Σελίδες

Τετάρτη 11 Ιουνίου 2025

Τάσος Λειβαδίτης: Η Μουσική

Τρίτη 10 Ιουνίου 2025

Σφαγή στο Δίστομο (Butchering in Distomo)

Τετάρτη 4 Ιουνίου 2025

Παρασκευή 30 Μαΐου 2025

Cambay's Water - Β. Παπακωνσταντίνου

Δευτέρα 19 Μαΐου 2025

Πέμπτη 15 Μαΐου 2025

48η Ενότητα: Κατοχή, Αντίσταση, Απελευθέρωση. ΠΡΟΣΘΕΤΟ ΥΛΙΚΟ: α) "Τα πάθη" - Οδυσσέας Ελύτης, β) "Ένα τραγούδι για τον Αργύρη" - ντοκιμαντέρ για το Δίστομο, γ) Σκηνές από το "Θίασο" κι άλλες ταινίες του Θόδωρου Αγγελόπουλου, δ) Ταινία επίκαιρων του Φιλοποιμένος Φίνου για το τέλος της ναζιστικής Κατοχής, στην Αθήνα το 1944, ε) Θανάσης Βέγγος: Το μεγάλο κανόνι, στ) Το μπλόκο (1964). ζ) Τι έκανες στον πόλεμο Θανάση;


Τροποποιημένη παρουσίαση

Άσκηση:

"Τα πάθη" - Οδυσσέας Ελύτης

ΤΗΝ ΟΡΓΗ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ ΝΑ ΦΟΒΑΣΤΕαμέτρητες φορές οι εχθροί μου 
το παμπάλαιο χώμα πατώντας. 

ΚΑΙ ΤΩΝ ΒΡΑΧΩΝ Τ' ΑΓΑΛΜΑΤΑ!
Ήρθαν
ντυμένοι "φίλοι" Και το χώμα δεν έδεσε ποτέ με τη φτέρνα τους.

Γύρισα τα μάτια. * δάκρυα γιομάτα
κατά το παραθύρι
Και κοιτώντας έξω * καταχιονισμένα

τα δέντρα των κοιλάδων

Αδελφοί μου, είπα * ως κι αυτά μια μέρα

κι αυτά θα τ' ατιμάσουν

Προσωπιδοφόροι * μες στον άλλον αιώνα

τις θηλιές ετοιμάζουν

 

Δάγκωσα τη μέρα * και δεν έσταξε ούτε

σταγόνα πράσινο αίμα
Φώναξα στις πύλες * κι η φωνή μου πήρε
τη θλίψη των φονιάδων
Μες στης γης το κέντρο * φάνηκε ο πυρήνας
που όλο σκοτεινιάζει
Κι η αχτίδα του ήλιου * γίνηκε, ιδέστε
ο μίτος του Θανάτου!




Τόσο δεν αγγίζουν * η φωτιά με το άχτι
που πένεται ο λαός μου
Του Θεού το στάρι * στα ψηλά καμιόνια
το φόρτωσαν και πάει
Μες στην έρμη κι άδεια * πολιτεία μένει
το χέρι που μονάχα
Με μπογιά θα γράψει * στους μεγάλους τοίχους
ΨΩΜΙ ΚΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ



Σφαγή στο Δίστομο: 
"Ένα τραγούδι για τον Αργύρη" 
 Σκηνές: Από το βραβευμένο "Ένα τραγούδι για τον Αργύρη" (2006) του Stefan Haupt.

Ταινία επίκαιρων του Φιλοποιμένος Φίνου για το τέλος της ναζιστικής Κατοχής, στην Αθήνα το 1944. Η ταινία δεν προβλήθηκε ποτέ εκείνη την εποχή και χάθηκε στο χρόνο.Το εν λόγω 11λεπτο απόσπασμα, όπως αναφέρεται στο Sevenart.gr, προέρχεται από το ντοκιμαντέρ «Βίοι Παράληλλοι του Εμφυλίου» του Ροβήρου Μανθούλη, ο οποίος ήταν και αυτός που είχε ανακαλύψει την ταινία του Φίνου κατά τη διάρκεια του ντοκιμαντέρ του «Ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος».









