1. Το κόμμα των Φιλελευθέρων

1. Το κόμμα των Φιλελευθέρων from Kvarnalis75

Πηγές Πανελλαδικών

• Ημερήσια – Εσπερινά 2014

Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται, να αναφερθείτε: α) στις εκλογικές αναμετρήσεις του Νοεμβρίου 1910 (αμέσως μετά την παραίτηση Δραγούμη) και του Μαρτίου του 1912, καθώς και στον συσχετισμό των πολιτικών δυνάμεων που προέκυψαν από αυτές (μονάδες 15) και β) στη στάση του Βενιζέλου ως πρωθυπουργού της Ελλάδας στο Κρητικό ζήτημα μέχρι και τις 12 Οκτωβρίου 1912. (μονάδες 10) Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ Α

[…] Στις 6 Οκτωβρίου [1910] ορκίσθηκε η κυβέρνηση υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος ανέλαβε και τα υπουργεία των Στρατιωτικών και των Ναυτικών […] Στις 8 Οκτωβρίου, ο πρωθυπουργός ανέπτυξε στο κοινοβούλιο τις βασικές κυβερνητικές θέσεις. […] Όταν […] στις 9 Οκτωβρίου ολοκληρώθηκε η συζήτηση γύρω από τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβερνήσεως, […] ο νέος πρωθυπουργός έσπευσε να επιζητήσει την ψήφο εμπιστοσύνης […]. Όταν διαπιστώθηκε η έλλειψη απαρτίας[1] […] ο Βενιζέλος υπέβαλε στο βασιλιά την παραίτησή του και εισηγήθηκε […] τη διάλυση του σώματος. […] Και ο Γεώργιος Α΄, διαισθανόμενος το εντεινόμενο λαϊκό ρεύμα υπέρ του Βενιζέλου δε δίστασε να δεχθεί την εισήγηση του πρωθυπουργού. Στις 12 Οκτωβρίου δημοσιεύτηκε […] η προκήρυξη νέων εκλογών […]. Η πρωτοβουλία του ανώτατου άρχοντα προκάλεσε τη ζωηρή αντίδραση των παλαιών κομμάτων. Ο Γ. Θεοτόκης, ο Δ. Ράλλης και ο Κ. Μαυρομιχάλης, επικεφαλής των τριών ισχυρότερων κομματικών σχηματισμών, αποφάσισαν να καταγγείλουν τη βίαιη διάλυση της βουλής και να απόσχουν από την επικείμενη εκλογική αναμέτρηση. Η ερμηνεία της δραματικής αποφάσεως των τριών ηγετών ήταν εντούτοις στην ουσία συνυφασμένη λιγότερο με την καταγγελία της βασιλικής πρωτοβουλίας και περισσότερο με τη συνειδητοποίηση του πολιτικού αδιεξόδου όπου είχαν περιπέσει.[…]Έτσι σε θέση αδυναμίας, η ηγεσία του παλαιού πολιτικού κόσμου κατέφυγε στο μέτρο της αποχής, με την ελπίδα ότι στο άμεσο μέλλον θα ήταν δυνατό να επιχειρήσει την τελική αναμέτρηση σε πεδίο περισσότερο πρόσφορο. Διερωτάται κανείς αν ο παλαιός πολιτικός κόσμος είχε καταστεί ανίκανος να σταθμίσει τη βαρύτητα των νέων καθοριστικών παραγόντων της ελληνικής  δημόσιας ζωής ή αν είχε εναποθέσει τις ελπίδες του στην πιθανή φθορά της νέας κυβερνήσεως.

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. ΙΔ΄: Νεώτερος Ελληνισμός από το 1881 ως το 1913, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 20002 , σ. 273-274.

ΚΕΙΜΕΝΟ Β

[…] Ο Βενιζέλος και οι Φιλελεύθεροι και πάλι θριάμβευσαν. [εκλογές Μαρτίου 1912] […] Τα παλιά κόμματα, τα οποία είχαν απόσχει στις εκλογές [Νοέμβριος 1910], τώρα κατόρθωσαν να αναδείξουν βουλευτές μόνο εκεί όπου αποδεδειγμένα οι υποψήφιοί τους ήταν προσωπικότητες πρώτου μεγέθους. Και πάλι, όμως, πολλοί αρχηγοί μόλις και μετά βίας πέτυχαν να εκλεγούν, ενώ άλλοι, όπως ο Δ. Ράλλης και ο Α. Ζαΐμης, κατάφεραν να καταλάβουν κάποια έδρα στη νέα Βουλή μόνο σε αναπληρωματικές εκλογές, σε άλλες περιοχές. […] Στη νέα Βουλή […] άσκησαν την αντιπολίτευση οι παλιοί ηγέτες Γ. Θεοτόκης, Δ. Ράλλης, Κ. Μαυρομιχάλης και οι νέοι πολιτικοί ηγέτες Δ. Γούναρης, Π. Τσαλδάρης και λίγο αργότερα ο Ν. Δημητρακόπουλος.

Η Βουλή αυτής της περιόδου υπήρξε εκείνη που επί ημερών της η Ελλάδα θριάμβευσε, αν και άρχισε το έργο της κάτω από δραματικές, πραγματικά, συνθήκες, που είχε δημιουργήσει η τελευταία ανάφλεξη του Κρητικού Ζητήματος.

Η Κρήτη σκόπιμα είχε διενεργήσει εκλογές την ίδια μέρα με την Ελλάδα, με σκοπό να αποστείλει τους εκπροσώπους της στη νέα ελληνική Βουλή, αφού μετά το κίνημα των Νεότουρκων το νησί είχε κηρύξει την ένωση με την Ελλάδα. Μάλιστα, τα αποτελέσματα ήταν εντελώς διαφορετικά από αυτά στην Ελλάδα, καθώς το κόμμα του Ε. Βενιζέλου εξέλεξε μόνο 23 βουλευτές σε σύνολο 69. Η Τουρκία όμως παραμόνευε για να βρει αφορμή και να επιτεθεί εναντίον της Ελλάδας.

Ο Βενιζέλος, βλέποντας ότι δεν ήταν καιρός για πολεμικές περιπέτειες, αρνήθηκε κατηγορηματικά στους βουλευτές από την Κρήτη να εισέλθουν στην ελληνική Βουλή. […] Η άρνηση αυτή δεν ήταν καθόλου εύκολη για τον παλαιό αγωνιστή και επαναστάτη. Τέσσερις μέρες παρέμεινε κλεισμένος στο ξενοδοχείο «Φρύνη» του Παλαιού Φαλήρου, στο οποίο διέμενε.

Παπαρρηγόπουλος, Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. 5: 1882-1974, National Geographic, σ. 42.

[1] απαρτία: ο αριθμός στη σύνθεση μελών (συνέλευσης, συμβουλίου κλπ που απαιτείται, προκειμένου να θεωρηθεί έγκυρη μια συνεδρίαση ή το αποτέλεσμά της.

• ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2015

Αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα παρακάτω κείμενα Α, Β και Γ, να απαντήσετε στα ερωτήματα: α. Ποιες ήταν οι προγραμματικές θέσεις του Ελ. Βενιζέλου, όπως διατυπώθηκαν στο λόγο του της 5ης Σεπτεμβρίου 1910, και ποιες οι βασικές θέσεις της Κοινωνιολογικής Εταιρείας; (μονάδες 15) β. Πώς αποτυπώθηκαν οι θέσεις του Ελ. Βενιζέλου και της Κοινωνιολογικής Εταιρείας στην Αναθεώρηση του Συντάγματος του 1911 και στο νομοθετικό έργο της κυβέρνησης Βενιζέλου κατά την περίοδο 1910-1912; (μονάδες 10) Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ Α: […] Από το μπαλκόνι του «Grand Hôtel» στην Πλατεία Συντάγματος [ο Ελ. Βενιζέλος] εκφώνησε στις 5 Σεπτεμβρίου την πασίγνωστη εκείνη προγραμματική ομιλία με την οποία παρουσιάστηκε ως «σημαιοφόρος νέων πολιτικών ιδεών» και όχι ως αρχηγός ενός νέου κόμματος […]. [Στην ομιλία του] εντυπωσιάζει αμέσως η κυριαρχία των πλευρών του τεχνικού εκσυγχρονισμού του πολιτικού συστήματος και η προσπάθεια να σταθεροποιηθεί αυτό το πολιτικό σύστημα μέσω της περιορισμένης εξισορρόπησης των συμφερόντων των μεσαίων και των κατώτερων κοινωνικών ομάδων. […]

Το δεύτερο μέρος της προγραμματικής του ομιλίας, με το οποίο ο Κρης πολιτικός παρουσίασε τους πολιτικούς του στόχους, επιβεβαιώνει τη διαπίστωσή μας: με την αναθεώρηση του συντάγματος, είπε, […] χωρίς όμως να αλλάξει τις θεμελιώδεις διατάξεις για το πολίτευμα, τη βασιλεία και τη διαδοχή, τη λαϊκή κυριαρχία και τη διάκριση των εξουσιών, το σύστημα θα εκσυγχρονιζόταν τεχνικά. […] Οι περισσότερες αλλαγές του συντάγματος αφορούσαν ακριβείς διατυπώσεις με στόχο την αποτελεσματικότερη εφαρμογή του πνεύματος του συντάγματος. Παρά τη δριμεία κριτική κατά του στέμματος, ο Βενιζέλος τόνισε ότι η δημοκρατία με βασιλιά ως αρχηγό του κράτους «είναι ο τύπος του πολιτεύματος, όστις προσαρμόζεται άριστα προς την πολιτικήν μόρφωσιν του Ελληνικού Λαού και εξυπηρετεί προσφορώτερον τα εδαφικά συμφέροντα». […]

G. Hering, Τα Πολιτικά Κόμματα στην Ελλάδα 1821-1936, μτφ. Θ. Παρασκευόπουλος, Αθήνα 2006, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., σσ. 780-781.

