθνικού Κομιτάτου».
4. Φ. Κόντογλου	δ. Ζωγράφος και συγγραφέας.
5. Ιω. Κωλέττης	ε. Στις 4 Αυγούστου 1936 κατέλυσε το κοινοβουλευτικό πολίτευμα και επέβαλε δικτατορία.
6. Ιω. Μεταξάς
7. Γ. Σταύρου

• Ποια ήταν η σημασία της ψήφισης της «αρχής της δεδηλωμένης» για την πολιτική ζωή της Ελλάδας; μον. 10 Εσπερινά-επαν. 2006Ορισμός: Εκλεκτικοί. ( 5 μον.) Εσπερινά-επαν. 2006
• Ορισμός: Ορεινοί. (4 μον.) Εσπερινά 2007
• Το Σύνταγμα του 1864 κατοχύρωνε την ελευθερία του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι. Σωστό – Λάθος (μον. 2 ) Εσπερ-επαν. 2007
• Ορισμός: Εθνικόν Κομιτάτον. (μον.3) Εσπερινά 2008

Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Α και δίπλα σε κάθε αριθμό ένα από τα γράμματα της Στήλης Β, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση. (μον. 8)  Εσπερινά 2008

Στήλη Α	Στήλη Β
1. Ι. Κωλέττης	α. Ηγέτης της Ομάδας των Ιαπώνων.
2. Δ. Βούλγαρης	β. Ηγέτης του κόμματος των Φιλελευθέρων.
3. Δ. Γούναρης	γ. Ηγέτης των Πεδινών.
4. Ελ. Βενιζέλος	δ. Ηγέτης του Γαλλικού Κόμματος.

• Ορισμός: Πεδινοί (5 μον.) Ημερήσια 2009
• Οι πεδινοί είχαν ως ηγέτη τον Δημήτριο Βούλγαρη Σωστό – Λάθος (μον. 2 ) Εσπερινά-επαν. 2008
• Ορισμός: Ορεινοί (5 μον.) Ημερήσια-Επαν. 2009
• Ορισμός: αρχή της δεδηλωμένης : (μον. 5) Εσπερινά 2009
• Με το σύνταγμα του 1864 ορίστηκε ως πολίτευμα η βασιλευομένη δημοκρατία. Σωστό-Λάθος (μον. 5) Εσπερινά 2009
• Ορισμός: Εκλεκτικοί.( 5 μον.) Εσπερινά-επαν. 2009
• Ορισμός: Εθνικόν Κομιτάτον. (μον.5) Ημερήσια 2010
• Ορισμός: Εκλεκτικοί.( 5 μον.) Ημερήσια-Επαν και Εσπερινά-επαν. 2011
• Ορισμός: Πεδινοί (5 μον.) Ημερήσια –Εσπερινά 2012
• Ορισμός: Ορεινοί (5 μον.) Ημερήσια-Εσπερινά Επαν. 2012
• Ορισμός: Εκλεκτικοί.( 5 μον.) Εσπερινά 2013
• Ορισμός: Εθνικόν Κομιτάτον. (μον.5) Ημερήσια-Εσπερινά Επαν. 2013
• Ορισμός: Εκλεκτικοί (μον. 5) Ημερήσια-Εσπερινά Επαν. 2014
• Ορισμός: Ορεινοί (μον. 5 ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ 2015
• Ορισμός: Εθνικόν Κομιτάτον. (μον.5) ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ  ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2016
• Ορισμός α. Πεδινοί ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2020

Πηγή: https://filologika.gr/lykio/g-lykiou/prosanatolismou/istoria/ethnosynelefsi-tou-1862-1864/

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΗΓΩΝ
https://latistor.blogspot.com/2018/04/blog-post.html