Η Αθήνα την περίοδο της γερμανικής κατοχής, μέσα από το φακό των Ελλήνων φωτογράφων: Τα δεινά του άμαχου πληθυσμού της πρωτεύουσας - Φωτογραφικές όψεις της καθημερινής ζωής στην πόλη



Σάββατο 10 Μαΐου 2025

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ: Με τον τρόπο του Γ.Σ.

Βιογραφικό Σημείωμα
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ (1900 - 1971)


Συμφραστικός Πίνακας Λέξεων 
στο Ποιητικό Έργο του Γ. Σεφέρη








ΔΙΑΘΕΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
  • Μελετήστε στο βιβλίο της Ιστορίας τα ιστορικά γεγονότα του 1936 και ελέγξτε αν η κατάσταση και το κλίμα που δίνει στο ποίημά του ο Σεφέρης αντιστοιχεί στη σύγχρονή του ιστορική πραγματικότητα.




Ταινιοθήκη Τηλεόρασης

ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ
http://www.hprt-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=8459&autostart=0

Παρασκευή 2 Μαΐου 2025

1. Οι ανακαλύψεις



Σχεδιάγραμμα: Κατερίνα Πόθου

Άσκηση:
 
Δείτε επίσης:

Συντάσσοντας το γλωσσάριο των Μεγάλων Ανακαλύψεων

ΕΦΟΔΙΑΖΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΚΑΡΑΒΕΛΑ


Πέμπτη 1 Μαΐου 2025

46η Ενότητα: Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος - Δείτε: Ενδεικτική Φιλμογραφία


ΑΣΚΗΣΗ
https://users.sch.gr/ipap/Ellinikos_Politismos/Istoria_c/c-46.htm

  • Διαθεματική δραστηριότητα: Να δείτε μία από τις ταινίες που προτείνονται παραπάνω και στη συνέχεια να την παρουσιάσετε στην τάξη σας
    

 

Ο Τέρενς Μάλικ δημιουργεί μια αντιναζιστική, ποιητική και πολιτική, ειρηνιστική, ανθρωπιστική μυθοπλασία. Δηλαδή μια ταινία με συγκροτημένο και στέρεο, αφηγηματικό σενάριο, μια μυθοπλασία που δεν χάνεται στην ποίηση ή την μεταφυσική. Το φιλμ διηγείται τον αγώνα και το μαρτύριο ενός νέου, Αυστριακού, χριστιανού αγρότη, ο οποίος δεν θέλει να υπηρετήσει στην φασιστική, δολοφονική πολεμική μηχανή των ναζί και γι'αυτό καταδιώκεται σκληρά, μέχρι τον τελικό, τιμωρητικό απαγχονισμό του... Ο κεντρικός ήρωας, ο Φ. Γιεγκερστέτερ, πρόσωπο υπαρκτό, διασχίζει την κοινωνία και τον κόσμο ως μάρτυρας και μελλοντικός άγιος (η καθολική εκκλησία ανακήρυξε τον Αυστριακό, αντιναζιστή μάρτυρα, άγιο). O Μάλικ καταδεικνύει επίσης την εχθρική και συμφεροντολόγο στάση των συγχωριανών του, φοβούμενων τα αντίποινα, και της επίσημης εκκλησίας, η οποία κρατά ουδέτερη στάση, καλύπτοντας ουσιαστικά τους επίφοβους φασίστες... Ο σκηνοθέτης εστιάζει στη ζωογόνο σχέση Φύσης και ανθρώπου και στο βασικό, ηθικό και υπαρξιακό θέμα της ανθρώπινης ηθικής ευθύνης έναντι του κακού, ακόμη και αν το υποστηρίζει η πλειονότητα μιας -αντιδραστικής κι οπισθοδρομικής- κοινωνίας, εδώ της εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας του Χίτλερ...