ΚΕΙΜΕΝΟ Β: […] Οι απόψεις [των Κοινωνιολόγων] για τη μεταρρύθμιση του πολιτικού συστήματος ήταν σχετικά συγκρατημένες […]. Ζητώντας καλύτερη διασφάλιση της τοπικής αυτοδιοίκησης και την προσήκουσα εκπροσώπηση των πολιτικών μειοψηφιών στη βουλή επιδίωκαν να διευρύνουν τις δυνατότητες συμμετοχής των πολιτών […]. Από την άλλη επιδίωκαν, όπως και οι Φιλελεύθεροι, να εκσυγχρονίσουν τη διοίκηση, δηλαδή να αυξήσουν την αποτελεσματικότητά της αποκεντρώνοντάς την και αποκλείοντας την άμεση επιρροή των πολιτικών, δημιουργώντας στην πράξη μια δημοσιοϋπαλληλία με μεγαλύτερα προσόντα και αξιοποιώντας τις τεχνικές εμπειρίες των καλύτερα οργανωμένων κρατών. Οι Κοινωνιολόγοι παρουσίασαν ένα εκτενές πρόγραμμα κοινωνικής πολιτικής, που περιλάμβανε κατάλογο μέτρων φορολογικής πολιτικής, νόμους προστασίας της εργασίας, βελτίωση του νομικού καθεστώτος για τους ενοικιαστές γης στη Θεσσαλία και ευνόηση των συνεταιρισμών. […] Για πρώτη φορά προτάθηκε ένα μικρό βήμα προς την πολιτική ισότητα των γυναικών: το Λαϊκό Κόμμα τούς υποσχόταν το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι στις δημοτικές εκλογές. […] Σε πολλά πρακτικά ζητήματα το Λαϊκό Κόμμα ήταν πρόθυμο να κάνει συμβιβασμούς. […] Ήταν ικανοποιημένο με τη δεκάωρη ημερήσια εργασία, για να μην επηρεαστεί αρνητικά η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής βιοτεχνίας.[…]

Hering, Τα Πολιτικά Κόμματα στην Ελλάδα 1821-1936, μτφ. Θ. Παρασκευόπουλος, Αθήνα 2006, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., σσ. 847-852.

ΚΕΙΜΕΝΟ Γ: […] Ο κύριος σκοπός του Βενιζέλου είναι να εκσυγχρονίσει το κράτος και να συνειδητοποιήσει στον λαό την έννοια του δικαίου και του νόμου. Αναθεωρεί ορισμένα άρθρα του συντάγματος, […] εξασφαλίζει τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων, την ισοβιότητα των δικαστικών, του συμβουλίου επικρατείας κλπ. Ακόμη φιλοδοξεί και κατορθώνει να εξυγιάνει τους πολιτικούς και κοινωνικούς θεσμούς, […]. Απαλλοτριώνει τα μεγάλα τσιφλίκια στη Θεσσαλία και διανέμει 300.000 στρέμματα σε 4.000 οικογένειες καλλιεργητών της. Στο ενεργητικό του ακόμη ανήκει η εργατική νομοθεσία, μολονότι τα εργατικά ζητήματα δεν είχαν ακόμη προβληθεί με ένταση. Με τη διορατικότητα του πραγματικού κυβερνήτη πρόβλεψε την έγκαιρη λύση των κοινωνικών προβλημάτων και απέτρεψε την απειλή θυελλών […].

Α. Βακαλόπουλος, Νέα Ελληνική Ιστορία, Θεσσαλονίκη 1991, εκδ. Βάνιας, σ. 344.

Ερωτήσεις Πανελλαδικών

• Ο Ελ. Βενιζέλος το 1910, παρά την πίεση των οπαδών του, υποστήριξε την ψήφιση νέου συντάγματος και όχι την αναθεώρηση του υπάρχοντος. Σωστό ή λάθος (μον. 2) Ημερ Επαν 2005
• Η Λέσχη Φιλελευθέρων ιδρύθηκε το 1912. Σωστό ή λάθος (μον. 2) Ημερ Επαν 2006
• Με την αναθεώρηση του Συντάγματος το 1911 θεσπίζεται η μονιμότητα των δικαστικών και των δημοσίων υπαλλήλων. Σωστό ή λάθος (μον. 2) Εσπερ 2007
• Το πρώτο εξάμηνο του 1911 ψηφίστηκαν από τη Βουλή 53 τροποποιήσεις μη θεμελιωδών διατάξεων του συντάγματος. Σωστό ή λάθος (μον. 2) Ημερ Επαν 2008
• Ο Ελ. Βενιζέλος το 1910, παρά την πίεση των οπαδών του, υποστήριξε την ψήφιση νέου συντάγματος και όχι την αναθεώρηση του υπάρχοντος. Σωστό ή λάθος (μον. 2) Εσπερ 2009
• Ποιες συνταγματικές τροποποιήσεις ψήφισε η Ελληνική Βουλή το 1911 (μονάδες 8) και ποιους νόμους η κυβέρνηση Βενιζέλου στο ίδιο χρονικό διάστημα; (μονάδες 7) Μονάδες 15 Hμερ 2010.
• Το βενιζελικό κόμμα ήταν σε μεγάλο βαθμό προσωποπαγές. Σωστό ή λάθος (μον. 2) Eσπερ 2010
• Το 1ο εξάμηνο του 1911 ψηφίστηκαν από την Ελληνική Βουλή 53 τροποποιήσεις μη θεμελιωδών διατάξεων του Συντάγματος. Σωστό ή λάθος (μον. 2) Hμερ 2011
• Να αναφερθείτε στην εκλογική αναμέτρηση του Αυγούστου του 1910 στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στις πολιτικές δυνάμεις που αναμετρήθηκαν, τις επιδιώξεις τους και το εκλογικό αποτέλεσμα. Μον. 13 Ημερ – Εσπερ Επαν 2013
• Η σύγκρουση των αντιβενιζελικών κομμάτων με τους Φιλελευθέρους τα οδηγούσε σε διαρκώς συντηρητικότερες θέσεις. (Σωστό ή λάθος) (μον. 2) ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ 2015
• Β1. β. Να παρουσιάσετε τις εκλογικές αναμετρήσεις μετά την παραίτηση της κυβέρνησης Δραγούμη (6 Οκτωβρίου 1910) έως και τον Μάρτιο του 1912. (μονάδες 10) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2021

https://filologika.gr/lykio/g-lykiou/prosanatolismou/istoria/komma-ton-fileleftherwn/

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΗΓΩΝ
https://latistor.blogspot.com/2017/12/blog-post_16.html

3. Από τη χρεοκοπία στο στρατιωτικό κίνημα στο Γουδί (1893-1909)

3. Από τη χρεοκοπία στο στρατιωτικό κίνημα στο Γουδί (1893-1909) from Kvarnalis75

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΗΓΩΝ
https://latistor.blogspot.com/2017/06/blog-post_29.html

Πηγές Πανελληνίων

• ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΛΥΚΕΙΑ 2001

α. Με βάση το παρακάτω κείμενο του Χαρίλαου Τρικούπη και τις ιστορικές σας γνώσεις να αναλύσετε τις βασικές γραμμές του εκσυγχρονιστικού προγράμματός του και να αναφέρετε τις προσπάθειες που έγιναν για να υλοποιηθεί.

