α. Η διοίκηση και η οικονομία
Στα χρόνια του Αλεξίου Α΄ Κομνηνού
Στη διοίκηση
- αυξήθηκε υπερβολικά ο αριθμός των αξιωμάτων
- έπαψε να επικρατεί η άκαμπτη συγκεντρωτική γραφειοκρατία της προηγούμενης περιόδου
- αυξήθηκε ο αριθμός των θεμάτων της αυτοκρατορίας, με συνέπεια να μειωθούν η έκταση και η σημασία τους.
Στην οικονομία
- Η οικονομική πολιτική του Αλέξιου ήταν κερδοσκοπική. Ο αυτοκράτορας αύξαινε διαρκώς τους φόρους, επειδή :
- δεν επεδίωξε τη νομισματική σταθερότητα, αλλά
- εκμεταλλεύτηκε τη συνεχή υποτίμηση του νομίσματος λόγω της νόθευσής του
- και απαιτούσε να του καταβάλλονται οι φόροι σε νομίσματα πλήρους αξίας.
- Επί πλέον οι φορολογούμενοι επιβαρύνθηκαν με υποχρεωτική προσφορά εργασίας - σε έργο οδοποιίας, - σε κατασκευές γεφυρών κ.ά.
- Η θέση του λαού και ιδίως των αγροτών επιδεινωνόταν ακόμη περισσότερο από : - τη φορολογική πολιτική - και κυρίως την απληστία ορισμένων ιδιωτών, στους οποίους το κράτος ανέθετε την είσπραξη των φόρων.
β. Ο στρατός και ο θεσμός της πρόνοιας
q Ο βυζαντινός στρατός στελεχώνεται τώρα
ü
όχι μόνο από μισθοφόρους
ü
αλλά κυρίως
από προνοιάριους.
Ο θεσμός της πρόνοιας
q Ο αυτοκράτορας παραχωρούσε σε στρατιωτικούς
ü αγροτικές εκτάσεις ή το δικαίωμα είσπραξης φόρων,
ü με
αντάλλαγμα την παροχή στρατιωτικής υπηρεσίας.
q Πρόνοιες ονομάζονταν
οι παροχές αυτές, οι οποίες
ü αποτελούσαν ιδιοκτησία του κράτους και
όχι του προνοιαρίου
ü και
επομένως, ούτε μεταβιβάζονταν,
ούτε κληρονομούνταν.
q Προνοιάριοι
ü ονομάστηκαν
οι στρατιωτικοί εκείνοι,
στους οποίους ο αυτοκράτορας παραχωρούσε πρόνοιες
ü ήταν
έφιπποι πολεμιστές,
που συμμετείχαν στον πόλεμο επικεφαλής
ομάδας, με αριθμητική
δύναμη ανάλογη με την έκταση της πρόνοιας που
τους είχε παραχωρηθεί.
q
Ο θεσμός
της πρόνοιας παρουσιάζει κάποιες ομοιότητες με θεσμούς της φεουδαρχίας.
ü
Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί να γίνει λόγος για ταύτιση των δύο
συστημάτων.
Πρόνοια : Σύστημα βάσει του οποίου ο αυτοκράτορας παραχωρούσε
έκταση γης με τα εισοδήματά της σε ένα ισχυρό πρόσωπο, το οποίο από την πλευρά του
αναλάμβανε ορισμένες υποχρεώσεις έναντι του αυτοκράτορα.
Από το 12ο αι. και μετά οι υποχρεώσεις αυτές είχαν
στρατιωτικό χαρακτήρα. Από το 13ο αι. η Πρόνοια έτεινε να καταστεί
κληρονομική.
Στα χρόνια των Κομνηνών
q ο
στρατός
ü έγινε
η κυρίαρχη τάξη στο
Βυζάντιο
ü και
ζούσε εις βάρος του εξαθλιωμένου
πληθυσμού.
q
Γι’ αυτό και πολλοί έσπευδαν να καταταγούν στο στρατό,
σε αντίθεση με παλαιότερες εποχές, πού τον απέφευγαν και προτιμούσαν άλλα
επαγγέλματα.
γ. Η προσπάθεια για μεταρρύθμιση
Ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Α΄ και η πολιτική του
Θετικά στοιχεία
- ήταν ο μόνος από τους Κομνηνούς που ενδιαφέρθηκε για τον αγροτικό κόσμο.
- Προσπάθησε να προστατεύσει τους χωρικούς από τις καταχρήσεις των δυνατών.
- Αγωνίστηκε επίσης να εξαλείψει τη διαφθορά και τις καταχρήσεις στη δημόσια διοίκηση.
Αρνητικά στοιχεία
Χρησιμοποίησε βία, που αμαύρωσε την κοινωνική του πολιτική => η βασιλεία του εξελίχθηκε σε τυραννία.
Η αγανάκτηση του λαού ξέσπασε με πολλούς τρόπους
και το πρόγραμμα του για ριζική αλλαγή απέτυχε.
Μια άλλη αρνητική συνέπεια της πολιτικής του ήταν η επιδείνωση των σχέσεων με τη Δύση, η οποία ακολούθησε επιθετική πολιτική κατά του Βυζαντίου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Ο/η είπε...