Διαβάστε τη συνέχεια:

Τρίτη 29 Απριλίου 2025

Θεόφιλος

Κυριακή 27 Απριλίου 2025

2. Ο Καρλομάγνος και η εποχή του



Κατερίνα Πόθου: Σχεδιάγραμμα

Άσκηση:

Χάρτης Ευρώπης,  η θέση και η έκταση της αυτοκρατορίας του Καρλομάγνου και των κρατών των διαδόχων του:

Παρασκευή 25 Απριλίου 2025

Claude Monet

Τετάρτη 16 Απριλίου 2025

Καλώς ήρθες, ξένε στο τόπο μου


Καλώς ήρθες, ξένε στο τόπο μου
άραξε δίπλα να σου βάλω ένα κρασί να πιεις
συγχώρεσέ με λιγάκι για τον τρόπο μου,
μα με βρήκες στην αγκαλιά της ντροπής.

Ξέμεινα μόνος μου, πάρε και κάτσε όπου θες
κουρασμένο σε βλέπω, πρέπει καιρό να γυρίζεις,
όμως μέσα στη ζαλάδα μου και πίσω απ' τις σκιές
σα να μου φαίνεται πως κάτι μου θυμίζεις.

Γεια σου και σένα, έλειπα χρόνια ήμουνα κάπου μακριά
με φέραν πίσω δυνατές φωνές
και κάποιες τύψεις που μου είπαν πως εδώ κοντά
έχω γεννηθεί κι έχω πεθάνει δυο χιλιάδες φορές.

Ω, να τα μας, καλά είπα όταν σε είδα
πως σίγουρα παράξενα θα πρέπει να μιλάς
από άλλο κόσμο έχεις απάνω σου σφραγίδα
αυτά τα αγκάθια στο κεφάλι και τα ρούχα που φοράς.

Κάποτε κάποιοι μου το φόρεσαν για στέμμα
και με χλευάζανε μεγάλο βασιλιά
ακόμα τρέχει από τότε φρέσκο αίμα
σ' αυτά που ανέβηκαν του χρόνου τα σκαλιά.

Γι' αυτό με βλέπεις μέσα στις σκιές
σαν να φοβάμαι και να θέλω να γλιτώσω
μια προσευχή σ' ένα περβόλι με ελιές
δε με αφήσανε ποτέ να την τελειώσω.

Κι όμως μυρίζεις ουρανό και χώματα
κι αυτή την όμορφη δροσιά της σιωπής


Είναι που μ' έφεραν εδώ αλλόκοτα μαλώματα
άκου, λοιπόν, τι θα τους πεις:
Αφού φωνάζουν όλοι αυτοί
κι αφού σκοτώνουν στ' όνομα μου
πες αναβάλλεται η γιορτή
πάω να ξαπλώσω στα καρφιά μου.
Πες τους ο χρόνος πως τρελάθηκε
δε κάνει στάση Γολγοθά
πες ο παράξενος πως χάθηκε
κι έφυγε οριστικά

Μπερδεμένα μου τα λες, αλλά γουστάρω
πρέπει να σπούδασες τη τέχνη του μυαλού
ή σαν κι μένα όταν με πιάνει και σαλτάρω
και πίνω εδώ, με πιάνει αλλού.

Γι' αυτό και εγώ ήρθα εδώ και σε διάλεξα πιωμένο
για να μπορέσεις την αλήθεια να τους πεις
κάτω από το φως το μέτωπο έχεις ιδρωμένο,
μα το προσέχεις καθαρό, δε θα ντραπείς.


Οι άλλοι παίξανε μαζί μου στους αιώνες
αυτοκράτορα με χρίσανε, με κάναν στρατηγό,
τα απλά μου λόγια τα σκορπίσαν σαν κανόνες
και δεν ήξερα τίποτα εγώ.


Που με βρήκες εδώ κάτω τι με θες;
Το μυαλό μου δε σαλεύει από κούνια
σα να γεννήθηκα μου φαίνεται χτες
ενώ έξω υπάρχουν έξυπνοι μιλιούνια.

Αυτούς τους είδα, τους άκουσα, τους νιώθει το πετσί μου
προτιμώ τα καρφιά που με κρατάνε στο σταυρό
αυτοί πουλήσαν ακριβά τη γέννησή μου,
αυτοί φυλάνε το σκοτάδι θησαυρό.