Προγραμματικές δηλώσεις του Χ. Τρικούπη στη Βουλή, Μάρτιος 1882: «Το πρόγραμμα ημών ζητεί την ανόρθωσιν του τόπου. Η κοινωνία ζητεί φραγμούς κατά των υπερβασιών της κυβερνήσεως, κατά των υπερβασιών παντός ισχύοντος, κατά των υπερβασιών της Βουλής. Δίδοντες ώθησιν … εις πάντα τα αφορώντα εις την υλικήν πρόοδον, ήτις αποτελεί τα νεύρα της εθνικής ενεργείας, οφείλομεν ιδίως να δώσωμεν πάσαν ημών την προσοχήν εις την οικονομικήν κατάστασιν.» Μονάδες 15

β. Να εξηγήσετε την αντίδραση της κοινής γνώμης απέναντι στην πολιτική του Χ. Τρικούπη. Μονάδες 10

• Ημερήσια 2006

Χρησιμοποιώντας σχετικά χωρία από τα πιο κάτω κείμενα και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να επισημάνετε τους κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες που συνέβαλαν, μετά το 1893, στην εκδήλωση του κινήματος του Στρατιωτικού Συνδέσμου στο Γουδί. Μονάδες 25

Κείμενο Α «… Αναμφίβολο είναι πως το Γουδί βρήκε λαϊκή ανταπόκριση, πως απάντησε πράγματι σε κάποιες κοινωνικές αναζητήσεις. Η μεγάλη δε λαϊκή συγκέντρωση συμπαράστασης της 14.09.1909 που οργανώθηκε από βιομήχανους,

έμπορους, βιοτέχνες, ελεύθερους επαγγελματίες κ.λπ. (…) πρόβαλε και καθαρά αστικές διεκδικήσεις, όπως προστασία της παραγωγής, δίωξη της τοκογλυφίας, προοδευτικότητα των φόρων, πάταξη της μεροληψίας και της πολιτικής φαυλότητας, σε σχέση, ιδιαίτερα, με τους διορισμούς στο δημόσιο οπαδών του κυβερνώντος κόμματος, κ.λπ.»

(Θ. Διαμαντόπουλος, Η ελληνική πολιτική ζωή: εικοστός αιώνας, Αθήνα, 1997 σ. 65)

Κείμενο Β «Ο Λαός των Αθηνών και του Πειραιώς εις πάνδημον συνελθών συλλαλητήριον, ίνα σκεφθή περί των Κοινών, ήτοι περί γενικής των κακώς εχόντων ανορθώσεως, πολιτικής τε και στρατιωτικής, ην από μακρού ήδη χρόνου επόθησε και εζήτησε και την οποίαν το κίνημα της 15 Αυγούστου ανέλαβε να πραγματοποιήση αποβλέπων εις το ότι τα έννομα συμφέροντα και δικαιώματά του ουσιωδώς εθυσιάσθησαν υπό το ευπρόσωπον κάλυμμα ελευθέρου πολιτεύματος, των αντιπροσώπων αυτού μεταβληθέντων εις ιδιοτελή ολιγαρχίαν, αντικαταστήσασαν τον Νόμον δια της θελήσεώς της, συνεταιρισθείσαν δε μετ’ αφορολογήτου πλουτοκρατίας, ενώ αυτός στενάζει υπό το βάρος των αδικοτάτων φόρων (…) χωρίς ν’ απολαμβάνη ως αντάλλαγμα την ασφάλειαν της ζωής, τιμής και ιδιοκτησίας του (…) Αξιοί να ίδη την Κυβέρνησιν υποβάλλουσαν το ταχύτερον εις την Βουλήν και ταύτην ψηφίζουσαν άρτιον σύστημα νομοθεσίας, υπό το πνεύμα πολέμου κατά της συναλλαγής, ανορθώσεως όλων των κλάδων της διοικήσεως και προστασίας της παραγωγής, ιδία δε (…) Να ληφθή πρόνοια περί βελτιώσεως της τύχης του εργάτου, δουλεύοντος ήδη την χειρίστην των δουλειών προς το κεφάλαιον δι’ έλλειψιν παντός προστατευτικού αυτού νόμου»

Γιάννης Κορδάτος, Ιστορία της νεώτερης Ελλάδας, Ε΄, σ. 132-134.

(Ψήφισμα τωνεπαγγελματικών σωματείων Αθηνών-Πειραιώς την ημέρα του συλλαλητηρίου)

• Εσπερινά 2008

Αντλώντας στοιχεία από το κείμενο που ακολουθεί και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να απαντήσετε στα παρακάτω ερωτήματα: α. Σε ποιους τομείς αναφέρονται τα αιτήματα του Στρατιωτικού Συνδέσμου; Μον. 12 β. Ποιες είναι οι συγκεκριμένες προτάσεις του Στρατιωτικού Συνδέσμου σχετικά με τα οικονομικά του κράτους; Μον. 13

«Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος ποθεί όπως η Θρησκεία μας υψωθεί εις τον εμπρέποντα[1]ιερόν προορισμόν της, όπως η Διοίκησις της χώρας καταστή χρηστή και έντιμος, όπως η Δικαιοσύνη απονέμηται ταχέως μετ’ αμεροληψίας και ισότητος προς άπαντας εν γένει τους πολίτας αδιακρίτως τάξεως, όπως η Εκπαίδευσις του Λαού καταστή λυσιτελής[2]δια τον πρακτικόν βίον και τας στρατιωτικάς ανάγκας της χώρας, όπως η ζωή, η τιμή και η περιουσία των πολιτών εξασφαλισθώσιν, και τέλος όπως τα οικονομικά ανορθωθώσι, λαμβανομένων των απαιτουμένων μέτρων προς λελογισμένην διαρύθμισιν[3] των εσόδων και εξόδων του κράτους, ώστε αφ’ ενός μεν ο σχεδόν πενόμενος[4] ελληνικός λαός ανακουφισθή εκ των επαχθών[5] φόρων, ους ήδη καταβάλλει και οίτινες ασπλάχνως κατασπαταλώνται προς διατήρησιν πολυτελών και περιττών υπηρεσιών και υπαλλήλων, χάριν της απαισίας συναλλαγής, αφ’ ετέρου δε καθορισθώσι θετικώς τα όρια εντός των οποίων δύνανται ν’ αυξηθώσιν αι δαπάναι δια την στρατιωτικήν της χώρας παρασκευήν[6] και δια την συντήρησιν του στρατού και του στόλου εν ειρήνη».

Νικ. Ζορμπά, Απομνημονεύματα, σελ. 17 (1925).

[1] τον αρμόζοντα

[2] Επωφελής, αποτελεσματικός

[3] ορθολογική κατανομή

[4] φτωχός

[5] δυσβάστακτων

[6] προετοιμασία

Ερωτήσεις Πανελληνίων

• Ομάδα των Ιαπώνων: ορισμός (μον. 5) ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΛΥΚΕΙΑ 2001
• Ποια είναι τα αίτια που οδήγησαν, μετά τη χρεοκοπία του 1893, στην εκδήλωση του στρατιωτικού κινήματος στο Γουδί το 1909; Μον. 25 ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ 2002
• Ομάδα των Ιαπώνων: ορισμός (μον. 4) ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΛΥΚΕΙΑ 2003
• Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος (1909) εγκαθίδρυσε δικτατορία. (Σωστό ή λάθος) (μον 2) ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΛΥΚΕΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2003
• Στρατιωτικός Σύνδεσμος ορισμός (μον. 3) Ημερήσια 2004
• Ποιες κοινωνικές τάξεις και ομάδες απογοήτευσε η αποτυχία του προγράμματος Τρικούπη για ένα σύγχρονο κράτος και για ποιους λόγους; (μον. 14) Ημερ Επαν. 2004
• «πτώχευση» (1893) ορισμός (μον. 4) Εσπερ Επαν 2005
• Ομάδα Ιαπώνων ορισμός (μον. 4) Ημερ Επαν 2006
• Στρατιωτικός Σύνδεσμος ορισμός (μον. 5) Εσπερ 2006
• Στρατιωτικός Σύνδεσμος ορισμός (μον. 5) Εσπερ Επαν 2009
• Ομάδα των Ιαπώνων ορισμός (μον. 5) Ημερήσια 2010
• Στρατιωτικός Σύνδεσμος ορισμός (μον. 5) Ημερήσια Εεπαν. 2010
• Ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 έληξε με τη νίκη των Ελλήνων. Σωστό ή λάθος (μον. 2) Εσπερ 2010
• Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος δεν εγκαθίδρυσε δικτατορία, αλλά προώθησε τα αιτήματά του μέσω της Βουλής. Σωστό ή λάθος (μον.2) Εσπερ 2010
• Ποιες πολιτικές εξελίξεις σημειώθηκαν στην Ελλάδα από το τέλος του πολέμου του 1897 μέχρι την εκδήλωση του κινήματος στο Γουδί (1909); Μονάδες 12 Ημερήσια – Εσπερ 2013
• Κίνημα στο Γουδί ορισμός (μον. 5) Ημερήσια 2014
• Στρατιωτικός Σύνδεσμος ορισμός (μον. 5) Ημερ – Εσπερ επαν 2014
• Να αιτιολογήσετε με συντομία: Την απογοήτευση αστών και διανοουμένων, κατά την περίοδο της διακυβέρνησης της χώρας από τον Χαρίλαο Τρικούπη. (μονάδες 5) ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2015
• Ομάδα Ιαπώνων ορισμός Ημερήσια Λύκεια 2020

https://filologika.gr/lykio/g-lykiou/prosanatolismou/istoria/apo-ti-xreokopia-sto-stratiotiko-kinima-sto-goudi/