Πες στους εχθρούς μου ότι είχαν λόγο καλό
και θα τους σέβομαι γιατί πιο τίμια σταθήκαν
όταν με σκοτώναν, κοιτούσαν ουρανό
κι έτσι πρόλαβαν από εκεί συγχωρεθήκαν.


Ωραίος, παράξενε φίλε μου, απόψε
για την ανημποριά μου βρήκες σκοπό
πάρε μια κούπα πάρε ψωμί και κόψε
να τελειώσω το κρασί μου και θα πάω να τους πω:

Αφού φωνάζουν όλοι αυτοί
κι αφού σκοτώνουν στ' όνομα σου
θα πω αναβάλλεται η γιορτή
πας να ξαπλώσεις στα καρφιά σου.
Θα πω ο χρόνος πως τρελάθηκε
δε κάνει στάση Γολγοθά
θα πω ο παράξενος πως χάθηκε
κι έφυγε οριστικά.

Πέμπτη 10 Απριλίου 2025

Μ. Σαχτούρης - Ο Μότσαρτ

Νεοελληνική Γλώσσα Β΄ γυμνασίου: 7η ενότητα ΒΙΩΝΟΝΤΑΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ ΖΩΗΣ

Θα μιλήσουμε και θα γράψουμε για προβλήματα της καθημερινής ζωής τα οποία μας απασχολούν όλους.
Θα γνωρίσουμε σε κατάλληλα κείμενα τα είδη των επιρρηματικών προσδιορισμών. Θα κατανοήσουμε τους τρόπους παραγωγής επιρρημάτων.
Θα μάθουμε να συνδέουμε τις προτάσεις και τις παραγράφους των κειμένων που γράφουμε με τις κατάλληλες συνδετικές λέξεις και φράσεις
Θα ασκηθούμε στη σύνταξη ποικίλων κειμένων επιλέγοντας κάθε φορά το κατάλληλο επίπεδο ύφους.


A ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ


  • Το κείμενο αυτό είναι χρονογράφημα. Εντοπίστε τα χαρακτηριστικά του χρονογραφήματος, αφού πρώτα διαβάσετε γι' αυτό το είδος κειμένου στο σχολικό λεξικό λογοτεχνικών όρων.

Τετάρτη 9 Απριλίου 2025

43η Ενότητα: Η Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Η δικτατορία της 4ης Αυγούστου 1936. α) Ντοκιμαντέρ από την εκπομπή του Σκάι: "Εμείς οι Έλληνες", β) Κηδεία Ελευθερίου Βενιζέλου (Μάρτης 1936), γ) Η αβασίλευτη δημοκρατία της περιόδου 1924-1935 (Από το αρχείο της ΕΡΤ), δ) Θόδωρος Αγγελόπουλος: "Μέρες του ΄36" ε)Ο Μάρκος υπουργός ( Όσοι γινούν πρωθυπουργοί ) - 1936 .


ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΕ ΑΠΟΚΡΥΨΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ- ΚΛΕΙΔΙΩΝ

Σχεδιάγραμμα από την κα Πόθου:

Άσκηση

ΠΡΟΣΘΕΤΟ ΥΛΙΚΟ:
 
Κύκλος:Β Επεισόδιο:006 ΙΙ Η ΑΒΑΣΙΛΕΥΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ 1924-1935


Πέθανε ο Κονδύλης μας
πάει κι ο Βενιζέλος
την πούλεψε κι ο Δεμερτζής
που θα `φερνε το τέλος

Όσοι γινούν πρωθυπουργοί
όλοι τους θα πεθάνουν
τους κυνηγάει ο λαός
απ’ τα καλά που κάνουν

Βάζω υποψηφιότητα
πρωθυπουργός να γίνω
να κάθομαι τεμπέλικα
να τρώω και να πίνω

Podcast: Οι θάνατοι που άλλαξαν την Ελλάδα
Όταν πέθαναν 6 Έλληνες πρωθυπουργοί την ίδια χρονιά

Η δεύτερη ζωή του Ελευθέριου Βενιζέλου: Οικοδομώντας έναν εθνάρχη

Δευτέρα 7 Απριλίου 2025

Σάββατο 5 Απριλίου 2025

Ενότητα 42: Οι πολιτικές διαστάσεις της κρίσης





β) "Η Άρια Φυλή" BBC 

 γ) World War II European Theater Prelude & November 1942-May 1945.
δ) Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΔΙΚΤΑΤΩΡ - ΤΣΑΡΛΙ ΤΣΑΠΛΙΝ (1940) 
 
ε) The rise of evil. 