2. Η οργάνωση των κομμάτων κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα

2. Η οργάνωση των κομμάτων κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα from Kvarnalis75

Πηγές Πανελληνίων

• Ημερήσια Επαναληπτικές 2008

Αφού αξιοποιήσετε τις πληροφορίες από το ακόλουθο κείμενο και τις συνδυάσετε με τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφερθείτε στα εξής: α. Στη συγκρότηση των κομμάτων κατά τη δεκαετία του 1880 και στην οργάνωσή τους σε επίπεδο βάσης. Μον. 10 β. Στα κριτήρια επιλογής των υποψηφίων βουλευτών και στην κοινωνική τους προέλευση. Μονάδες 10

Κείμενο: Η πολιτική υπήρξε ο ιμάντας που κινούσε τη στελέχωση των δημόσιων υπηρεσιών, ο τροφοδότης του δημοσίου με τους θεσιθήρες πελάτες των πολιτικών, το όχημα που οδηγούσε στη γη της επαγγελίας. Όλοι θεωρητικά μπορούσαν να διεκδικήσουν ή να ονειρευτούν μια θέση στον επίγειο παράδεισο, λίγοι όμως κατόρθωναν να την κερδίσουν, όχι απαραίτητα όσοι διέθεταν τα απαιτούμενα προσόντα, αλλά οι «φίλοι» του πολιτευτή ή του βουλευτή. Ο βουλευτής, με την ιδιότητα του μεσάζοντα μεταξύ της εξουσίας και των αρχομένων εκλογέων του, είχε την ανάγκη «φίλων», πελατών που αποτελούσαν τα ερείσματά του. Η προκήρυξη εκλογών κινητοποιούσε τον κύκλο των φίλων του υποψήφιου βουλευτή, τον μηχανισμό εκείνο χωρίς τον οποίο δεν ήταν σε θέση να κατακτήσει την επίζηλη έδρα στη Βουλή. Οι λόγοι στις πλατείες και το κομματικό χρίσμα συνέβαλλαν στην προβολή του υποψήφιου, απαραίτητος όμως ήταν ο κύκλος των πολιτικών φίλων, αυτών που έργο τους ήταν να εκπονήσουν το σχέδιο της εξασφάλισης των ψήφων, να επισκεφθούν τους δικούς τους «φίλους» και τους ψηφοφόρους, να διερευνήσουν τις ανάγκες του καθενός και να δώσουν στον καθένα τις δέουσες υποσχέσεις, να τους δελεάσουν με την προσφορά των αναμενόμενων κατά περίπτωση ευεργετημάτων όταν ερχόταν ο εκλεκτός τους εν τη βασιλεία του.

(Θ. Βερέμης – Γ. Κολιόπουλος, Ελλάς. Η σύγχρονη συνέχεια. Από το 1821 μέχρι σήμερα, Εκδ. Καστανιώτη, [Αθήνα 2006], σ. 150)

Ερωτήσεις Πανελληνίων

• Στην Ελλάδα στο τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα προέκυψαν ταξικά κόμματα. Σωστό ή λάθος (μον. 2) ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ 2003
• Πώς διαμορφώθηκε η διαδικασία επιλογής των υποψηφίων βουλευτών και το εκλογικό σύστημα στην Ελλάδα κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα ; (μον. 15) Ημερ 2004
• Να αιτιολογήσετε γιατί: Στην Ελλάδα κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα δεν προέκυψαν ταξικά κόμματα. Μον. 5 Ημερ 2008
• Στη δεκαετία του 1880 τα κόμματα ήταν αρκετά πιο συγκροτημένα απ’ ό,τι στο παρελθόν. Σωστό ή λάθος (μον. 2) Εσπ. Επαν 2008
• Να αναφερθείτε: α) στην οργάνωση των ελληνικών πολιτικών κομμάτων, σε επίπεδο ηγεσίας, κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα (μονάδες 7) και β) στους λόγους για τους οποίους δεν προέκυψαν ταξικά κόμματα στην Ελλάδα, κατά την ίδια περίοδο. (μονάδες 6) Μονάδες 13 Ημερ- Εσπερ 2014
• ΘΕΜΑ Β1 α. Ποια ήταν τα χαρακτηριστικά των κομμάτων κατά το τελευταίο τέταρτο του 19ου αιώνα και πώς ήταν οργανωμένη η βάση τους; (μονάδες 7) β. Με ποια κριτήρια επιλέγονταν οι υποψήφιοι βουλευτές και ποια ήταν η κοινωνική τους προέλευση κατά το ίδιο χρονικό διάστημα; (μονάδες 6) Μονάδες 13 Ημερήσια 2017

https://filologika.gr/lykio/g-lykiou/prosanatolismou/istoria/organosi-ton-kommaton-kata-to-telefteo-tetarto-tou-19ou-aiwna/

Η Εύα Κοταμανίδου σε μια από τις πλέον εμβληματικές σκηνές από τον "ΘΙΑΣΟ" του Θόδωρου Αγγελόπουλου 1974

 

7. Οικονομία και κοινωνία στη Δυτική Ευρώπη Το σύστημα της Φεουδαρχίας

7. Οικονομία και κοινωνία στη Δυτική Ευρώπη Το σύστημα της Φεουδαρχίας from Kvarnalis75

Δείτε επίσης:

https://afterschoolbar.blogspot.com/2019/10/blog-post_30.html

Βυζαντινή φεουδαρχία

http://www.ime.gr/CHRONOS/10/gr/o/oa/oa2b.html

Φιλοσοφία Β΄ Λυκείου: Τρίτη Θεματική Ενότητα: Κατανοώντας την πραγματικότητα: οι απόψεις του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη για την πηγή της γνώσης

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Κατανοώντας τα πράγματα 

 Ενότητα δεύτερη: Λέξεις, νόημα και καθολικές έννοιες (μόνο: ιδέες, δυϊσμός, καθόλου-καθολικές έννοιες) 

 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Αναζητώντας τη γνώση 

Ενότητα τρίτη: Θεωρίες για την πηγή της γνώσης 

1. Ορθολογισμός (μόνο: ορισμός, a priori/προεμπειρική γνώση, θεωρία της ανάμνησης (Πλάτων)), 

2. Εμπειρισμός (μόνο: ορισμός, στοιχειώδεις πεποιθήσεις/ιδέες, πρωταρχική γνώση), επαγωγή (Αριστοτέλης)) 

 Διδακτική πρόταση: Στο πλαίσιο της κατανόησης, ειδικότερα, της δυϊστικής θεωρίας του Πλάτωνα θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ο μύθος του Σπηλαίου (βλ. ΠΛ Πολ 514a–521b: Η αλληγορία του σπηλαίου http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/ content .html?m=1&t=531) είτε ως αφόρμηση είτε ως ευκαιρία για εργασίες και συζήτηση. Επιπλέον, μπορούν να αξιοποιηθούν κινηματογραφικές ταινίες (The Matrix I, Truman Show) που πραγματεύονται ανάλογα θέματα. Θα ήταν, τέλος, πολύ δημιουργικό αν η πλατωνική θεωρία περί πραγματικότητας και γνώσης συνδεόταν με απλές μαθηματικές έννοιες από τον χώρο της γεωμετρίας με τη βοήθεια συναδέλφων μαθηματικών στο πλαίσιο μίας διεπιστημονικής προσέγγισης. 