στ) Σύγχρονος Φασισμός: Schwarzfahrer


Ο Τέρενς Μάλικ δημιουργεί μια αντιναζιστική, ποιητική και πολιτική, ειρηνιστική, ανθρωπιστική μυθοπλασία. Δηλαδή μια ταινία με συγκροτημένο και στέρεο, αφηγηματικό σενάριο, μια μυθοπλασία που δεν χάνεται στην ποίηση ή την μεταφυσική. Το φιλμ διηγείται τον αγώνα και το μαρτύριο ενός νέου, Αυστριακού, χριστιανού αγρότη, ο οποίος δεν θέλει να υπηρετήσει στην φασιστική, δολοφονική πολεμική μηχανή των ναζί και γι'αυτό καταδιώκεται σκληρά, μέχρι τον τελικό, τιμωρητικό απαγχονισμό του... Ο κεντρικός ήρωας, ο Φ. Γιεγκερστέτερ, πρόσωπο υπαρκτό, διασχίζει την κοινωνία και τον κόσμο ως μάρτυρας και μελλοντικός άγιος (η καθολική εκκλησία ανακήρυξε τον Αυστριακό, αντιναζιστή μάρτυρα, άγιο). O Μάλικ καταδεικνύει επίσης την εχθρική και συμφεροντολόγο στάση των συγχωριανών του, φοβούμενων τα αντίποινα, και της επίσημης εκκλησίας, η οποία κρατά ουδέτερη στάση, καλύπτοντας ουσιαστικά τους επίφοβους φασίστες... Ο σκηνοθέτης εστιάζει στη ζωογόνο σχέση Φύσης και ανθρώπου και στο βασικό, ηθικό και υπαρξιακό θέμα της ανθρώπινης ηθικής ευθύνης έναντι του κακού, ακόμη και αν το υποστηρίζει η πλειονότητα μιας -αντιδραστικής κι οπισθοδρομικής- κοινωνίας, εδώ της εθνικοσοσιαλιστικής Γερμανίας του Χίτλερ...

Διαβάστε τη συνέχεια:

Πέμπτη 3 Απριλίου 2025

Τετάρτη 2 Απριλίου 2025

1. Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο



Κατερίνα Πόθου: Σχεδιάγραμμα

Σ' ενδιαφέρει η μόδα πιο πολύ από την Ιστορία;

Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών: Πώς ντυνονταν σε άλλες εποχές;


Τετάρτη 26 Μαρτίου 2025

Κεφάλαιο 9ο: Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΠΟΛΕΜΟΥ (1919-1939) - Ενότητα 40η: Τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια, η παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και η Μεγάλη Ύφεση



ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΕ ΑΠΟΚΡΥΨΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ- ΚΛΕΙΔΙΩΝ

Το σχεδιάγραμμα από την κ. Κ. Πόθου:

Άσκηση:

Ενιαία διδασκαλία των ενοτήτων 40/41με έμφαση στα ακόλουθα σημεία:
α) Τα αποτελέσματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου
β) H έκρηξη της οικονομικής κρίσης του 1929 (απλή αναφορά)
γ) Η επέκταση της κρίσης- Η μεγάλη ύφεση (απλή αναφορά)
δ) Κοινωνικές συνέπειες της κρίσης
ε) Πολιτική του New deal-αντιμετώπιση της κρίσης
Λέξεις- κλειδιά: δικαίωμα αυτοδιάθεσης λαών, κινήματα ανεξαρτητοποίησης,
ενίσχυση αυταρχικών και εθνικιστικών ιδεολογιών, Μεγάλη Ύφεση – «Κραχ»,ανεργία, New Deal (πολιτική εξόδου από την κρίση).

Δευτέρα 24 Μαρτίου 2025

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - Α' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. 9η ενότητα: "Ανυπέρβλητα πρότυπα"

 Α. ΚείμενοΑνυπέρβλητα πρότυπα

https://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/Yliko/Theoria%20arxaia/metafraseis%20a%20gym/a09xm.htm

Β1. Λεξιλογικός Πίνακας: ὁ πατήρ 

Κατερίνα Πόθου:

https://drive.google.com/file/d/18sl7uhzOky0LtHyDwgeFjjIyoOA7_lv4/view

Ασκήσεις Λεξιλογίου:

https://drive.google.com/file/d/1sOOyZmEUYu4U1Y8ntw1QcsC0qQFEGnd3/view


Β2. Ετυμολογικά: Παραγωγή ρημάτων
παραγωγή ρημάτων

Παραγωγή ρημάτων από ονόματα

Τα ρήματα που παράγονται από ονόματα (ουσιαστικά ή επίθετα) σημαίνουν είμαι, κάνω, έχω ή προξενώ αυτό που δηλώνει το όνομα από το οποίο προέρχονται.

Στην παραγωγή ρημάτων από ονόματα χρησιμοποιούνται οι ακόλουθες παραγωγικές καταλήξεις, οι οποίες προέρχονται από αρχική παραγωγική κατάληξη -jω (βάλ-jω > βάλλω, τιμά-jω > τιμάω):

Καταλήξεις ρημάτων που παράγονται από ονόματα
-(ι)άω
-έω
-όω
-εύω
-σσω / -ττω
-ζω
-άζω
-ίζω
-αίνω
-ύνω
-αίρω
-λω
τιμ-άω, τιμῶ < τιμή, ἐρυθρ-ιάω, ἐρυθριῶ < ἐρυθρός
φθον-έω, φθονῶ < φθόνος
ἀξι-όω, ἀξιῶ < ἄξιος
κινδυν-εύω < κίνδυνος
αἱμά-σσω / -ττω (= ματώνω) < αἷμα
ἀγορά-ζω < ἀγορά
ὀνομ-άζω < ὄνομα
ἁγν-ίζω < ἁγνός
ὑγι-αίνω < ὑγιής
αἰσχ-ύνω < αἶσχος
καθ-αίρω < καθαρός
ποικίλ-λω < ποικίλος


Γ. Γραμματική
1. Ο αναδιπλασιασμός
Οι συντελικοί χρόνοι, δηλαδή ο παρακείμενος, ο υπερσυντέλικος και ο συντελεσμένος μέλλοντας, έχουν στην αρχή του θέματος αναδιπλασιασμό σε όλες τις εγκλίσεις και στους ονοματικούς τύπους (απαρέμφατο, μετοχή).

Είδη ομαλού αναδιπλασιασμού

 Το ρήμα αρχίζει από:είδος αναδιπλασιασμού
Α.1. απλό σύμφωνο (εκτός του ῥ-)

2. δύο σύμφωνα, από τα οποία:
      το πρώτο είναι άφωνο
      (κ, γ, χ, π, β, φ, τ, δ, θ)
      και το δεύτερο υγρό ή ένρινο
      (μ, ν, λ, ρ)
επανάληψη του αρχικού συμφώνου + ε
   λύω → λέλυκα
   γράφω → γέγραφα
µ.1. διπλό σύμφωνο (ζ, ξ, ψ)
2. ῥ-
3. δύο σύμφωνα, χωρίς να είναι το πρώτο άφωνο και το δεύτερο υγρό ή ένρινο
4. τρία σύμφωνα
συλλαβική αύξηση (βλ. Ενότητα 7)
   ψεύδω → ψευκα
   άπτω → ρραφα (Προσοχή στον διπλασιασμό του ρ!)
   κτείνω → κτονα
   στρατεύω → στράτευκα
Γ.   φωνήεν ή δίφθογγοχρονική αύξηση (βλ. Ενότητα 7)
   λπίζω → λπικα
   θροίζω → θροικα

red arrowΠαρατηρήσεις

  1. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στον αναδιπλασιασμό που παίρνουν τα ρήματα που αρχίζουν από δασέα σύμφωνα (χ, φ, θ)τα οποία τρέπονται στα αντίστοιχα ψιλά (κ, π, τ):