 Ενδεικτικές λέξεις κλειδιά γύρω από τις οποίες μπορεί να αναπτυχθεί η προβληματική της τρίτης θεματικής ενότητας: αισθήσεις, ανάμνηση, a priori γνώση, γνώση, γνωσιολογία, δυισμός, εμπειρισμός, επαγωγή, ιδέες, καθολικές έννοιες, καθόλου, νους, οντολογία, ορθολογισμός, παραγωγή, ψυχή

κεφάλαιο 2 ενότητα 2 from polyemi

Δείτε επίσης:
http://users.sch.gr/symfo/sholio/filosofia/new/2.2.035-039.pdf

 

Κατανοώντας τα πράγματα - Αρχές Φιλοσοφίας Β΄ Λυκείου

https://fliphtml5.com/xpqa/athc/basic

 

Τι είναι η γνώση και πως την αποκτάμε - Αρχές Φιλοσοφίας Β΄ Λυκείου

https://fliphtml5.com/xpqa/uxly/basic

http://6lyk-kaval.kav.sch.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=1224:---q----q&catid=75:2011-12-25-17-20-56&Itemid=261

Kεφάλαιο 3o, Ενότητα 3η: Θεωρίες για την πηγή της γνώσης from ΣΟΦΙΑ ΦΕΛΛΑΧΙΔΟΥ 

Πλάτωνας: Η αθανασία της ψυχής και το δόγμα της μετεμψύχωσης 

http://n1.intelibility.com/ime/lyceum/?p=lemma&id=243&lang=1

Σημαίνον, σημαινόμενο και Πάμε πακέτο

ξξξξξξξξξξξξξξ

1. Η εδραίωση του δικομματισμού

1. Η εδραίωση του δικομματισμού from Kvarnalis75

Πηγές Πανελληνίων

• ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΛΥΚΕΙΑ 2001

α. Με βάση το παρακάτω κείμενο του Χαρίλαου Τρικούπη και τις ιστορικές σας γνώσεις να αναλύσετε τις βασικές γραμμές του εκσυγχρονιστικού προγράμματός του και να αναφέρετε τις προσπάθειες που έγιναν για να υλοποιηθεί.

Προγραμματικές δηλώσεις του Χ. Τρικούπη στη Βουλή, Μάρτιος 1882: «Το πρόγραμμα ημών ζητεί την ανόρθωσιν του τόπου. Η κοινωνία ζητεί φραγμούς κατά των υπερβασιών της κυβερνήσεως, κατά των υπερβασιών παντός ισχύοντος, κατά των υπερβασιών της Βουλής. Δίδοντες ώθησιν … εις πάντα τα αφορώντα εις την υλικήν πρόοδον, ήτις αποτελεί τα νεύρα της εθνικής ενεργείας, οφείλομεν ιδίως να δώσωμεν πάσαν ημών την προσοχήν εις την οικονομικήν κατάστασιν». (μον.15)

β. Να εξηγήσετε την αντίδραση της κοινής γνώμης απέναντι στην πολιτική του Χ. Τρικούπη. (μον 10)

4. Η Εθνοσυνέλευση του 1862-1864

4. Η Εθνοσυνέλευση του 1862-1864 from Kvarnalis75

Επεξεργασία πηγής:
Ιστορία Γ΄ Λυκείου: Συντάγματα 1844 & 1864 (επεξεργασία πηγής)

• ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ 2016

Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται, να αναφερθείτε: α. στην ασάφεια του ελληνικού συντάγματος του 1864, ως προς την ανάθεση της εντολής για σχηματισμό κυβέρνησης, και στο πρόβλημα που αυτή προκαλούσε (μονάδες 8) β. στη ρύθμιση με την οποία επιχειρήθηκε η επίλυση του προβλήματος (μονάδες 10) και στις συνέπειές της στο κοινοβουλευτικό σύστημα (μονάδες 7). Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ Α: Λίγες μέρες μετά το όργιο της εκλογικής νοθείας, στις 29 Ιουνίου 1874, τυπώνεται στην εφημερίδα Καιροί το πολιτικό Κατηγορώ του Χαρίλαου Τρικούπη, υπό τον οικείο πλέον τίτλο «Τις πταίει;». […] [Σύμφωνα με τον Τρικούπη] αποκλειστικός υπεύθυνος της παρατεταμένης πολιτικής κρίσης που μαστίζει τον τόπο είναι ο θρόνος, «το στοιχείον εις το οποίον διά της διαστροφής των συνταγματικών ημών θεσμών συνεκεντρώθη ολόκληρος η εξουσία». Ο Τρικούπης αποδοκιμάζει οποιαδήποτε άλλη εκδοχή, που θα επέρριπτε ευθύνες στο λαό ή στα πολιτικά κόμματα: για το Μεσολογγίτη πολιτικό, το μεν έθνος βρίσκεται μπροστά στο δίλημμα «της υποταγής εις την αυθαιρεσίαν ή της επαναστάσεως», οι δε πολιτικοί είναι ανίκανοι να αντικρούσουν τον απόλυτα μοναρχικό τρόπο διακυβέρνησης που έχει επιλέξει το στέμμα, εκτός από αυτούς που συνηγορούν και υποθάλπουν τη βασιλική αυταρχικότητα. Η αιχμηρή πολιτική θέση του Τρικούπη ολοκληρώνεται με το εξής συμπέρασμα: ο σχηματισμός κυβερνήσεων πλειοψηφίας και η διαμόρφωση δικομματικού συστήματος είναι η μόνη θεραπεία της νόσου, αυτή που απομακρύνει το έθνος από την επαναστατική, λανθασμένη και ριψοκίνδυνη, κατά την άποψή του, προοπτική.

Ν. Μαρωνίτη, «Η εποχή του Γεωργίου Α΄. Πολιτική ανανέωση και αλυτρωτισμός», Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000,

τ.5, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 2003, σ. 14.

ΚΕΙΜΕΝΟ Β: Όπως πλήρης υπήρξεν ο προς τα δικαιώματα του λαού περί την εκλογήν των βουλευτών σεβασμός της κυβερνήσεώς μου, ούτως ενδελεχής θέλει είσθαι η παρ’ εμού αναγνώρισις των από του γράμματος και του πνεύματος του συντάγματος στηριζομένων προνομιών των εκλεκτών του Έθνους. Αι προνομίαι αύται της Βουλής ανταποκρίνονται προς καθήκοντα επιβαλλόμενα εις αυτήν. Απαιτών ως απαραίτητον προσόν των καλουμένων παρ’ εμού εις την κυβέρνησιν του τόπου την δεδηλωμένην προς αυτούς εμπιστοσύνην της πλειονοψηφίας των αντιπροσώπων του Έθνους, απεκδέχομαι* ίνα η Βουλή καθιστά εφικτήν την ύπαρξιν του προσόντος τούτου, ου άνευ αποβαίνει αδύνατος η εναρμόνιος λειτουργία του πολιτεύματος.

Βασιλικός λόγος στη Βουλή, 11 Αυγούστου 1875, στο Βιβλίο μαθητή Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας, Γ’ Τάξη Γενικού Λυκείου,

Αθήνα, ΙΤΥΕ «Διόφαντος», 2015, σ. 79.

 * α π ε κ δ έ χ ο μ α ι : π ρ ο σ δ ο κ ώ . / ε ν δ ε λ ε χ ή ς : α υ τ ό ς π ο υ δ ι ε ξ ά γ ε τ α ι μ ε ε π ι μ έ λ ε ι α κ α ι ε π ι μ ο ν ή (για τα Εσπερινά)

•  ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2016

Με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις και αντλώντας στοιχεία από τα κείμενα που σας δίνονται, να συγκρίνετε τα ελληνικά συντάγματα του 1844 και του 1864 ως προς: α. τη μορφή του πολιτεύματος (μονάδες 4) β. το δικαίωμα ψήφου και την εκλογική διαδικασία (μονάδες 15) γ. τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών (μονάδες 6). Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ Α: Ο Εκλογικός Νόμος [με βάση το σύνταγμα του 1844] καθιέρωνε την εκλογή των βουλευτών με πλειοψηφικό σύστημα δύο γύρων, που θα διεξαγόταν με άμεση, σχεδόν καθολική, και μυστική ψηφοφορία. Δικαίωμα ψήφου δινόταν στους πολίτες (άρρενες) ηλικίας 25 ετών συμπληρωμένων, «έχοντας προσέτι ιδιοκτησίαν τινά εντός της επαρχίας, όπου έχουσι την πολιτικήν διαμονήν των, ή εξασκούντας εν αυτή οποιονδήποτε επάγγελμα, ή ανεξάρτητον επιτήδευμα». Εξαιρούνταν «α) Οι διατελούντες υπό ανάκρισιν επί κακουργήματι, β) Οι προσκαίρως ή διά παντός στερηθέντες κατά συνέπειαν δικαστικής αποφάσεως του δικαιώματος του ψηφοφορείν, γ) Οι στερούμενοι της ελευθέρας διαχειρίσεως της περιουσίας των». Κάθε πολίτης διέθετε μία ψήφο και όφειλε αυτοπροσώπως να ασκήσει το δικαίωμά του και όχι με αντιπρόσωπο.