    χ→κχορεύωκε-χόρευκα
    φ→πφυλάττωπε-φύλαχα
    θ→τθύωτέ-θυκα

  2. Στα σύνθετα ή παρασύνθετα ρήματα με α′ συνθετικό πρόθεση ο αναδιπλασιασμός μπαίνει μετά την πρόθεση, π.χ. ἀπο-γράφω → ἀπο-γέ-γραφα.

  3. Ιδιαίτερο είδος αναδιπλασιασμού είναι ο αττικός.
    Ρήματα που αρχίζουν από α, ε, ο, στους συντελικούς χρόνους επαναλαμβάνουν τους δύο πρώτους φθόγγους του θέματος και συγχρόνως τρέπουν σε μακρό το αρχικό φωνήεν, δηλαδή α → η, ε → η, ο → ω,
    π.χ. ἀκούω → ἀκήκοα (<ἀκ-ὰκο-α), ἐλαύνω → ἐλήλακα (<ἐλ-έλα-κα), ὀρύττω → ὀρώρυχα (<ὀρ-ὸρυ-χα).

    ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ



2. Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής βαρύτονων ρημάτων

Σε αυτή την Ενότητα θα διδαχτείτε τον σχηματισμό της οριστικής έγκλισης του παρακειμένου και του υπερσυντελίκου των βαρύτονων φωνηεντόληκτων ρημάτων στην ενεργητική φωνή.

Σχηματισμός οριστικής παρακειμένου ε.φ.

οριστική παρακειμένου

Σχηματισμός οριστικής υπερσυντελίκου ε.φ.

οριστική υπερσυντέλικου

Κλίση

οριστική παρακειμένουοριστική υπερσυντελίκου
τε-τόξευ-κα
τε-τόξευ-κας
τε-τόξευ-κε
τε-τοξεύ-καμεν
τε-τοξεύ-κατε
τε-τοξεύ-κασι(ν)
ἐ-τε-τοξεύ-κειν
ἐ-τε-τοξεύ-κεις
ἐ-τε-τοξεύ-κει
ἐ-τε-τοξεύ-κεμεν
ἐ-τε-τοξεύ-κετε
ἐ-τε-τοξεύ-κεσαν
    Δες το βίντεο για τον παρακείμενο και απάντησε σε ερωτήσεις κατανόησης © Κωνσταντίνα Σάιτ.


Δες το βίντεο για τον υπερσυντέλικο και απάντησε σε ερωτήσεις κατανόησης ©Κωνσταντίνα Σάιτ

Φωτόδεντρο:   ΑΝΑΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ στ' αρχαία από τα νέα ελληνικά;

3. Οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου ενεργητικής φωνής αφωνόληκτων βαρύτονων ρημάτων

α. Ουρανικόληκτα: Σχηματίζουν την οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου με μετατροπή του ουρανικού χαρακτήρα του θέματος σε -χ-, π.χ. κηρύττω → κε-κήρυχ-α → ἐ-κε-κηρύχ-ειν, τάττω → τέ-ταχ-α → ἐ-τε-τάχ-ειν.

β. Χειλικόληκτα: Σχηματίζουν την οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου με μετατροπή του χειλικού χαρακτήρα του θέματος σε -φ-, π.χ. τρίβω → τέ-τριφ-α → ἐ-τε-τρίφ-ειν, κόπτω → κέ-κοφ-α → ἐ-κε-κόφ-ειν.

γ. Οδοντικόληκτα: Σχηματίζουν την οριστική παρακειμένου και υπερσυντελίκου με τον χρονικό χαρακτήρα -κ-, αφού προηγουμένως αποβάλουν τον οδοντικό χαρακτήρα, π.χ. πείθω → πέ-πει-κα → ἐ-πε-πεί-κειν, κο-μίζω → κε-κόμι-κα → ἐ-κε-κομί-κειν.