Ν. Διαμαντούρος, «Περίοδος Συνταγματικής Μοναρχίας», στο Ιστορία του Ελληνικού Έθνους,

τ. ΙΓ΄, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1977, σ. 112.

ΚΕΙΜΕΝΟ Β: […] η σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι αναγκαία για να αναφανεί η ιδιοτυπία της ελληνικής πολιτικής οργάνωσης. Έτσι, π.χ. η καθολική ψηφοφορία θεσπίζεται στη Γερμανία το 1871, […] στην Ελβετία το 1874, στην Ισπανία το 1890, στο Βέλγιο το 1893, στη Νορβηγία το 1898, στην Αυστρία το 1907, στη Σουηδία το 1909, στην Ολλανδία το 1917 και στην Ουγγαρία το 1918. Στην Αγγλία επίσης η διεύρυνση του εκλογικού δικαιώματος είναι πολύ αργόρρυθμη. Μέχρι το 1832 οι εκλογείς δεν ξεπερνούσαν τις 430.000 […] To 1865 μόλις ξεπερνάνε το εκατομμύριο, για να πλησιάσουν τα δύο μετά την εκλογική μεταρρύθμιση του 1867. Μόνο τον εικοστό αιώνα θα ολοκληρωθεί η διαδικασία της διεύρυνσης της δημοκρατίας. Αλλά ακόμα και το 1911, 41% των ενήλικων ανδρών δεν είχαν ακόμα δικαίωμα ψήφου. […] Έτσι, το Σύνταγμα του 1864 θεσπίζει οριστικά τον κοινοβουλευτισμό με την κατάργηση όλων των ενδιάμεσων αντιπροσωπευτικών βαθμίδων, των χωριστών εκλογικών σωμάτων και των διπλών ή τριπλών κοινοβουλίων, που σε πολλές χώρες αποδυνάμωναν τελείως τη δημοκρατική λειτουργία.

Κ. Τσουκαλάς, Κοινωνική Ανάπτυξη και Κράτος. Η συγκρότηση του δημόσιου χώρου στην Ελλάδα,

δ΄ έκδ., Αθήνα, Θεμέλιο, 1989, σσ. 303 και 305.

Ερωτήσεις Πανελλαδικών

• Ορισμός: Εθνικόν Κομιτάτον (μον. 5) ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΛΥΚΕΙΑ 2001
• Ορισμός : Εκλεκτικοί (μον. 5)  ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ 2002
• Η ιδέα της αρχής της δεδηλωμένης ανήκει στον πολιτικό Επαμεινώνδα Δεληγιώργη. Σωστό-Λάθος. (μον. 5) ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ 2002
• Ορισμός: Εθνικόν Κομιτάτον (μον.4) ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΛΥΚΕΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2003
• Ορισμός: Πεδινοί (5 μον.) ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ 2003
• Ορισμός: Ορεινοί : (μον. 5) ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2003
• Ορισμός: Ορεινοί: (μον. 3) Ημερήσια 2004

• Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της Στήλης Α και δίπλα στο καθένα από αυτά τους αριθμούς της Στήλης Β που προσδιορίζουν τις καινοτομίες που αντιστοιχούν στα Συντάγματα της Στήλης Α (σε κάθε γράμμα της Στήλης Α αντιστοιχούν περισσότεροι του ενός αριθμοί) (μον. 8 ) Ημερήσια 2004

Στήλη Α	Στήλη Β
α. Σύνταγμα του 1844	1. ψήφος με σφαιρίδια
β. Σύνταγμα του 1864	2. μονιμότητα των δικαστικών και δημοσίων υπαλλήλων.
γ. Σύνταγμα του 1911	3. δωρεάν εκπαίδευση
	4. καθολική ψηφοφορία για άνδρες
	5. αρχή λαϊκής κυριαρχίας
	6. ασυμβίβαστο μεταξύ στρατιωτικής και δημοσιοϋπαλληλικής ιδιότητας με το βουλευτικό αξίωμα
	7. βασιλευομένη δημοκρατία

• Ορισμός: Πεδινοί (4 μον.) Ημερήσια-Επαν.2004
• Ορισμός: Εκλεκτικοί: (5 μον.) Εσπερινά 2004
• Ορισμός: Εθνικόν Κομιτάτον : (5 μον.) Εσπερινά-επαν.2004
• Οι «πεδινοί» είχαν ως ηγέτες τον Δ. Γρίβα και τον Κ. Κανάρη. Σωστό-Λάθος (2 μον.) Εσπερινά-Επαν.2004
• Ορισμός: Εκλεκτικοί. ( 4 μον.) Ημερήσια 2005

Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Α και δίπλα στον καθέναν από αυτούς τα γράμματα της Στήλης Β, τα οποία προσδιορίζουν τις χρονολογίες που αντιστοιχούν στα γεγονότα της Στήλης Α (περισσεύει μία χρονολογία). Μον. 12 Ημερήσια 2005

Στήλη Α	Στήλη Β
1.Κατάλυση του κοινοβουλευτικού καθεστώτος και επιβολή δικτατορίας από τον Ιωάννη Μεταξά.	α. 1841
2.  Σύσταση της Γενικής Διεύθυνσης Ανταλλαγής Πληθυσμών.	β. 1881
3.  Η ίδρυση της Εθνικής Τράπεζας.	γ. 1918
4. Η ίδρυση του Σοσιαλιστικού Εργατικο	δ. 1875
ύ Κόμματος Ελλάδος (Σ.Ε.Κ.Ε.).	ε. 1862
5. Η ψήφιση της «αρχής της δεδηλωμένης».	στ.1924
6. Ο Όθωνας εγκαταλείπει την Ελλάδα διά παντός.	ζ. 1936

• Ορισμός: αρχή της δεδηλωμένης : (μον. 5) Εσπερινά 2005
• Υπό την ηγεσία του Δημητρίου Βούλγαρη, οι πεδινοί επεδίωκαν τον εκσυγχρονισμό των κοινοβουλευτικών θεσμών. Σωστό-Λάθος (μον. 2) Εσπερινά επαν 2005
• Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος ήταν αρχηγός των Πεδινών Σωστό-Λάθος (2 μον) Ημερήσια 2006
• Ορισμός: Εθνικόν Κομιτάτον. (4 μον.) Ημερήσια 2006

Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Α και δίπλα σε κάθε αριθμό ένα από τα γράμματα της Στήλης Β, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση (στη Στήλη Α περισσεύουν δύο ονόματα). μον. 10 Εσπερινά 2006

Στήλη Α	Στήλη Β
1. Δ. Βούλγαρης	α. Αρχηγός του Γαλλικού Κόμματος.
2. Επ. Δεληγιώργης	β. Θεμελιωτής της Εθνικής Τράπεζας.
3. Γ. Θεοτοκάς	γ. Ηγέτης του «Εθνικού Κομιτάτου».
4. Φ. Κόντογλου	δ. Ζωγράφος και συγγραφέας.
5. Ιω. Κωλέττης	ε. Στις 4 Αυγούστου 1936 κατέλυσε το κοινοβουλευτικό πολίτευμα και επέβαλε δικτατορία.
6. Ιω. Μεταξάς
7. Γ. Σταύρου

• Ποια ήταν η σημασία της ψήφισης της «αρχής της δεδηλωμένης» για την πολιτική ζωή της Ελλάδας; μον. 10 Εσπερινά-επαν. 2006Ορισμός: Εκλεκτικοί. ( 5 μον.) Εσπερινά-επαν. 2006
• Ορισμός: Ορεινοί. (4 μον.) Εσπερινά 2007
• Το Σύνταγμα του 1864 κατοχύρωνε την ελευθερία του συνέρχεσθαι και συνεταιρίζεσθαι. Σωστό – Λάθος (μον. 2 ) Εσπερ-επαν. 2007
• Ορισμός: Εθνικόν Κομιτάτον. (μον.3) Εσπερινά 2008

Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Α και δίπλα σε κάθε αριθμό ένα από τα γράμματα της Στήλης Β, ώστε να προκύπτει η σωστή αντιστοίχιση. (μον. 8)  Εσπερινά 2008

Στήλη Α	Στήλη Β
1. Ι. Κωλέττης	α. Ηγέτης της Ομάδας των Ιαπώνων.
2. Δ. Βούλγαρης	β. Ηγέτης του κόμματος των Φιλελευθέρων.
3. Δ. Γούναρης	γ. Ηγέτης των Πεδινών.
4. Ελ. Βενιζέλος	δ. Ηγέτης του Γαλλικού Κόμματος.

• Ορισμός: Πεδινοί (5 μον.) Ημερήσια 2009
• Οι πεδινοί είχαν ως ηγέτη τον Δημήτριο Βούλγαρη Σωστό – Λάθος (μον. 2 ) Εσπερινά-επαν. 2008
• Ορισμός: Ορεινοί (5 μον.) Ημερήσια-Επαν. 2009
• Ορισμός: αρχή της δεδηλωμένης : (μον. 5) Εσπερινά 2009
• Με το σύνταγμα του 1864 ορίστηκε ως πολίτευμα η βασιλευομένη δημοκρατία. Σωστό-Λάθος (μον. 5) Εσπερινά 2009
• Ορισμός: Εκλεκτικοί.( 5 μον.) Εσπερινά-επαν. 2009
• Ορισμός: Εθνικόν Κομιτάτον. (μον.5) Ημερήσια 2010
• Ορισμός: Εκλεκτικοί.( 5 μον.) Ημερήσια-Επαν και Εσπερινά-επαν. 2011
• Ορισμός: Πεδινοί (5 μον.) Ημερήσια –Εσπερινά 2012
• Ορισμός: Ορεινοί (5 μον.) Ημερήσια-Εσπερινά Επαν. 2012
• Ορισμός: Εκλεκτικοί.( 5 μον.) Εσπερινά 2013
• Ορισμός: Εθνικόν Κομιτάτον. (μον.5) Ημερήσια-Εσπερινά Επαν. 2013
• Ορισμός: Εκλεκτικοί (μον. 5) Ημερήσια-Εσπερινά Επαν. 2014
• Ορισμός: Ορεινοί (μον. 5 ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ 2015
• Ορισμός: Εθνικόν Κομιτάτον. (μον.5) ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΛΥΚΕΙΑ  ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2016
• Ορισμός α. Πεδινοί ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ 2020

Πηγή: https://filologika.gr/lykio/g-lykiou/prosanatolismou/istoria/ethnosynelefsi-tou-1862-1864/

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΗΓΩΝ
https://latistor.blogspot.com/2018/04/blog-post.html

Αλκίνοος Ιωαννίδης - Όνειρο Ήτανε - Official Video Clip

 

«Μπαλάντα του Ούρι» των Μάνου Χατζιδάκι - Νίκου Γκάτσου από Σωκράτη Μάλαμα - Μάρθα Φριντζήλα

 

3.Η «νέα γενιά»

3.Η «νέα γενιά» from Kvarnalis75

Πηγές Πανελληνίων

• ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΛΥΚΕΙΑ 2003

Επισημαίνοντας χωρία των παρακάτω κειμένων και αξιοποιώντας τις ιστορικές γνώσεις σας, να εξηγήσετε τις συνθήκες ανάδειξης της «νέας γενιάς» μετά την παρακμή των ξενικών κομμάτων και τα αιτήματα που αυτή προέβαλε. (μον. 25)

Κείμενο Α΄ Περί το τέλος της βασιλείας του Όθωνος θα εμφανισθούν αι νέαι πολιτικαί δυνάμεις, προερχόμεναι εκ της μετεπαναστατικής γενεάς, η οποία, εμποτισμένη με τας εξελισσομένας εις την Ευρώπην φιλελευθέρας ιδέας, θα αναλάβη το έργον της ολοκληρώσεως της Δημοκρατίας. Αι δυνάμεις αυταί θα επιτύχουν και την έξωσιν του Όθωνος […]. Ο ελληνικός κεφαλής της Επαναστάσεως του 1862 ήσαν νέοι επηρεασμένοι βαθύτατα από τας φιλελευθέρας ιδέας. Εξ άλλου κατά την διαρρεύσασαν τριακονταετίαν, η πληθυσμική σύνθεσις της Ελλάδος είχεν υποστή τοιαύτην εξέλιξιν (…) ώστε υφίσταντο, πλέον, νέα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτικά δεδομένα. Ακόμη και η αναλογία μεταξύ πληθυσμού της υπαίθρου και αστικών κέντρων είχεν ουσιωδώς μεταβληθή εις βάρος του πρώτου. Τέλος, είχεν αρχίσει να διαμορφούται ηγετική τάξις, τελείως διάφορος της προελθούσης εκ του αγώνος της ανεξαρτησίας.

(Γρηγόριος Δαφνής, Τα ελληνικά πολιτικά κόμματα, 1821-1961, σσ. 54 και 59).

Κείμενο Β΄ Μετά το τέλος του Κριμαϊκού Πολέμου (…), το αντιδυναστικό ρεύμα δυνάμωσε, για να κορυφωθεί κατά την τριετία 1859-1862. Με αφορμή διώξεις εναντίον φιλελεύθερων διανοουμένων, όπως ο Αλεξ. Σούτσος (Φεβρουάριος 1859), και με ενεργό συμμετοχή της «χρυσής» φοιτητικής νεολαίας της εποχής (…) η αντιπολίτευση κατά του Όθωνα γενικεύτηκε, παρασέρνοντας μια πλειάδα ετερογενών πολιτικών και στρατιωτικών στοιχείων που, για διαφορετικούς λόγους, επιζητούσαν την απομάκρυνση της δυναστείας.

(Νίκος Κ. Αλιβιζάτος, Εισαγωγή στην ελληνική συνταγματική ιστορία, σ. 71).

• ΕΣΠΕΡΙΝΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ 2008

Αντλώντας στοιχεία από το παρακάτω κείμενο και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφέρετε τους παράγοντες οι οποίοι οδήγησαν στην επανάσταση του 1862 και την έξωση του Όθωνα. Μον. 25

Ο Όθων, δεχθείς άκων[1] την εγκαθίδρυσιν συνταγματικού πολιτεύματος, δεν είχε την διάθεσιν της πιστής εφαρμογής αυτού. Ευθύς εξ αρχής, παραβιάζων το πνεύμα του Συντάγματος, ανεμίχθη εις έργα διοικητικά, επεμβαίνων εις τας βουλευτικάς εκλογάς και προσπαθών εκδήλως να συγκεντρώση εις χείρας του περισσοτέραν εξουσίαν. Προ δε της αντιστάσεως, την οποίαν εύρισκε δεν εδίσταζεν, ως είναι ευνόητον, να λάβη μέτρα πιεστικά κατά της ελευθερίας του τύπου και της ανεξαρτησίας των συνειδήσεων, τούθ’ όπερ εξήπτεν ακόμη περισσότερον την κατ’ αυτού αντιπολίτευσιν και προητοίμαζε την πτώσιν του.

Ο βασιλεύς −όπως γράφει ο Ν. Δραγούμης (Αναμνήσεις, τομ. Β΄ σ. 122)− έρρεπε[2] φύσει «προς το σύστημα της συγκεντρώσεως», πολιτικοί δε, όπως ο Κωλέττης, «τελειοποιήσαντες αυτό, και τον Όθωνα ενεθάρρυναν εις αυστηροτέραν εφαρμογήν και αυτοί εφήρμοσαν απηνέστερον[3]… Η καταστολή της ελευθερίας των δημοκρατικών Αρχών, η καταδίωξις του τύπου, η επέμβασις εις τας εκλογάς τας τε βουλευτικάς και τας των δήμων, η αποβολή πάντων των οπωσούν[4] ανεξάρτητον εχόντων το φρόνημα δημοσίων λειτουργών, και ιδίως των της Θέμιδος[5] … η διά παντός τρόπου πίεσις της συνειδήσεως των δικαστών, η διαστροφή των νόμων, ταύτα, και άλλα εις εν μόνον απέβλεπον, εις την σύμπτυξιν πάσης δυνάμεως εις χείρας της εξουσίας και την δι’ αυτής παγίωσιν κυβερνήσεως πανισχύρου και διαρκούς. …

Η προϊούσα[6] κοινωνική εξέλιξις ενίσχυε το φιλελεύθερον και δημοκρατικόν πνεύμα, ούτως ώστε αι απολυταρχικαί τάσεις να μη είναι ανεκταί και να υπονομεύεται τουναντίον διά συνεχούς δράσεως η βασιλεία του Όθωνος. Βοηθούσης δε και της αναμίξεως των αντιπροσώπων των Προστατίδων Δυνάμεων εις την πολιτικήν ζωήν της χώρας, η οποία δεν έπαυε κατά τα έτη της απολυταρχίας και της συνταγματικής μοναρχίας, η θέσις του Όθωνος κατέστη τόσον επισφαλής[7], ώστε ευκόλως ανετράπη δι’ επαναστάσεως, μολονότι όπως φαίνεται, δεν ημφεσβητούντο ωρισμέναι αρεταί του και ανεγνωρίζετο η ταύτισις της ηγεμονικής του φιλοδοξίας προς τα εθνικά ιδανικά της εποχής εκείνης (ίδε και Ζ. Παπαντωνίου, Ο Όθων, 1934)». (Α. Σβώλου, Τα Ελληνικά Συντάγματα, σσ. 79-80.)

Ομογενών 2009

Αντλώντας στοιχεία από το παρακάτω κείμενο και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις, να αναφέρετε τους λόγους ανάδειξης (μονάδες 17) και τα αιτήματα (μονάδες 8) της «νέας γενιάς» στην περίοδο της συνταγματικής μοναρχίας.

Μονάδες 25

ΚΕΙΜΕΝΟ

Ἐκτὸς ἀπὸ τὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν ποὺ ἱδρύθηκε τὸ 1837 δημιουργήθηκαν 190 δημοτικά, 31 ἀποκαλούμενα ἑλληνικὰ σχολεῖα καὶ τέσσερα γυμνάσια. Μεταξὺ 1837 καὶ 1857, 3.182 φοιτητὲς ἀπέκτησαν στὴν Ἀθήνα διπλώματα, ἐνῶ τὸ ποσοστὸ ὅσων γνώριζαν γραφὴ καὶ ἀνάγνωση αὐξήθηκε μέχρι τὸ 1840 στὸ 40% τοῦ ἀνδρικοῦ πληθυσμοῦ, ἡλικίας ἄνω τῶν 5 ἐτῶν. [...] Ἡ σχετικὰ ταχύρρυθμη ἐξάπλωση τῆς μόρφωσης αὔξησε τὶς ἐντάσεις στὴν κοινωνία. Γιὰ τοὺς ἀπόφοιτους τοῦ Πανεπιστημίου, ἰδιαίτερα τοὺς νομικοὺς, ἴσχυε σὲ σχέση μὲ τὴν ἐπαγγελματικὴ προοπτικὴ τὸ ἴδιο ὅπως καὶ γιὰ ὅλους τοὺς ἄλλους: ἡ πίεση γιὰ μιὰ θέση στὸ δημόσιο μεγάλωνε. Ἐπίσης μεγάλωναν οἱ ἀτομικὲς ἀπαιτήσεις γιὰ τὸ ἐπίπεδο ζωῆς, οἱ μορφωμένοι καθὼς καὶ οἱ μισομορφωμὲνοι ἄρχισαν νὰ ἐνοχλοῦνται ἀπὸ τὴν ἀνεπάρκεια τῶν συνθηκῶν στὴν Ἑλλάδα, τὴ γενικὴ καθυστέρηση σὲ σχέση μὲ τὶς χῶρες τῆς Δύσης, καὶ ἡ ἐπιθυμία γιὰ συμμετοχὴ στὶς πολιτικὲς διαδικασίες ἐνίσχυε τὴ γενικὴ δυσαρέσκεια. Φαίνεται ὅτι στὴν περίπτωση τῆς Ἑλλάδας ἐπιβεβαιώνεται ἡ ὑπόθεση ὅτι ἡ διαδικασία τῆς γρήγορης ἐξάπλωσης τῆς στοιχειώδους μόρφωσης συμπίπτει μὲ τὴν περίοδο πολιτικῆς ἀστάθειας καὶ ὅτι κατὰ πᾶσα πιθανότητα ἐνισχύει αὐτὴ τὴν ἀστάθεια.

Gunnar Hering, Τὰ πολιτικὰ κόμματα στὴν Ἑλλάδα 1821-1936

τόμος Α΄, Μ.Ι.Ε.Τ. (Αθήνα 2004), σσ. 340, 341.

• Εσπερινά 2010.

Αντλώντας στοιχεία από το κείμενο που ακολουθεί και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις, να απαντήσετε στο ερώτημα: Ποιες συνθήκες διαμόρφωσαν τη «νέα γενιά» ανθρώπων μετά την παρακμή των ξενικών κομμάτων;

Κείμενο «[…] Τὰ χρόνια αὐτὰ χαρακτηρίζονται κυρίως ἀπὸ τὶς σοβαρὲς προσπάθειες οἰκονομικῆς ἀνασυγκροτήσεως τῆς χώρας, ποὺ εἶχε ἀρχίσει νὰ διαφαίνεται ἤδη ἀπὸ τὴν προηγούμενη διετία. Ἡ μεταστροφὴ τῆς κοινῆς γνώμης, συνέπεια τῶν ἀπρόβλεπτων συνθηκῶν, ποὺ ἐπέβαλε στὴν Ἑλλάδα ἡ διεθνὴς πολιτική, σὲ ἀντίθεση πρὸς τὸ δημόσιο αἴσθημα, ἡ πρόσκαιρη ἐγκατάλειψη μεγαλεπήβολων ὀνείρων γιὰ μιὰ ἀπαρχὴ ἀπελευθερώσεως τῶν ὑπόδουλων ἀκόμη Ἑλλήνων, ἐπέβαλλαν στὰ χρόνια μετὰ τὸν Κριμαϊκὸ πόλεμο τὴν ἀνάγκη νὰ ἀναζητηθεῖ διέξοδος πρὸς μιὰ ἄλλη κατεύθυνση, πρὸς τὴν οἰκονομικὴ ἀνὰπτυξη τῆς χώρας. Οἱ Ἕλληνες συνειδητοποίησαν ὅτι ἔπρεπε νὰ ἀξιοποιήσουν ὅ,τι εἶχαν στὰ χέρια τους παρὰ νὰ περιμένουν τὴν πραγματοποίηση τῶν ὀνεὶρων τους, ποὺ ἔτσι ἢ ἀλλιῶς ἀναβάλλονταν ἢ ματαιώνονταν. Τὰ στενὰ σύνορα, μέσα στὰ ὁποῖα ἦταν καταδικασμένοι νὰ ζοῦν, τοὺς ἀποστεροῦσαν ἀπὸ μιὰ ἐπάρκεια πλουτοπαραγωγικῶν πηγῶν. Ἔπρεπε συνεπῶς ἡ πολιτικὴ ἀντιμετώπιση τοῦ προβλήματος νὰ δώσει τὴ θέση της στὴν οἰκονομική. Ἔτσι ἡ χώρα ἄρχισε νὰ προοδεύει ὑλικὰ καὶ αὐτὸ ἦταν μιὰ ἀπάντηση στὸ ἀδιέξοδο ποὺ βρέθηκε ὡς πρὸς τὴ διεθνή της θέση» Δημητρακόπουλος, Οδ., «Στροφή της κυβερνητικής πολιτικής προς την εσωτερική ανάπτυξη της χώρας», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. ΙΓ΄, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1977, σ. 172. Μον. 25

[1] άκων: χωρίς τη θέλησή του

[2] έρρεπε: έτεινε

[3] απηνέστερον: πιο σκληρά

[4] οπωσούν: κατά κάποιο τρόπο, κάπως

[5] λειτουργών της Θέμιδος: δικαστών και δικηγόρων

[6] προϊούσα: αυξανόμενη

[7] επισφαλής: αβέβαιη

Ερωτήσεις Πανελληνίων

• Να παρουσιάσετε τους λόγους που οδήγησαν τη «νέα γενιά» των πολιτικών της μετεπαναστατικής Ελλάδας να διαφοροποιηθεί από τις αντιλήψεις που χαρακτήριζαν τους αρχηγούς των ξενικών κομμάτων. Μονάδες 14 Ημερήσια-Επαν. 2005
• Τα αιτήματα της «νέας γενιάς» εξέφρασε σε μεγάλο βαθμό με την πολιτική του δράση ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου. Σωστό – λάθος (μον. 2) Ημερήσια-Επαν. 2008
• α. Ποια εκσυγχρονιστικά αιτήματα των αντιπολιτευτικών ομίλων, που συγκροτήθηκαν περί τα τέλη της δεκαετίας του 1850, εξέφρασε με την πολιτική του δράση ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος; (μονάδες 5) β. Ποιοι συμμετείχαν στην επανάσταση κατά του Όθωνα, το 1862; (μονάδες 5) Μονάδες 10 Ημερ. Εσπερ 2011
• Β2. Να αναφερθείτε: α. στα πολιτικά αιτήματα που εξέφραζαν οι αντιπολιτευτικοί όμιλοι και ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος, κατά την περίοδο 1850-1860 (μονάδες 6) και β. στην επανάσταση του Φεβρουαρίου 1862 και την κατάληξή της (μονάδες 7). Μονάδες 13 Ομογενών 2015

Πηγή: https://filologika.gr/lykio/g-lykiou/prosanatolismou/istoria/nea-genia/

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΠΗΓΩΝ
https://latistor.blogspot.com/2019/11/blog-post_16.html